Meer geweld rond voetbalwedstrijden, pleidooi voor strengere aanpak

Voetbalwedstrijden werden het voorbije seizoen soms ontsierd door incidenten. Vuurwerk gooien naar mensen met kinderen, spelers slaan vanaf de tribunes, confrontaties met de politie, het zijn enkele voorbeelden van supportersgeweld in en om het stadion.

Het afgelopen halfjaar zijn al bijna evenveel voetbalgerelateerde dossiers bij het Openbaar Ministerie (OM) binnengekomen als in heel 2019. Dat was het laatste jaar voor de coronacrisis losbarstte en er geen of minder publiek in de stadions zat.

Over de eerste zes maanden van dit jaar staat de teller op 155. 107 daarvan draaiden om openlijke geweldpleging. In heel 2019 waren er 164 zaken, waarvan 85 openlijke geweldpleging. Andere incidenten zijn belediging, mishandeling, vernieling en het afsteken van vuurwerk.

Volgens Jan Brouwer, hoogleraar recht en samenleving aan de Rijksuniversiteit Groningen, komen alleen de ernstige vergrijpen bij het OM terecht. "Deze stijging laat wel zien dat het geweld rond het voetbal heftiger wordt", zegt hij.

Het OM doet geen uitspraken over de cijfers omdat het "daar geen onderzoek naar heeft gedaan".

Soort van anarchie

Hoogleraar Brouwer, die al jaren onderzoek doet naar supportersgeweld, denkt dat de toename van het geweld te maken heeft met de verandering in de hiërarchie in bepaalde 'harde kern'-supportersgroepen. "Aan de bovenkant zijn er heel veel mensen weggegaan, die vonden het genoeg geweest. Aan de onderkant is er erg veel nieuwe aanwas bijgekomen."

Volgens hem is er bijna niemand meer om jonge supporters bij de hand te nemen, en de regels te vertellen. "Er heerst een soort van anarchie en na het stilleggen van de toegang tot stadions, waren supporters een beetje uitgehongerd en toe aan een verzetje", zegt hij in het NOS Radio 1 Journaal.

Ook buiten het stadion leefden supporters zich uit. Na een duel tussen NEC en Vitesse in oktober vorig jaar, braken er rellen uit. Agenten werden bekogeld met stenen en boomstronken. Politiemensen en politiepaarden raakten gewond. Ruim 50 stadionverboden werden opgelegd

Burgemeester Marcouch van Arnhem, de thuishaven van Vitesse, vindt dat er voor "dit soort gasten", geen plek meer moet zijn. "Voetbalclubs houden er nog te veel vast aan dat er zonder hen geen sfeer is."

Marcouch vindt onder meer dat de toegangscontrole tot het stadion veel uitvoeriger en nauwkeuriger moet. "Als ze zien dat er bij de poort gecheckt wordt op bezit van drugs en vuurwerk of dat iemand een stadionverbod heeft, dan zie je dat het beter gaat. Supporters willen niet opgepakt worden."

Raddraaiers goed kennen

Marcouch ziet heil in een "persoonsgerichte aanpak" en wil dat geweldplegers ook in andere plaatsen een stadion niet meer in mogen. "Deze zogenaamde supporters zijn alleen maar uit op geweld. Je moet de raddraaiers goed kennen en de maatregelen consequent toepassen.", zegt hij in het NOS Radio 1 Journaal.

Volgens hoogleraar Brouwer zou het goed zijn als burgemeesters ook gemakkelijker verboden voor andere stadions kunnen afkondigen.

Stadionverboden door de KNVB

De KNVB kan een landelijk stadionverbod opleggen. In de eerste helft van het afgelopen seizoen gebeurde dat ruim 400 keer. In de eerste helft van het seizoen 2019 - 2020 waren het ruim 150. De bond weet nog niet hoeveel hoeveel stadionverboden er in het hele seizoen zijn opgelegd. Het zou hoogleraar Brouwer niet verbazen als "het er rond de 1500 zijn".