Amerikaanse steden in conservatieve staten proberen effecten strenge abortuswetten te dempen

Progressieve steden in conservatieve staten bereiden zich voor op de mogelijke terugdraaiing van de beroemde uitspraak in de zaak Roe v. Wade, waarmee het Hooggerechtshof bijna een halve eeuw geleden het recht op abortus nationaal vastlegde. Bij een herziening van de uitspraak mogen de staten eigen abortuswetten invoeren en meer dan de helft heeft al regelgeving klaar die abortus verbiedt. In Texas kunnen daardoor zelfs zeventienjarigen in de gevangenis belanden omdat zij een abortus hebben ondergaan.

Plattelandsbewoners van Texas die tussen de maisvelden op grote ranches wonen, stemden bij de afgelopen presidentsverkiezingen in grote meerderheid op Donald Trump. Inwoners van grote steden in de staat kleurden in meerderheid het bolletje naast de naam van Joe Biden in.

In een van die grote steden, de hoofdstad Austin, wordt er hard gewerkt aan het verzachten van de gevolgen voor vrouwen als abortus in Texas illegaal wordt.

Strengere abortuswet

Het recht op abortus in de Verenigde Staten doet denken aan een auto op een steile berg. Het Hooggerechtshof zorgt er nu nog voor dat de rem erop blijft staan en de auto niet gaat rollen. Draait het de uitspraak terug, en haalt het de rem eraf, en stort het recht op abortus de afgrond in. Roe v. Wade, de rechtszaak die overigens in Texas begon, heeft dan geen waarde meer. De weg wordt geopend voor strenge abortuswetten zonder dat daar consequenties aan hangen voor de staten.

De nieuwe wet in Texas maakt vrijwel volledig een eind aan het recht op abortus in de staat. Vorig jaar al slaagde Texas als eerste staat erin het recht op abortus vergaand te beperken, via de "Texas Hartbeat Act", die door het Hooggerechtshof werd getolereerd. Volgens deze wet is abortus verboden als er een hartslag van de foetus kan worden aangetoond, meestal na zes weken zwangerschap. Dat wordt nu teruggebracht naar week nul. Juristen in Texas vrezen dat een vrouw van 17 jaar of ouder die zonder hulp van een dokter een abortus ondergaat 99 jaar celstraf en een boete van tienduizend dollar opgelegd kan krijgen.

"Dat is een onacceptabele, verschrikkelijk heftige straf," zegt José Vela, wethouder in Austin. Hij werkt hard aan een richtlijn om vrouwen te beschermen tegen de nieuwe Texaanse wet. "Wij willen absoluut geen abortus database; geen abortus taskforce of iets wat daar op lijkt in Austin. Abortus moet de laagste prioriteit worden, er is al genoeg criminaliteit."

Tegenstanders van abortus vinden het idee van Vela wetteloos. "Je geeft een compleet verkeerd signaal af aan je bewoners door een groep van serieuze misdrijven uit te sluiten van mogelijke vervolging", legt Joe Pojman van Texas Alliance for Life uit. Die organisatie vecht voor het recht van het ongeboren kind en is blij met de strengere abortuswet. "Niet alleen wij zijn blij met die wet. De volksvertegenwoordiging van Texas heeft de abortuswet aangenomen. De inwoners van de staat willen dus dat het leven van een ongeboren kind beschermd wordt. Er is al zoveel criminaliteit in de stad dat we juist dit soort zware misdrijven moeten aanpakken."

Austin staat niet alleen

Dagelijks hangt wethouder José Vela aan de lijn met collega's uit andere Amerikaanse steden die ook het hoofd willen bieden aan strenge abortuswetten. "We weten dat er in Atlanta al regelgeving aangedragen is die lijkt op de onze. Noem een staat waar er strenge wetten komen en daar wordt in steden gewerkt aan regelgeving om vrouwen te beschermen. We staan ook in Texas gelukkig niet alleen. Wethouders in Dallas, Houston en San Antonio vechten mee."

Het vooruitzicht dat je als vrouw urenlang moet reizen om een abortus te ondergaan zorgt voor veel angst. De progressieve steden in de VS willen die vrouwen een sprankje hoop geven door het signaal af te geven: "wij gaan jullie beschermen".