Angst voor wolf groeit na meldingen van aanvallen op schapen, koeien en pony's

• Erika de Joode

  redacteur Online

Na een toenemend aantal meldingen van (vermeende) wolvenaanvallen op schapen, koeien en recent ook pony's neemt in Noordoost-Nederland de angst voor de wolf toe.

Zaterdagochtend werd in het Drentse dorp Wittelte, in de gemeente Westerveld, een pony dood gevonden in een weiland. Het dier, dat al tientallen jaren op de boerderij van Jan en Wilma Bosker leefde, was zwaar toegetakeld.

Hoewel nog van niet alle recente aanvallen officieel is vastgesteld dat een wolf de dader was, en niet bijvoorbeeld een vos of hond, maken veel inwoners van Drenthe, Overijssel en Friesland zich zorgen over de aanwezigheid van het roofdier in hun provincie.

Ook het echtpaar Bosker, dat een melkveebedrijf runt, twijfelt niet: hun pony werd gedood door een wolf. "De nacht na de aanval is de wolf gezien in de buurt van onze boerderij", zegt Jan Bosker. Het echtpaar deelde foto's van de aangevallen pony op Facebook.

"Iedereen hier is als de dood voor de wolf", zegt de melkveehouder. "Alle ondernemers in de omgeving zetten hun vee daarom 's nachts op stal. Je ziet nergens meer jongvee en koeien buiten staan."

Dat Bosker dat in de nacht van vrijdag op zaterdag niet had gedaan, kwam doordat hij alleen thuis was. "En de pony was eigenwijs, in mijn eentje lukte het niet om hem binnen te krijgen."

Dna-onderzoek

Het dier van Bosker zou niet de eerste pony zijn die in Drenthe bezwijkt na een aanval door een wolf. Op 10 augustus werd in Dwingeloo een pony dood gevonden. Later bleek uit dna-onderzoek dat het dier was doodgebeten door een wolf.

Het provinciale samenwerkingsverband Bij12 houdt een overzicht bij van dode en gewonde landbouwhuisdieren, zoals paarden, kippen, koeien en schapen, die mogelijk door een wolf zijn aangevallen. Eigenaren van getroffen dieren kunnen dat bij de organisatie melden. Bij12 beoordeelt of er een reële kans is dat de dieren door een wolf zijn aangevallen en kan in dat geval dna-onderzoek laten uitvoeren.

Het Jeugdjournaal maakte eerder dit jaar een item over de wolf in Nederland:

De wolf is in Nederland een beschermde diersoort en mag om die reden niet worden verstoord of gedood. Dat mag alleen als sprake is van een "individuele probleemwolf", zoals een dier dat agressief is naar mensen of lijdt aan hondsdolheid.

Afschieten is dus niet aan de orde, zei de Drentse gedeputeerde Henk Jumelet vorige week na afloop van een bewonersbijeenkomst over de wolf in Westerveld. Volgens hem wordt momenteel onderzocht wat andere mogelijkheden zijn, zoals het verjagen van het dier.

De gedeputeerde zei dat hij was geschrokken van de onrust in Drenthe. Hij signaleert wat dat betreft een kloof tussen de provincie en de landelijke politiek. "Als de wolf zich in het Haagse Bos zou vestigen, zouden er andere reacties op komen dan nu", stelde hij na afloop. "Wij wonen ook in een gebied met veel voorzieningen, en daar zijn zorgen over."

Eigenaren van landbouw(huis)dieren kunnen via Bij12 een schadevergoeding krijgen als kan worden aangetoond dat hun dieren zijn aangevallen door een wolf. De provinciale samenwerkingsorganisatie verwacht wel dat dierhouders zelf preventieve maatregelen nemen, bijvoorbeeld door nachthokken of afrasteringen te plaatsen. Voor zulke maatregelen zijn ook subsidies beschikbaar.

Maar daar blijken maar heel weinig veehouders gebruik van te maken. Volgens Bij12 waren in 95 procent van de gevallen van wolvenschade in Drenthe niet voldoende preventiemaatregelen getroffen.

Ook melkveehouder Jan Bosker ziet daar niet zo veel in. "Je hele bedrijf wolfwerend maken kan in het ergste geval wel, maar het moet wel werkbaar blijven. Het is heel veel werk en hoe hoog moet je zo'n hek dan bijvoorbeeld maken? Als een wolf echt wil, komt hij er wel in."

Sociale wetenschappers

Ecoloog Glenn Lelieveld van het Nederlandse wolvenmeldpunt hamert desondanks op het belang van preventie. "We vinden het heel normaal om kippen in een kippenhok te plaatsen, waarom doen we dan niets bij schapen?"

Dat de wolf in Nederland is neergestreken, komt volgens Lelieveld doordat onze regio blijkbaar (weer) geschikt is voor het dier. Dat geldt dus ook voor het noordoosten van Nederland, waar vergeleken met bijvoorbeeld de Veluwe minder prooien als reeën leven. "Wolven eten graag reeën, maar ook hazen", zegt Lelieveld. "Hij past zich aan aan wat er aanwezig is."

Volgens Lelieveld is het logisch dat de komst van de wolf gepaard gaat met emotie. "Het dier is hier weer nieuw en dat leidt tot angst." De ecoloog pleit voor meer betrokkenheid van bijvoorbeeld sociale wetenschappers bij de kwestie. "De wolf is ecologisch geen probleem, maar we vinden het dier als maatschappij heel moeilijk en veel dierhouders voelen zich onbegrepen. Daar moeten we iets mee."