Video Australische voetballers 'krachtig en authentiek', maar komt dit aan in Qatar?

"Hiervoor aandacht vragen, is niet makkelijk en we hebben niet alle antwoorden", zeggen de Australische voetballers enigszins voorzichtig. Maar hun videoboodschap over de behandeling van arbeidsmigranten en lhtbi'ers in Qatar gaat inmiddels de hele wereld over.

Communicatiestrategen prijzen het lef en de krachtige boodschap, maar het is de vraag wat hierdoor in Qatar verandert.

In de video komen zestien internationals aan het woord, die elk één of twee zinnen voorlezen van de gezamenlijke verklaring over wat er moet veranderen in Qatar. Nicholas D'Agostino sluit af met: "Zo kunnen we bereiken dat het WK na het laatste fluitsignaal de geschiedenis ingaat."

Gevolgd door: "Op een manier waarop de voetbalwereld echt trots kan zijn", achtereenvolgens uitgesproken door ploeggenoten Adam Taggart, Denis Genreau, Kye Rowles, Mitch Duke en Bailey Wright.

Bekijk hier de video van de Australische ploeg:

"De manier waarop ze dit zeggen, maakt het nog sterker: elke speler die een deel van het overkoepelende verhaal uitspreekt. Daarmee toon je dat je eensgezind bent", zegt Youssef Eddini, communicatieadviseur en partner bij communicatiebureau Van Luyken.

"Ik kan me niet herinneren dat er ooit op zo'n manier aandacht is gevraagd voor de keerzijde van een sportevenement. Buitengewoon vooruitstrevend."

Volgens Eddini is duidelijk dat de spelers weten waar ze over praten. "Ze hebben zich verdiept in de omstandigheden van arbeidsmigranten en hoe in Qatar wordt omgegaan met de lhbti-gemeenschap. Ze hebben gesproken met experts. Niets doen was daardoor geen optie."

'Heel authentiek'

Communicatiestrateeg Marc Oosterhout is vooral onder de indruk van de no-nonsensemanier waarop de Australische spelers zichzelf met hun mobieltje hebben gefilmd. "Heel authentiek. Als je dat te glad maakt, wordt het minder krachtig", zegt de voorzitter van SIRE, die reclamecampagnes maakt over maatschappelijke thema's.

"Wij vragen vaak aandacht voor abstractere onderwerpen. Dan heb je geen rolmodel die je vol in beeld kunt zetten en moet je juist kiezen voor creatievere vormen."

Oosterhout kan zich voorstellen dat de Australische voetbalbond hoopt op een sneeuwbaleffect, waarbij ook andere teams zich duidelijker gaan uitspreken. "Misschien is hierover zelfs vooraf contact geweest tussen bonden. Als dat lukt, dan zou je daar een grote publieksactie van kunnen maken."

Volgens hem was de oproep nog veel krachtiger geweest als de Australiërs hadden gezegd dat ze niet naar het WK gaan als er niets verandert in Qatar. "Dan verbind je er consequenties aan, al begrijp ik dat dat niet makkelijk is voor sporters. Het gevaar is nu dat deze oproep een stille dood gaat sterven."

OneLove-armband

De Australische videoboodschap is het meest uitgesproken statement van voetballers die zelf volgende maand naar het WK gaan. Vorig jaar droeg het Nederlands elftal voorafgaand aan de interland tegen Letland shirts met de tekst "Football supports change" en in Qatar wil aanvoerder Virgil van Dijk met een OneLove-armband spelen.

Zeven andere WK-deelnemers willen de speciale aanvoerdersband ook dragen, maar het is nog niet zeker of de actie daadwerkelijk doorgaat. Hiervoor heeft de KNVB toestemming gevraagd aan wereldvoetbalbond FIFA. "We hebben nog geen antwoord op die vraag gekregen", zei een woordvoerder woensdag. "Wij verwachten geen problemen. We hebben geen afwijzing en gaan ook niet speculeren op een andere uitkomst."

De Denen kondigden vorige maand aan dat ze in Qatar uit protest gaan spelen met shirts waarop de logo's van de nationale bond en de kledingfabrikant vrijwel onzichtbaar zijn.

Ook de Noorse ploeg, die zich niet wist te plaatsen voor het WK, droeg vorig jaar speciale shirts tijdens meerdere kwalificatiewedstrijden:

De video van het Australische team is wereldnieuws en veel mensen zullen de boodschap te zien krijgen, maar Oosterhout vreest dat er in Qatar weinig door verandert. "Hier liggen ze niet wakker van. Zo hebben de machthebbers zich tot nu toe steeds opgesteld en dat zag je deze week ook aan de oproep van de emir om te stoppen met de 'lastercampagne'. Desondanks blijft het belangrijk om hier aandacht voor te vragen."

Irritatie positief

Volgens Eddini laat de irritatie vanuit Qatar juist zien dat de kritiek ze niet koud laat en dat ze het scherp in de gaten houden. "En dan komt nu de Australische video er nog bovenop. Maar wat er concreet zal veranderen, is moeilijk in te schatten."

Hij prijst het lef van de Australiërs. "Er is echt moed voor nodig om je zo op het wereldwijde podium uit te spreken en daar vervolgens out in the open te gaan staan en spelen."

Aan de andere kant voorkomen de spelers met deze vlucht naar voren dat ze eenmaal in Qatar tijdens interviews steeds voor het blok worden gezet. "De Australiërs kunnen nu verwijzen naar hun eigen statement. Spelers van andere teams moeten ter plekke hun mening gaan formuleren en dat is veel lastiger."