Vastgoedcrisis in China: 'Ben gestopt met betalen van hypotheek'
De huizenmarkt is een hoofdpijndossier voor partijbaas Xi Jinping, de man die komende week op het Twintigste Partijcongres zijn hoogst ongebruikelijke derde periode als secretaris-generaal van de Communistische Partij mag inluiden.
China kampt met een rammelende economie, geplaagd door covidlockdowns en een crisis op de vastgoedmarkt. Boze huizenkopers verliezen hun geduld.
Zoals bij het woningcomplex Evergrande Mingdu, een boulevard met half afgebouwde wolkenkrabbers in Shangqiu. Daar duurt een werkonderbreking die in eerste instantie tijdelijk zou zijn al zeventien maanden. "Zonder enige kennisgeving werd het werk stopgezet", zegt Wang, een schuilnaam om represailles van de lokale autoriteiten te voorkomen.
Uitbraak legde werk stil
Wang maakte tot nu toe 140.000 renminbi, omgerekend ruim 20.000 euro, over voor zijn droomappartement in een van de flats. In China is het gebruikelijk dat een groot deel van het aankoopbedrag vooruitbetaald wordt. "Op dat moment laaide covid op. De uitbraak is al lang weer voorbij, maar het werk is nooit hervat."
"Ik ben gestopt met het betalen van mijn hypotheek", zegt Wang. Huizenkopers in honderden andere vastgoedprojecten deden hetzelfde.
Al jaren willen de autoriteiten naar een gezondere huizenmarkt. "Huizen zijn om in te wonen, niet voor speculatie", zei partijbaas Xi Jinping vijf jaar geleden op het vorige Partijcongres. Hij wilde af van de risico's, de grote schuldenlast in de sector moest worden afgebouwd. Maar die schuldenlast leidt er nu toe dat veel begonnen projecten niet worden afgebouwd.
De vertraging komt door de pandemie en ook door hogere prijzen voor materialen en transport.
Volgens kredietbeoordelaar S&P kampt ongeveer 40 procent van de projectontwikkelaars in China met kapitaaltekorten. De Volksbank, de centrale bank van China, is opgedragen om ruim 200 miljard renminbi (ruim 28 miljard euro) de sector te steken. Dat lijkt een druppel op de gloeiende plaat.
'Geen poot om op te staan'
De problemen blijven niet beperkt tot economische schade. In Shangqiu gingen afgelopen zomer al tientallen mensen de straat op. Wang wil niet zeggen of hij daarin heeft meegelopen. Wel zegt hij dat al zijn pogingen zijn recht te halen tot nu toe spaak liepen. "De rechtbank accepteert de zaak niet", verzucht hij.
De autoriteiten staan regelmatig bij hem en zijn lotgenoten voor de deur om aan te dringen geen petities in te dienen in Peking. Al zijn ze daar nu sowieso niet welkom, officieel vanwege corona. "Als gewone man heb je geen poot om op te staan."
Het is niet voor het eerst dat het misgaat in Shangqiu. Bij Royal Mansion, dat één van de paradepaardjes van de stad had moeten worden, liep het al eerder spaak. Bij het verkoopkantoor hangt nu een slot op de deur, de maquette is bedekt met een dikke laag stof.
Erg koninklijk werd het hier nooit: het gereedschap ligt er nog, maar de bouwvakkers vertrokken. Tientallen eigenaren namen het heft nog in eigen hand en zetten er zelf deuren en ramen in. Een deel van hen besloot te gaan wonen in het spookgebouw, waarbij stokken hen moesten behoeden voor een val in de liftschacht.
Destijds, in 2015, waren projecten als deze nog de uitzondering in een economie waarin huizenprijzen alleen maar omhoog leken te kunnen gaan. Dat de grote klap toen nog moest komen, weet ook Xu, die investeerde in een project van projectontwikkelaar Greenland. Zo'n 280.000 renminbi, omgerekend 40.000 euro, stak ze in haar appartement. Ook daar ligt de bouw stil.
In de verkoophal van Greenland worden de beschuldigingen tegengesproken. "Er is wel vertraging", erkent één van de medewerksters. "Dat komt door de pandemie, ook door hogere prijzen voor materialen en transport." Een collega bezweert dat klanten bij Greenland geen geld zullen verliezen. "Onmogelijk", zegt hij resoluut. "Het geld staat veilig op een bewaarrekening."
De kopers van Evergrande Mingdu hebben er weinig vertrouwen in. Het bedrijf stelt dat bij 668 van de 706 projecten waar huizen vooruitbetaald zijn het werk is hervat. Ook bij het project in Shangqiu lijkt iets van beweging te zijn. Maar huizenkopers zijn sceptisch. "Soms zijn er één of twee arbeiders aan het werk in de kelder, maar dat heeft niets te maken met werkhervatting", zegt Wang.
