Oekraïne zwijgt over slag om Cherson, stilte past bij strategie
Het nieuwe Oekraïense offensief in Cherson wordt met stilte omhuld. Gisteren werd de langverwachte tegenaanval aangekondigd, maar het is vooralsnog onduidelijk of de Oekraïners vooruitgang boeken. "Wees geduldig en houd informatie over de strijd voor je", zei een legerwoordvoerder gisteravond.
"Wilt u weten wat de plannen zijn?" vroeg president Zelensky retorisch in zijn nachtelijke toespraak. "Van de verantwoordelijken zult u geen details horen. Dit is namelijk een oorlog." Ook de opperbevelhebber van het leger zwijgt in zijn dagelijkse update over het offensief.
De stilte past bij de strategie van de strijdkrachten, legt Han Bouwmeester uit, universitair hoofddocent militaire strategie aan de Nederlandse Defensie Academie. "Je wil de tegenstander niet laten weten wat je doet, waar je bent en hoe sterk je bent. Dat noemen we OpSec: operations security."
Britten en Amerikanen zwijgen ook
Ook de Amerikaanse en Britse inlichtingendiensten zwijgen over de operatie rond Cherson, terwijl zij normaal vrij veel informatie over Oekraïne delen. "Op dit moment is het daardoor niet duidelijk hoeveel Oekraïense troepen er überhaupt rond Cherson actief zijn", aldus kolonel Bouwmeester.
De stilte kan tevens tot onzekerheid bij de tegenstander leiden, of als een vorm van misleiding werken. "Al wekenlang werd dit offensief aangekondigd. Daardoor moest Rusland troepen naar het zuiden verplaatsen, waardoor de druk op de Donbas werd weggenomen." Het front daar ligt sindsdien stil.
Mediastilte
Ook via sociale media komt nauwelijks beeld of informatie naar buiten van bewoners in het gebied. Alleen weinig concrete informatie wordt gedeeld, zoals het melden van hoorbare explosies. CNN heeft de mediastilte doorbroken en meldt op basis van een militaire bron dat Oekraïne op de eerste dag van het tegenoffensief vier dorpen heeft heroverd, waardoor het leger de stad Cherson in het westen op zo'n 20 kilometer genaderd is.
Het zou om deze dorpen gaan:
Een inwoner van de havenstad, die om veiligheidsredenen alleen bij zijn voornaam Serhiy wordt genoemd, zegt dat hij vandaag geregeld wapengekletter hoort. "Maar dit lijkt buiten de stad te zijn." Gisteren werd hij opgeschrikt door twee harde explosies in de buurt, "vermoedelijk bij doelwitten waar Russen zitten, want de aanvallen waren zeer gericht".
De achtergebleven burgers van de stad hebben veel voedsel en drinkwater ingeslagen, ook wordt aangeraden mobiele telefoons en powerbanks op te laden. "Nu werkt alles nog, maar we hebben de afgelopen dagen al meerdere keren zonder elektriciteit, internet en water gezeten", zegt Serhiy.
De verwachting is dat het tegenoffensief hoe dan ook veel tijd zal kosten. "Het is een breed front van zo'n 200 kilometer. Dat is echt een groot gebied, dat heb je niet snel in handen", zegt Frans Osinga, hoogleraar oorlogsstudies aan de Universiteit Leiden en de Nederlandse Defensie Academie.
Haast geboden
Bovendien is de aanval lastiger dan de verdediging. Het Oekraïense leger heeft zich eerst uitgebreid moeten voorbereiden op het offensief. "Sinds de levering van westerse Himars-raketsystemen en houwitsers heeft Oekraïne geprobeerd het Russische garnizoen in Cherson te isoleren, door bruggen en munitiedepots uit te schakelen." Dat maakt het Russische leger in de stad kwetsbaar.
De drie bruggen over de rivier, waarvan één alleen voor spoorvervoer, zijn de afgelopen weken voortdurend aangevallen. Ook vanochtend vroeg werden de oeververbindingen gebombardeerd, zegt inwoner Serhiy.
De stilte kan niet eeuwig duren. "Oekraïne moet succes laten zien, om daarmee steun te behouden", zegt Osinga. "Als dit offensief niet lukt, ontstaat er een patstelling waarmee ze de winter ingaan. Dan is er het risico dat de steun van het Westen verslapt en er wordt aangedrongen op onderhandelingen." Maar Zelensky peinst daar niet over: "We zullen de Russen tot de grens achtervolgen", zei hij vannacht strijdlustig.
