Nieuwe repetitie met maanraket NASA, lancering niet voor einde zomer
Vandaag begint NASA met een nieuwe generale repetitie voor de eerste lancering van zijn nieuwe maanraket. Een eerdere poging om zo'n wet dress rehearsal tot een goed einde te brengen, verliep allesbehalve naar wens.
De SLS-raket die over enkele jaren Amerikanen terug naar de maan moet brengen is een zorgenkindje voor NASA. Na jaren vertraging stond het Space Launch System begin april klaar voor het repeteren van de lancering en het voltanken van de raket - om er zo zeker mogelijk van van te zijn dat hij de echte lancering voor de Artemis I-missie alles goed gaat. Maar tot drie keer toe liep de dress rehearsal op een mislukking uit.
Er waren problemen met een haperende heliumklep in de bovenste trap, aansluitingen voor de tankslangen op de lanceertoren begonnen waterstof te lekken en een bedrijf dat stikstof levert om delen van de raket te zuiveren bleek niet genoeg gas te kunnen leveren.
Voltanken is het spannendst
Die zaken zijn nu opgelost, verzekert ruimtevaartkenner Ronald Klompe, verbonden aan het Nationaal Ruimtevaart Museum in het Aviodome. Het stikstofbedrijf heeft de capaciteit uitgebreid, de waterstoflekken zijn gedicht en de oorzaak van de onwillige heliumklep werd ook gevonden: er zat een stuk rubber klem dat daar helemaal niet had moeten zitten. "Het blijft een hoofdpijndossier, maar de hoop is nu dat de hoofdpijn niet nog erger wordt", zegt Klompe.
Maandag is het spannendste moment voorzien, als de raket wordt volgetankt. Als de test nu succesvol verloopt, wordt het SLS weer teruggerold naar het enorme VAB-gebouw, dat ooit ook diende als hangar voor de Apollo-maanraketten en de spaceshuttle. Daar krijgt het systeem de laatste onderhoudsbeurt.
Woensdag liet NASA weten op eind augustus/begin september te mikken voor de lancering. Bij die eerste vlucht in het Artemis-programma moet de nieuwe Orion-capsule in een baan om de maan worden gebracht.
Voor het Artemis-project worden ook onderdelen in Europa gebouwd. Zo heeft de Orion-capsule zonnepanelen die in Nederland zijn vervaardigd:
Een ander onderdeel dat essentieel is voor NASA's maanprogramma is de maanlander die door SpaceX wordt ontwikkeld. Dat Human Landing System (HLS) is een variant van Starship, het enorme ruimteschip waarmee het bedrijf van Elon Musk grote plannen heeft, tot aan reizen naar Mars toe.
De eerste ruimtevlucht met een prototype van Starship heeft ook enkele maanden vertraging opgelopen, vooral omdat de Amerikaanse luchtvaartautoriteit FAA nog geen toestemming heeft gegeven. SpaceX moet voldoen aan de voorwaarden van een milieueffectrapportage.
Deze week kwam de FAA met een lijst van 75 punten, variërend van het openhouden van de stranden bij Boca Chica (het gebied in Texas waar de lanceerbasis staat) tot het aanstellen van een bioloog die de invloed van de Starship-lanceringen op de natuur moet vaststellen.
SpaceX is die 75 punten al aan het implementeren. De verwachting is dat de FAA spoedig met een lanceerlicentie over de brug komt, zegt Klompe. Elon Musk twitterde dinsdag dat het eerste Starship, boven op de krachtige rakettrap Super Heavy, in juli zijn eerste ruimtevlucht maakt, een bijna volledige baan om de aarde.
Juli is misschien wat optimistisch, denkt Klompe. "In Amerika spreken ze bij dit soort aankondigingen van Elon time. Je moet de termijnen die hij voorspelt met een factor 2,5 tot 3 vermenigvuldigen om op een meer realistische datum uit te komen. Dus wellicht wordt het augustus."
Of de vertragingen invloed hebben op het tijdschema voor de eerste maanlanding is afwachten. Officieel staat de eerste bemenste vlucht om de maan in 2023 gepland en de eerste landing in 2025. Maar het onderdeel waar nu misschien wel het langst op moet worden gewacht zijn de nieuwe ruimtepakken.
Twee bedrijven die de opdracht hebben gekregen die maanpakken te gaan maken, verwachten niet voor 2025/2026 klaar te zijn. "Daarmee zou de eerste maanlanding wel eens uit kunnen lopen naar 2027 of zelfs 2028."
Een van de astronauten die is geselecteerd voor NASA's maanprogramma is er nu al klaar voor. Jessica Watkins is op dit moment in het ISS, maar keek vanaf daar al verder. Bij een indrukwekkende foto van de maan vanuit het ruimtestation twitterde ze dat "haar ogen niet van de maan kan afhouden" en dat nieuw onderzoek en technologieën "de weg bereiden naar het maanoppervlak".
