Supporters staan samen stil bij stadionramp Malang: 'Wij zijn broeders'
Voetbalfans uit verschillende delen van Indonesië kwamen gisteren samen bij het stadion van FC Arema in Malang om de slachtoffers te herdenken van de ramp die zich zeven dagen geleden in het stadion voltrok. Zeker 130 mensen kwamen daarbij om het leven, voornamelijk in de paniek die uitbrak nadat politieagenten traangasgranaten naar het publiek op de tribunes had geschoten.
"Het was verschrikkelijk wat we meemaakten. Dit was ander traangas dan ik gewend ben. En ik ben wel wat traangas gewend, maar dit brandde enorm", zegt een lid van de harde supporterskern van FC Arema. Hij is getraumatiseerd door gebeurtenissen in het stadion.
Wat hij daar zag, ging zijn voorstelling helemaal te boven. "Ik rende de trap op naar uitgang 9 en zag daar vier dode mensen op elkaar gestapeld. Een van hen lag met zijn nek op een traptrede. Gebroken, en helemaal omgedraaid."
Ook Arema's grootste rivalen zijn zwaar aangeslagen door de gruwelijke verhalen van ooggetuigen. Rivalen waarmee de harde kern van Arema-supporters ooit dodelijke veldslagen hebben uitgevochten. Hun strijdbijl hebben ze - al dan niet tijdelijk - begraven.
"Ik ben dankbaar dat ze er zijn. Dankbaar voor hun steun", zegt de Arema-supporter, als hij zijn aartsrivalen tijdens een herdenkingsdienst ziet.
'Schuld van de politie'
Fanatieke voetbalfans in Indonesië worden geregeld geconfronteerd met geweld. Supporters gaan nogal eens met elkaar op de vuist, soms met fatale afloop. Sinds 2004 zijn er naar schatting 75 doden gevallen door voetbalgeweld. Maar bij de stadionramp in Malang waren geen supporters van de tegenstander aanwezig. Voor voetbalfans in heel Indonesië is dan ook duidelijk: dit was de schuld van de politie.
Dat is iets wat niet alleen voetbalfans, maar ook demonstranten in Indonesië bekend voorkomt. Veiligheidsanalisten concludeerden in The New York Times: de politie is te zwaar bewapend, slecht getraind in het handhaven van menigten en legt aan bijna niemand verantwoording af. Er is bij de politie een cultuur ontstaan van 'eerst slaan, dan pas vragen stellen'.
Daarom is er, ondanks de bikkelharde hooligancultuur, ineens zoveel onderlinge steun en begrip. Een fanatiek voetbalvolger wijst erop dat alle supporters nu een gezamenlijke vijand hebben. "Dat is de politie vanwege het geweld. De brutaliteit van de politie is onze gezamenlijke vijand."
Op beelden is te zien hoe de supporters na afloop het veld bestormen:
De fanatieke fan van Persija Jakarta is ook naar Malang gekomen om samen met tienduizend anderen de herdenkingsdienst bij te wonen. "Dit is een moment van reflectie voor ons. Waarbij we nadenken over onze rivaliteit en het geweld dat daarmee gepaard gaat."
'Nooit meer terug'
Ivo behoort tot de harde kern van Arema FC, maar hij wil er niks meer mee te maken hebben. Hij zag zijn vrienden doodgedrukt worden voor de gesloten deur van uitgang 10. "Niemand kwam ons helpen. De politie ook niet. Ik heb het op de een of andere manier overleefd, maar ik hoef nooit meer terug naar een stadion."
De lol zit 'm voor veel supporters in de ware voetbalpassie. In de emotie, die in de hyperbeleefde Indonesische samenleving vaak opgekropt zit, maar op de tribune mag uitbarsten. Maar plezier zal Ivo nooit meer vinden in het stadion. "Ik krijg mijn vrienden er niet mee terug. Ik heb mijn ziel daar achtergelaten. En het zal heel veel tijd kosten om die terug te krijgen."
Ivo heeft er weinig vertrouwen in dat de eindverantwoordelijken zullen worden gestraft. Er zijn nu zes verdachten aangewezen, maar is niet genoeg, zegt hij. "De baas van de voetbalbond zit er niet bij. Het hoofd van de regionale politie niet. Pas als zij worden gestraft, geloof ik pas in gerechtigheid."
Zolang dat niet gebeurt, dreigen voetbalsupporters de straat op te gaan. "Maar dat moet dan wel gezamenlijk en landelijk gebeuren," zegt de supporter.
Gehuild en gezongen
Fans van Persebaya Surabaya staan enigszins nerveus voor hun bus, terwijl fans van aartsrivaal Arema op hen af komen. Maar in plaats van knuppels en machetes zoals in het verleden, komen ze nu met beleefde buigingen en knuffels. Er wordt gehuild en gezongen. "Wij zijn broeders, Arema. Wij zijn broeders."
Hoe lang deze eenheid stand zal houden valt te bezien. Een Persebaya-fan hoopt van wel. "Zodat de rivaliteit voortaan alleen op het veld zal bestaan. En niet meer erbuiten."
