Val Severodonetsk lijkt kwestie van tijd, 'wensenlijst Zelensky is noodkreet'

Het is niet de vraag of, maar wanneer Rusland Severodonetsk inneemt. De zware strijd om de laatste grote stad in de regio Loegansk staat volgens experts symbool voor het grotere plaatje. Heel langzaam, en met veel verliezen, maar gestaag winnen de Russische strijdkrachten terrein in de Donbas.

Ondertussen wordt president Zelensky's retoriek steeds feller. "Ik denk niet dat we met militair ingrijpen al ons grondgebied kunnen heroveren", zei hij in een interview met Nieuwsuur twee weken geleden. Maar in zijn toespraak van afgelopen nacht beloofde hij de Oekraïners dat de volledige Krim zal worden teruggepakt.

Ook opvallend is de meest recente oproep van Oekraïne aan het Westen om meer zware wapens te leveren. Een adviseur van Zelensky twitterde gisteren een 'wensenlijst' met daarop een opmerkelijk hoog aantal kanonnen, mobiele raketinstallaties, tanks, pantservoertuigen en drones:

Defensiedeskundige Peter Wijninga ziet dit verzoek van Oekraïne als een noodkreet. "Er staan zulke krankzinnig grote aantallen op, daar kan het Westen nooit aan voldoen." Ter vergelijking: voorheen vroeg Oekraïne nog om zestig MLRS, oftewel mobiele raketinstallaties, nu zijn dat er 300. Dat komt neer op ongeveer de helft van alle MLRS waar de VS over beschikt.

Op korte termijn dreigt voor het Oekraïense leger een groot tekort aan artilleriemunitie, legt Wijninga uit. De militairen gebruiken nu nog veel Russische munitie voor de van oorsprong Russische kanonnen, maar daar past geen munitie in van westerse makelij. "Dus straks moeten ze al die kanonnen aan de kant zetten, omdat ze er geen munitie voor hebben." Daardoor wordt hun afhankelijkheid van westerse wapenleveranties nog groter.

Slijtageslag

Ook om een andere reden heeft Oekraïne snel meer westerse houwitsers en vooral raketartillerie nodig. Die raketartillerie heeft een groter bereik dan de Russische artillerie en dat levert een belangrijk voordeel op op het slagveld. Vooral omdat de strijd in de Donbas een slijtageslag is, waar Rusland met zijn veel grotere voorraad aan onnauwkeurige kanonnen en munitie in het voordeel is.

Alle ogen zijn nu gericht op de al weken zwaar belegerde stad Severodonetsk. Volgens de gouverneur van de regio Loegansk hebben Oekraïense strijdkrachten nog een klein deel van de stad in handen. Drie belangrijke bruggen zouden door Russische bombardementen zijn vernietigd.

Dit zou betekenen dat het erg moeilijk wordt voor de Oekraïense militairen om de stad westwaarts te verlaten, evenals voor de ongeveer 500 burgers die zich voor de gevechten hebben verscholen. Burgers in schuilkelders, vooral ouderen, worden met grote haast door militairen naar auto's gebracht om te vluchten naar veiliger plaatsen:

De strijd om deze stad is vergelijkbaar met die om havenstad Marioepol, zegt oud-commandant Landstrijdkrachten Mart de Kruif. "Het is man tegen man en die gevechten gaan lang duren. Het gaat ten koste van hoge verliezen, om een stad die wel belangrijk maar niet echt van strategisch belang is", zegt hij in het NOS Radio 1 Journaal.

Het zwaarbevochten Marioepol was als havenstad onmisbaar voor de Russische invasieplannen. De verovering van Severodonetsk zou voor Moskou vooral een morele opsteker zijn, zegt ook Wijninga. "Het zal voor propagandadoeleinden als een overwinning worden uitgebuit. Ook om het lage moreel van de Russische militairen op te krikken."

'Verlies zou grote klap zijn'

Gezien het Russische overwicht denkt Wijninga dat het een kwestie van tijd is. "Voor Oekraïne zou het verlies van Severodonetsk een grote klap zijn. Zelensky noemde het al 'de sleutel' tot de rest van de Donbas." Volgens Wijninga rest het Russische leger in het laatste stukje Donbas nog open vlakten en twee kleine steden. Maar ook daar zal Oekraïne waarschijnlijk hard om blijven vechten.

Het tij zou kunnen keren door de wapenleveranties uit het buitenland. Hoe eerder Oekraïne het grote geschut in stelling brengt, hoe sneller Zelensky zijn grote woorden over een heroveringscampagne waar zou kunnen maken. Maar in het huidige tempo dreigt Oekraïne volgens experts de strijd om de Donbas langzaam te verliezen.