Hoe kan FC Barcelona topspelers kopen met een megaschuld?

• Bart van Dooijeweert

Na de transfer van Robert Lewandowski naar FC Barcelona verwoordde Bayern München-trainer Julian Nagelsmann precies wat heel veel voetbalsupporters dachten. "Het is de enige club ter wereld zonder geld, maar ze kopen alle spelers die ze willen. Ik snap niet hoe dat kan, het is vreemd."

Het is nog maar anderhalf jaar geleden dat Barcelona met een torenhoge schuld van 1,35 miljard euro kampte. Veel andere clubs of bedrijven zouden met zo'n schuldenlast grote zorgen hebben over hun voortbestaan. Maar Barcelona niet. De Spaanse topclub trok zelfs een hele reeks topspelers aan.

Hoe kreeg de club dat voor elkaar? Een reeks van ingewikkelde financiële constructies, creatieve oplossingen en gigantische sponsordeals heeft Barça op korte termijn financiële armslag gegeven, waardoor het weer razendsnel is teruggekeerd aan de sportieve top. Ondertussen is de uitstaande schuldenlast nauwelijks geslonken.

Financiële puinhoop

Maar allereerst: hoe heeft Barcelona zo diep kunnen zinken? In maart 2021 werd Joan Laporta voor de tweede keer gekozen als voorzitter van FC Barcelona. Hij had een loodzware taak: de financiële puinhoop van zijn voorganger Josep Maria Bartomeu opruimen.

Bartomeu strooide kwistig met miljoenen. De salarislast van de club bedroeg een slordige 700 miljoen euro. Per jaar.

De voorganger van Laporta zadelde de club op met een schuld van 1,35 miljard euro. Het leidde tot het noodgedwongen vertrek van clubicoon Lionel Messi naar PSG.

Laporta pakte eerst de torenhoge salarislast aan. In anderhalf jaar tijd wist hij die terug te brengen van 700 naar circa 200 miljoen euro. Grootverdieners als Messi, Luis Suárez, Antoine Griezmann en Philippe Coutinho vertrokken uit Camp Nou.

Met veel andere spelers die wel mochten blijven, onder wie Frenkie de Jong, Jordi Alba, Sergio Busquets en Gerard Piqué, werd een loonsverlaging overeengekomen. Zij verlengden hun contract en hun oorspronkelijke salaris werd over een langere periode uitgespreid.

Talloze miljoenen stromen binnen

Naast die uitgavenbesparing werkte Laporta aan verschillende deals die voor extra inkomsten zorgen. De meest in het oog springende is een sponsorovereenkomst met Spotify. De muziekstreamingsdienst betaalt in drie jaar tijd het astronomische bedrag van 280 miljoen euro.

Daarvoor krijgt Spotify niet alleen een prominente plek op het shirt (waarvoor Barcelona enkele jaren geleden nog geld toegaf aan Unicef). Ook heeft het stadion voor het eerst een sponsornaam gekregen. De ploeg van trainer Xavi speelt zijn thuiswedstrijden de komende periode in het 'Spotify Camp Nou'.

Het stadion zal de komende vier jaar overigens grondig gerenoveerd worden. Daarom zal Barça in het seizoen 2023/24 zijn thuiswedstrijden in het Olympisch Stadion moeten spelen.

De totale kosten van het nieuwbouwproject 'Espai Barça', dat ook het omliggende gebied van het stadion omvat, worden op 815 miljoen euro geraamd. Barcelona kreeg bij de Amerikaanse investeringsbank Goldman Sachs een hypotheek van 1,5 miljard euro voor het project.

De overgebleven kleine 700 miljoen gebruikte de club om openstaande schulden af te lossen. Wat daarna nog overbleef, kon gebruikt worden op de transfermarkt. Maar de uitstaande schulden liepen door de hypotheek dus verder op.

Vooruitbetaalde inkomsten

En dan is er nog een miljoenendeal met investeringsmaatschappij Sixth Street. Voor 25 procent van de televisierechten van de komende 25 jaar betaalt Sixth Street ruim 300 miljoen euro. Barcelona kreeg dat bedrag direct tot zijn beschikking.

Het gaat dus om een vooruitbetaalde som die Sixth Street overmaakt. Het bedrag dat Barcelona anders over de komende 25 jaar had ontvangen, was hoger geweest.

Daarnaast wil de club 49 procent van de eigendomsrechten van Barça Studios verkopen. Dat dochterbedrijf is de producent van het clubkanaal Barça TV en bezit de audiovisuele rechten van de club. Barcelona hoopt er 100 tot 200 miljoen euro voor te krijgen.

Financiële Fairplay

Hoeveel lucratieve sponsordeals en handige financiële constructies Laporta ook sluit, FC Barcelona zal moeten blijven voldoen aan de Financial Fairplay-regels (FFP) van de UEFA en de Spaanse bond. Die laatste stelde voor aanvang van de zomerse transferperiode het nettobudget van de club vast op 98 miljoen euro. Van dat bedrag mogen nieuwe spelers en hun salarissen worden betaald.

Met de komst van Lewandowski, Raphinha, Christensen en Kessié is er al meer dan die 98 miljoen uitgegeven. Barcelona maakte wat ruimte door spelers als Philippe Coutinho, Luuk de Jong, Dani Alves, Clément Lenglet, Francisco Trincão, Rey Manaj en Moussa Wagué te verkopen of te laten vertrekken.

En zoals Bayern-trainer Nagelsmann al vreesde, hoopt Barcelona de komende weken nog meer topspelers te halen. Namen als Bernardo Silva (Manchester City), Cesar Azpilicueta en Marcos Alonso (Chelsea) worden met de club in verband gebracht.

Vanwege de Spaanse FFP-regels zal Barcelona wel eerst nog meer spelers moeten laten gaan, om de komst van nieuwelingen mogelijk te maken. Het is precies de reden waarom de club Frenkie de Jong aan Manchester United hoopt te verkopen.