Schaatsseizoen begint voor ijsbanen met grote onzekerheid over energiekosten

Het schaatsseizoen begint dit weekend vol kopzorgen voor de ijsbaanbranche. Hoelang kunnen de tientallen ijsbanen openblijven nu ook bij hen de energierekening de pan uit rijst? De sector zegt dat er miljoenen nodig zijn om dit seizoen open te kunnen blijven. Tegelijkertijd is het de vraag of in tijden van grote besparingen het wel logisch is dat zo'n energie-slurpende sector de deuren opent.

Volgens Dennis van Rijswijk, voorzitter van Vereniging Kunstijsbanen Nederland (VKN) en exploitant van Sportboulevard Dordrecht, komen de extra kosten dit jaar uit op 5 tot 8 miljoen euro. "Als er niets gebeurt, dan zul je zien dat er al vanaf januari banen moeten sluiten", zegt hij. "Normaal gesproken ging 8 tot 10 procent van onze kosten naar energie, maar nu schiet dat door naar ongeveer de helft." Niet alleen ijsbanen, ook zwembaden hebben enorm veel last van hogere kosten.

'25 miljoen euro nodig'

Het energiecontract en daarmee de prijs van energie, verschilt per locatie, zegt Van Rijswijk. Voor locaties die dit jaar of volgend jaar nieuwe contracten moeten afsluiten, liggen de prijzen mogelijk nog hoger. "Volgend jaar gaat het volgens onze berekening om 25 miljoen euro dat nodig is om het hoofd boven water te houden."

IJsbaan De Uithof in Den Haag heeft een contract waarbij het tarief per uur verschilt. "In een normaal jaar betalen we 500.000 euro aan energie, dit jaar komt dat uit op 1,8 miljoen euro", zegt directeur Eugène de la Croix. Hij benadrukt dat zijn locatie bezig is met verduurzaming. "We hebben zonnepanelen, een warmtepomp, we zijn gestopt met zomerijs en ijskarten. Maar de kosten blijven wel stijgen."

Waar ijsbaan De Uithof stappen in verduurzaming heeft gezet, geldt dat niet voor de hele branche. Dat komt volgens Van Rijswijk doordat er tijdens de coronapandemie geen investeringen gedaan konden worden en gemeentes "log reageerden, zij zagen de urgentie niet."

Branchevereniging VKN roept de overheid nu op om een noodfonds te starten om de extra energiekosten op te vangen en ruimte te maken om te investeren in verduurzaming. Minister voor Langdurige Zorg en Sport Conny Helder noemt de situatie zorgelijk. "Dus ik ben heel druk bezig om de situatie goed in kaart te brengen en te kijken hoe we ze kunnen helpen."

Tot daar meer duidelijk over is zullen veel ijsbanen in onzekerheid verkeren:

Michiel de Nooij, als econoom gespecialiseerd in kosten- en batenanalyses, heeft wel vraagtekens bij eventuele compensatie. "Hoe verantwoord is het, in een tijd van energiecrisis en oorlog, waarin de overheid ervoor probeert te zorgen dat arme gezinnen zich toch kunnen verwarmen, om geld uit te geven aan energie-intensieve sportbeoefening?"

"Als je iedereen die last heeft gaat compenseren, dan gaat er minder energie bespaard worden", gaat De Nooij verder. "Dat is juist nu nodig. Geld geven lost het probleem dus niet op, het verschuift het alleen maar."

Sporteconoom Ruud Koning houdt er rekening mee dat er ijsbanen zijn die het niet gaan redden. Een voorbeeld daarvan is er al in Enschede. IJsbaan Twente maakte bekend om financiële redenen te moeten stoppen. "Je kunt denken: het is een eenmalige schok, volgend jaar gaan we weer verder. Maar dat geloof ik niet. We zitten in een energietransitie die veel vraagt van de sector."

Koning waarschuwt dat het verdwijnen van banen gepaard kan gaan met minder interesse in de sport. "Je gaat het niet vandaag of morgen merken, maar op lange termijn gaat het ten koste van talentontwikkeling. "Sport is erg belangrijk in onze samenleving. Maar op welke zet je dan in? Om iemand te laten schaatsen heb je veel meer energie nodig dan om iemand te laten voetballen."

De gesprekken tussen de sportsectoren en het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport lopen nog. Het ministerie laat weten dat er uiterlijk november een brief naar de Tweede Kamer gaat om een besluit te nemen over eventuele extra steun.