Jan Smit wil van FC Volendam 'de duurzaamste club ter wereld' maken
In de serie 'Bestemming: eredivisie' trekt NOS Sport langs de bestuurskamers van de clubs die afgelopen jaar promoveerden en degradeerden. Op zoek naar de nieuwe realiteit.
Komende dagen vertellen de bestuurders van PEC Zwolle, Willem II, Heracles Almelo en FC Emmen hun verhaal bij NOS Sport en het radioprogramma Langs de Lijn. Vandaag deel 1: FC Volendam, de club met de grootste ambities van allemaal.
"Ik woon op 150 meter van dit stadion, dus ik zit nu in mijn achtertuin. Zo voelt het echt", glundert zanger en FC Volendam-voorzitter Jan Smit, terwijl hij naar de lege tribunes kijkt van het Kras Stadion.
Hij voelt zich zichtbaar thuis in de Volendamse voetbaltempel, de plek waar hij deze periode bijna dagelijks zijn fiets parkeert, een praatje maakt en rondstruint in korte broek.
In deze achtertuin komt hij al z'n hele leven. Als peuter op de schouders van zijn vader bij wedstrijden, als scholier was hij ballenjongen, als tiener zat hij bij de harde kern.
"Toen ik bekend werd, werd ik een soort landelijke mascotte voor de club", zegt Smit (36), die afgelopen jaren sponsor, gangmaker en bestuurslid was bij FC Volendam. Sinds 1 juli is hij voorzitter van de kersverse eredivisieclub.
Hoe de zanger van de tribune in de bestuurskamer is beland? "Op de eerste plaats vanwege mijn liefde voor de club", zegt Smit, die ook wijst op zijn ervaring en netwerk.
Stadion moet sneuvelen
Als het aan hem ligt, zal het voorzitterschap geen erebaantje zijn vol privileges. Integendeel. Smit, die z'n muziekcarrière op een lager pitje zet, heeft grote ambities.
FC Volendam moet namelijk binnen tien jaar de duurzaamste club ter wereld worden. En daarvoor zal het stadion van zijn jeugd moeten sneuvelen.
Verwacht geen grote, directe veranderingen in Volendam. De groene wind begint met een briesje. Eerst geduldig kleine stapjes zetten, gewenning creëren, dorpelingen meekrijgen.
"Op dit moment staan we aan de vooravond van de transitie", legt Smit uit, die voorzichtig al wat veranderingen aan het doorvoeren is. Sportmaaltijden zijn plantaardig en glutenvrij, er komen extra zonnepanelen op het dak en de dug-outs zijn van ecologisch hout.
De ultieme droom is een klimaatneutraal stadion in de vorm van een schip. Smit hoopt dat het over een jaar of acht af is.
"Onze droom is dat we een stabiele eredivisieclub worden in het linker rijtje. Het fundament zijn we nu aan het leggen", zegt Smit, die alvast oud-premier Jan Peter Balkenende wist te strikken als adviseur duurzaamheid. Ook werd een platform opgericht voor bedrijven die zich aan "de duurzaamste club ter wereld" willen verbinden.
Het klinkt bijna te mooi om waar te zijn. Is Smit zo idealistisch of schuilt er vooral een commercieel plan achter de ambities?
"Ik snap de vraag", zegt Smit. "Er zijn veel bedrijven die vanuit commercieel oogpunt verduurzaming inzetten. Ik denk alleen dat wij vanuit het duurzame plaatje verder willen kijken."
Cruijffs visie
Als voorbeeld haalt Smit de komst van hoofdtrainer Wim Jonk en de leden van 'Team Jonk' aan, een bedrijf dat gespecialiseerd is in het transformeren van voetbalclubs volgens de visie van Johan Cruijff. Sinds hun komst gaat het crescendo met de club, getuige de promotie naar de eredivisie.
In het volgende fragment legt Ruben Jongkind, één van de leden van Team Jonk, uit hoe de club veranderde. Donderdag 4 augustus is dit interview in zijn geheel bij Langs de Lijn te beluisteren.
Achter de schermen kan Team Jonk, zeven man sterk, gezien worden als de aanjager van de duurzaamheidsplannen. Van onderop (de jeugdopleiding) willen ze een cultuurverandering doorvoeren, waar uiteindelijk de hele Volendamse gemeenschap van moet profiteren.
Het is koren op de molen bij Smit. "Juist door het voetbal te gebruiken, kun je de jeugd beïnvloeden op een positieve manier: gezondheid, lifestyle, goede voeding, maar ook door bewustwording te creëren bij onderbelichte zaken als overgewicht, verslaving en alcoholgebruik."
Handtekening
Ooit vroeg Smit als 11-jarig jochie met kort stekeltjeshaar een handtekening aan oud-international Jonk. In 2019 zette Smit als bestuurder zijn krabbel naast die van zijn idool op een arbeidscontract.
Deze zomer tekenden Jonk en consorten bij, maar dat contract (één jaar) is opvallend kort. Zeker voor een club die denkt aan de lange termijn.
Vrezen dat Jonk en consorten volgende zomer weggaan bij de club doet Smit niet.
"Wij zijn een team, een vriendenploeg geworden. Daar kan geen contract tegenop. Dat is voor ons als bestuur, als club, maar ook voor de werkvloer een trigger om te laten zien dat wij die transitie naar dat duurzame verhaal aankunnen. Het niet alleen het uitspreken, maar ook doen."
