Huisartsen naar het Malieveld: 'Ons beroep staat op het spel'
Huisartsen stoppen ermee of werken vanwege de overvolle praktijkdagen en de slopende avond-, nacht- en weekenddiensten steeds vaker parttime. Maar zelfs een driedaagse werkweek loopt in de praktijk uit op gemiddeld 44 uur. Tel daarbij op dat de komende jaren bijna een op de drie praktijkhoudende huisartsen met pensioen gaat en het is duidelijk dat de werklast alleen maar hoger gaat worden.
Reden voor de beroepsgroep om aan de bel te trekken. Morgen gaan waarschijnlijk duizenden huisartsen en hun praktijkmedewerkers demonstreren op het Malieveld in Den Haag. Hun waarschuwing: die vanzelfsprekende huisarts die er laagdrempelig voor iedereen is, bestaat straks mogelijk niet meer.
Wachtlijsten specialistische zorg
Op dit moment overlegt de medische sector met zorgminister Ernst Kuipers over een Integraal Zorgakkoord dat zou moeten helpen om de knelpunten in de zorg op te lossen. De Landelijke Huisartsen Vereniging is ook aangeschoven, maar is bezorgd dat de huisartsen uiteindelijk nog meer taken zullen krijgen.
"En daar is geen enkele ruimte meer voor", zegt Aard Verdaasdonk, de vice-voorzitter van de beroepsvereniging. "We krijgen door de wachtlijsten in de geestelijke gezondheidszorg en de ziekenhuizen veel patiënten die vanwege de complexiteit niet bij ons horen. En het is heel lastig om steeds zorg te moeten bieden waarvoor je eigenlijk de expertise niet hebt."
Margriet Bogaerts, een jonge huisarts in het Zeeuwse Ovezande, ervaart geregeld dat er voor haar patiënten geen plek is in een gespecialiseerde instelling. "En dan moet je een zware hartpatiënt voor een best wel lange tijd begeleiden. Dat geeft spanning bij mij, want ik ben geen cardioloog."
En als het niet anders kan, moet er volgens Bogaerts een goede samenwerking worden georganiseerd met de verantwoordelijke medisch specialisten. "Dan kan ik ook ergens met vragen terecht en weet ik zeker dat ik juiste medische beslissingen neem."
Huisbezoeken zijn belangrijk voor arts en patient. Maar ook daar is minder tijd voor:
Een paar jaar geleden waren er nog elf huisartsen in de regio van Bogaerts. Nu verzorgt ze met zeven andere artsen de huisartsenzorg. Zelf is ze verantwoordelijk voor 4500 patiënten, ruim boven de norm voor een praktijk: 2168.
"Dit soort voorbeelden zie je steeds meer", zegt Verdaasdonk. Hij wijst op patiëntenstops in sommige regio's. Mensen die bijvoorbeeld verhuizen naar een andere regio kunnen zich niet meer inschrijven bij een nieuwe huisarts. Praktijken verdwijnen omdat bijna gepensioneerde huisartsen moeilijk een vervanger vinden. Er is minder animo om die verantwoordelijkheid te nemen, inclusief uitdijende administratie, overleggen, het managen van praktijkpersoneel en nacht- en weekenddiensten.
Verdaasdonk: "Het werkplezier gaat verloren dus jonge artsen blijven vooral waarnemer. Dan hebben ze al die andere verantwoordelijkheden niet."
Ook huisvestingsproblemen spelen een rol. Praktijken zouden kunnen uitbreiden om dreigende patiëntenstops te voorkomen. Maar juist uitbreiden blijkt lastig bij gemeenten voor elkaar te krijgen.
Er moet volgens de actievoerende huisartsen een kentering komen om de neerwaartse spiraal te doorbreken. Een goed beginpunt zou het verruimen van de behandeltijd zijn, betogen ze. Door zorg niet meer in consultjes van 10 of 20 minuten te hoeven afraffelen verwacht de Landelijke Huisartsen Vereniging dat het plezier in het vak weer kan terugkeren. "Als dat niet gebeurt, wordt het lastig om het huisartsentekort op te lossen."
Meer tijd voor patiënt
Het is dan ook een belangrijke eis aan minister Kuipers, dat in het Integraal Zorg Akkoord wordt opgenomen dat huisartsen meer tijd krijgen voor hun patiënt. "De zorg is dan beter, uit pilots blijkt bovendien dat er dan minder wordt doorverwezen", zegt Verdaasdonk. Ook zouden de wachtlijsten voor gespecialiseerde zorg dan moeten worden opgelost.
Kuipers schreef vorige maand in een voortgangsverslag aan de Tweede Kamer dat meer tijd voor een huisartsenconsult zijn uitgangspunt is. Maar huisartsen zijn sceptisch. "Dat stond ook in het vorige akkoord, dat toen het hoofdlijnenakkoord heette", zegt de vicevoorzitter van de beroepsvereniging. "Er is niet veel gebeurd behalve een paar pilots. Het is belangrijk dat het opnieuw in het akkoord komt, maar het is nu echt cruciaal dat het ook daadwerkelijk wordt uitgevoerd wordt."
