Biden trekt (voor nu) grens: geen raketten die Rusland kunnen treffen
"We gaan Oekraïne geen raketsystemen leveren die in Rusland doelen kunnen raken." Wat de Amerikaanse president Biden betreft ligt hier de grens aan de wapenleveranties aan Kiev. Althans, dat is zijn grens na bijna honderd dagen oorlog.
Biden sprak gisteren tegen journalisten over Multiple Launch Rocket Systems (MLRS). Deze mobiele, offensieve raketlanceerinstallaties kunnen een breed scala aan projectielen afvuren, met een bereik tot zo'n 300 kilometer. Maar de raketten met zo'n ver bereik, gaat Washington dus niet sturen naar Kiev.
'Rationeel'
De Russische Veiligheidsraad noemt dit een rationeel besluit. Het Kremlin heeft steeds aangeven dat het zulke wapenleveranties door het Westen niet kan tolereren. Ook onder NAVO-lidstaten zijn er zorgen dat het sturen van raketten waarmee Oekraïne ver gelegen Russische steden kan treffen, een stap te ver zou zijn.
Biden kan dus mogelijk wel MLRS sturen, maar alleen met raketten met een minder ver bereik. Een hooggeplaatste functionaris bevestigt tegenover The Washington Post dat deze optie nog op tafel ligt.
Symbolisch
De kwestie laat zien dat de afweging om wapens wel of niet te sturen een ingewikkelde balanceer-act is. "Het is een samenkomst van belangen, zorgen en vermenging van binnenlandse en buitenlandse politiek", zegt Frans Osinga, bijzonder hoogleraar Oorlogstudies. "Het besluit staat wel symbool voor waar het Westen momenteel toe bereid is."
Neem de wapenleveranties van Nederland als voorbeeld. Die begonnen met scherfvesten en helmen, en in het laatste pakket zaten pantserhouwitsers van 55 ton. Met de mobiele artillerie die het Oekraïense leger heeft gekregen van het Westen kan het nu al dichtbij gelegen Russische steden beschieten.
Grens is vloeibaar
"Poetin heeft allang het frame neergezet dat de NAVO indirect meedoet aan deze oorlog", vervolgt Osinga. De grens hoever het Westen kan gaan met het leveren van materieel is volgens hem uiteindelijk vloeibaar.
Afhankelijk van hoe de strijd zich ontwikkelt, en de publieke opinie in de VS, kan Biden alsnog besluiten zwaardere wapens te sturen. Osinga: "Misschien houdt Biden de MLRS-installatie achter de hand voor een extreme situatie waarin hij kan zeggen: nu is het inzetten ervan wel gelegitimeerd."
Voor Zelensky is het een fikse tegenvaller.
Het nieuws dat Biden vooralsnog geen verreikende raketten voor MLRS stuurt, is een domper voor Oekraïne. CNN en The Washington Post meldden afgelopen weekend dat het Witte Huis van plan was ook deze installaties inclusief raketten beschikbaar te stellen. Zelensky heeft daar deze maand druk voor gelobbyd.
"Het is een afschrikwekkend wapen", zegt Patrick Bolder, defensie-expert van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies. "Het werkt voor allerlei afstanden, je bent mobiel en het bijzondere is dat je er veel verschillende soorten munitie voor hebt."
Bevoorradingslinies aanvallen
Een salvo kleinere raketten kan vijandelijke eenheden op relatief korte afstand grote verliezen toebrengen, of tot dekking dwingen. De grotere raketten zijn geschikt voor precisieaanvallen op bevoorradingslinies enkele honderden kilometers verderop. Vooral dat kan Oekraïne een groot voordeel opleveren in deze fase van de oorlog.
"Voor Zelensky is het een fikse tegenvaller dat die optie er voorlopig niet komt", zegt Bolder. Het zou Oekraïne een voordeel op het slagveld geven. Maar of de MLRS onmisbaar zijn om de Russen tegen te houden, zoals de Oekraïense president stelt, daar heeft de militair strateeg twijfels bij. "Zelensky heeft altijd ingezet op het binnenhalen van het maximaal haalbare."
Minder eensgezindheid
Ruim drie maanden na de start van de Russische invasie is de eensgezindheid om Oekraïne maximaal te ondersteunen minder dan voorheen. Frankrijk en Duitsland stellen zich volgens Osinga terughoudender op. "De levering van zware wapens vanuit Duitsland wordt vertraagd, terwijl Oekraïne die nu uitstekend kan gebruiken bij de verdediging van de Donbas."
Binnenlandse politiek begint volgens Osinga een groeiende rol te spelen. "Landen zijn meer bezig met de vraag hoelang de oorlog nog gaat duren en hoe hard de sancties tegen Rusland ook hen zullen raken."
Nog steeds zijn veel landen voor een harde pro-Oekraïne lijn, zoals de VS, het Verenigd Koninkrijk, Polen en de Baltische staten. Maar de vastgelopen onderhandelingen over een nieuw EU-sanctiepakket tegen Rusland laten zien dat enkele landen met afwijkende meningen grote invloed kunnen hebben.
