Rente in VS opnieuw fors omhoog, in strijd tegen inflatie

De rente in de Verenigde Staten gaat fors omhoog. De Fed, het stelsel van centrale banken, heeft besloten tot een verhoging met 0,75 procentpunt. Daarmee geldt voor het belangrijkste tarief een bandbreedte van 3 tot 3,25 procent. Dat is het hoogste niveau sinds 2008.

Tegelijkertijd werd bekend dat de groeiverwachting voor de Amerikaanse economie fors is verlaagd. In juni werd nog gerekend met een groei van 1,7 procent. Nu is de verwachting dat de groei beperkt blijft tot 0,2 procent.

Inflatie beteugelen

Dat de rente omhoog zou gaan is geen verrassing, wel spannend was hoe groot de stap van de Fed zou worden. Het is de vijfde renteverhoging in de VS sinds begin dit jaar en de derde keer achtereen dat de rente met 0,75 procentpunt wordt verhoogd. De sprongen zijn bedoeld om de de inflatie te beteugelen. Die is in de VS, net als in Europa, pijlsnel opgelopen.

Eerder deze week werd bekend dat de inflatie in de VS in augustus uitkwam op 8,3 procent. Dat is wat wat hoger dan waar analisten op hadden gerekend. Het was een nieuwe aanwijzing dat het wel eens een forse rentestap zou kunnen worden. Er werd zelfs rekening gehouden met een verhoging met een vol procentpunt, maar zo ver kwam het dus niet. De financiële markten reageerden negatief, de koersen daalden na het bekend worden van de rentestap.

Smal koord

Wereldwijd proberen centrale banken de inflatie omlaag te brengen. Het verhogen van de rente is daarvoor het belangrijkste instrument. De hoop is dat het de groei van de economie vertraagt, en in het kielzog daarvan de prijsstijgingen (en dus de inflatie). Het is voor centrale bankiers wel dansen op een smal koord. Als de economie te veel afkoelt, dreigt een recessie.

Ook de Europese Centrale Bank draait aan de renteknop. Twee weken geleden besloten de bankiers in Frankfurt tot een verhoging van de belangrijkste tarieven met 0,75 procentpunt, de grootste verhoging sinds de invoering van de euro in 2002.

De rente kwam daarmee uit op 0,75 procent. Dat is historisch gezien nog steeds erg laag, maar wel het hoogste niveau in meer dan tien jaar. Jarenlang was het belangrijkste rentetarief van de ECB zelfs negatief:

'Some pain'

De voorzitter van Fed, Jerome Powell, liep op een economische conferentie vorige maand in Jackson Hole al vooruit op verdere rentestappen in de VS. Hij zei toen zich ervan bewust te zijn dat verhoging van de rente Amerikanen financieel raakt. Het zal "wat pijn" doen, zo zei hij toen.

Powell maakte daar duidelijk dat prijsstabiliteit zijn hoogste prioriteit is en dat een wat lagere economische groei daarvoor op de koop toe moet worden genomen.

Aandelenbeurzen zijn niet blij met renteverhogingen. Het leidt ertoe dat het voor bedrijven duurder wordt om geld te lenen, waardoor de winsten onder druk komen te staan. En het vooruitzicht op lagere winsten leidt weer tot koersdalingen. Ook wordt het door een hogere rente aantrekkelijker geld uit te lenen, in plaats van in aandelen te steken.