Amerikaans Hooggerechtshof schrapt landelijk recht op abortus
Het Amerikaanse Hooggerechtshof heeft eerdere uitspraken die het recht op abortus veiligstelden vernietigd. De abortuswetgeving komt hierdoor weer in handen van de staten. Het langverwachte besluit wordt gezien als historisch.
De rechters behandelden de abortuswetgeving vanwege een zaak van de staat Mississippi. Die wil sinds 2018 abortus na vijftien weken zwangerschap verbieden, maar verloor een rechtszaak die in de staat was aangespannen door een abortuskliniek. Ook later verloor de staat een zaak bij een hogere rechter. Begin december kwam de zaak bij het Hooggerechtshof terecht.
De emoties liepen hoog op in Washington na de uitspraak:
De Amerikaanse abortuswet was gebaseerd op een uitspraak van het Hooggerechtshof in 1973, bekend als Roe v. Wade. Daarin is vastgelegd dat vrouwen het recht hebben te beslissen over hun eigen lichaam. Staten mogen abortus niet verbieden als die wordt uitgevoerd voordat het ongeboren kind levensvatbaar is, tussen de 22 en 24 weken zwangerschap. Tot nu toe mocht abortus alleen gereguleerd worden als vrouwen het niet te moeilijk werd gemaakt om abortus te verkrijgen.
De Roe v. Wade-uitspraak vormde de basis voor abortuswetgeving in het hele land en werd bevestigd met een uitspraak uit 1992, bekend als Planned Parenthood v. Casey. Het Hooggerechtshof heeft deze beide uitspraken uit 1973 en 1992 verworpen. "Wij zijn van oordeel dat de grondwet geen recht op abortus bevat. Roe en Casey moeten daarom worden herroepen en het recht om abortus te reguleren moet worden teruggegeven aan het volk en zijn gekozen vertegenwoordigers."
Voor progressieve Amerikanen en vrouwenrechtenorganisaties komt het besluit aan als een mokerslag. De verwachting is dat de helft van de Amerikaanse staten na dit besluit een abortusverbod invoert. Het gaat vooral om staten in het zuiden en het binnenland van de Verenigde Staten. Andere staten, zoals Californië en New York, hebben juist ruimhartige abortuswetgeving.
De Amerikaanse president Biden heeft eerder al gezegd dat hij zich tegen dit besluit van het hof zou verzetten. Hij noemde het "radicaal" en de keuzevrijheid van vrouwen "fundamenteel". De Amerikaanse bevolking is verdeeld over het recht op abortus. 54 procent van de bevolking is grotendeels of volledig voorstander van het recht op abortus. 41 procent is er grotendeels of volledig op tegen.
Via nieuwssite Politico lekte de concepttekst van het besluit van het hof begin mei al uit. Vrouwenrechtenorganisaties reageerden toen furieus. Ze vrezen dat kwetsbare vrouwen niet zomaar naar een andere staat kunnen reizen voor een abortus als er in hun thuisstaat een verbod komt. Ze vrezen voor veel ongewenste geboortes en gevaarlijke abortussen.
Het Amerikaanse Hooggerechtshof is momenteel zeer conservatief. Een van de verkiezingsbeloftes van voormalig president Trump was het aanstellen van rechters die tegen Roe vs. Wade zijn. Trump kon er in zijn regeerperiode drie benoemen, waardoor het hof nu bestaat uit zes conservatieve en drie progressievere rechters. Rechters worden benoemd voor het leven. De verwachting is dus niet dat dit besluit op korte termijn wordt teruggedraaid.
Hoe zit het nu met Roe v. Wade? En waarom is abortus al jarenlang zo'n heet hangijzer in de Verenigde Staten? Correspondent Marieke de Vries legt het uit in deze video:
