Gezamenlijke hypotheekschuld voor het eerst hoger dan 800 miljard euro

De hypotheekschuld van Nederlanders is in het tweede kwartaal van dit jaar opgelopen tot 804 miljard euro. Het is voor het eerst dat de gezamenlijke hypotheekschuld uitkomt boven de grens van 800 miljard euro.

Dat blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek. Ten opzichte van het eerste kwartaal steeg de hypotheekschuld met 10,6 miljard euro.

Economie groeit harder

De hypotheekschuld loopt al jaren op, maar groeit minder hard dan de omvang van de economie. Dat wil zeggen dat de economie harder groeit dan de totale schuld.

Ook in het tweede kwartaal van dit jaar was dat het geval. Begin dit jaar was de hypotheekschuld nog 90,2 procent van het bruto binnenlands product. In het tweede kwartaal was dat 89,4 procent. De zogeheten schuldquote is nu op het laagste punt sinds 2004.

Risico's

Er zijn al langer zorgen over de relatief hoge hypotheekschuld in Nederland. Onder meer De Nederlandsche Bank wijst regelmatig op de risico's. Voor sommige huishoudens betekent het relatief hoge lasten, waardoor financiële tegenvallers minder makkelijk op te vangen zijn, zegt de toezichthouder.

Als oorzaak van die hoge hypotheekschuld wordt gewezen naar onder meer de relatief soepele leennormen in Nederland: je mag een hypotheek afsluiten voor de volledige waarde van je woning. In andere landen is dat vaak 90 procent of minder, zegt DNB.

'Vooral door stijging huizenprijzen'

Peter Boelhouwer, hoogleraar woningmarkt aan de TU Delft, vindt de stijging groot: "Tussen 2011 en 2019 steeg de hypotheekschuld op jaarbasis 10 tot 15 miljard euro, dat gebeurt nu in één kwartaal. Dat komt natuurlijk vooral door de enorm gestegen huizenprijzen. Daardoor moeten mensen dus hogere hypotheken afsluiten", reageerde hij vanochtend in het NOS Radio 1 Journaal.

Volgens Boelhouwer zijn er risico's voor de consumenten, al zijn er ook vangnetten als de Nationale Hypotheek Garantie. "Als mensen onder water komen, neemt de NHG de restschuld op zich. Door de enorme stijging van de huizenprijzen komen mensen die hun huis gedwongen moeten verkopen, niet zo snel onder water te staan als in tijden van crises."

Hij wijst ook op het dalende aantal betalingsachterstanden bij Stichting BKR (kredietregistratie). "Sinds 2014 zie je dat aantal dalen van 113.000 naar zo'n 44.000 nu."

'Geruststelling'

Als mensen in grote hypotheekproblemen komen, komt dat volgens de hoogleraar vaak doordat iemand zijn baan is verloren. "Maar ja, die werkloosheid zal voorlopig niet zo stijgen met alle tekorten op de arbeidsmarkt, dus dat is wel een geruststelling."

Hij verwacht overigens dat als de hypotheekrente verder stijgt tot 5 of 6 procent - "en dat kan zomaar gebeuren" - dat dan de huizenprijzen gaan dalen. "En dan zal de totale hypotheekschuld vanzelf gaan afvlakken."