Eerste ontslagrondes bij snelgroeiende bedrijven, 'we gaan richting winter'

• Thom Opheikens

  redacteur Economie

Bij snelgroeiende en vaak jonge bedrijven wordt momenteel de ene na de andere ontslagronde aangekondigd. Gisteren maakte flitsbezorger Getir bekend wereldwijd ruim 4000 mensen te ontslaan, 14 procent van het totaal. Eerder deze week was er ook een ontslagronde bij concurrent Gorillas. Daar ging het om een paar honderd ontslagen.

En het gaat niet alleen om flitsbezorgers. "Er gaan er nog veel meer volgen", zegt Janneke Niessen van investeringsfonds CapitalT. Zoals bij Klarna, dat bekend is van online achteraf betalen: 10 procent van het personeel wordt daar ontslagen. Ook is er een ontslagronde bij Netflix en een aannamestop bij onder andere Facebook. "Dit is de normale cyclus. In de natuur heb je ook vier seizoenen", zegt Johan van Mil van investeringsfonds Peak. "We gaan nu richting winter."

Van Mil ziet dat allereerst bedrijven die zoals de flitsbezorgers "heel veel geld verbranden", nu een pas op de plaats moeten maken. Ze reageren daarmee op investeerders. Die zijn huiverig geworden door economische onzekerheden als inflatie, de voortdurende oorlog en een mogelijke recessie. In plaats van harde groei en perspectief op winst in de (verre) toekomst, willen die investeerders nu winst op korte termijn zien. Een nieuwe investering is daarmee ineens onzeker geworden.

Maar ook bedrijven met een volgens Van Mil gezonder verdienmodel moeten nu kijken hoe ze het langer kunnen volhouden zonder vers kapitaal. In investeerdersjargon: het verlengen van de runway. Dat kan met meer geld verdienen of snijden in de kosten. Maar: "wie makkelijk meer geld kan verdienen, heeft dat al gedaan", zegt Niessen. Dus blijft snijden in de kosten over. "Niemand weet hoelang dit gaat duren. Dus je moet je op het ergste voorbereiden."

Die pijnlijke boodschap wordt nu breed door investeerders verspreid. Zo schreef de bekende Amerikaanse startup-broedplaats Y Combinator recent een alarmerende brief aan bedrijven waarin het investeert. In één zin samengevat: zorg er binnen 30 dagen voor dat je bedrijf 24 maanden kan overleven.

Toch is die boodschap nog lang niet overal geland. "Er zijn nog best veel ondernemers in ontkenning", ziet Niessen. "Ondernemers zijn zich er onvoldoende bewust van", beaamt Van Mil. Na jaren van een bijna onophoudelijke stroom van makkelijk beschikbaar geld is het volgens Niessen ook best even schakelen. "Je moet mensen ontslaan. Dat is heel moeilijk. Maar je doet het voor het voortbestaan van je bedrijf."

Duidelijk is dat de trend van ongebreidelde groei boven geld verdienen is gekeerd. Dat hoeft volgens de investeerders helemaal niet negatief te zijn. "Eigenlijk was het de afgelopen jaren niet normaal. Er is nu meer realisme", zegt Niessen.

In Nederland werd de afgelopen jaren elk jaar weer meer geïnvesteerd in jonge bedrijven, met 2021 zoals hieronder te zien is als absoluut hoogtepunt. De ruim 400 deals waren goed voor meer dan vijf miljard euro aan investeringen, blijkt uit cijfers van onder meer de Dutch Startup Association en Techleap.

Niessen denkt dat er ook ook kansen liggen voor bedrijven die goed met de huidige situatie omgaan. "Niet al je concurrenten zullen dat kunnen doen." Een andere 'kans' is dat het wellicht iets rustiger wordt op de arbeidsmarkt. "Daar zie ik de eerste tekenen van", zegt Van Mil. Recruiters bellen dat ze nu wel plek hebben om mensen te vinden. Eerst hadden ze dat niet."

Van Mil: "Ik vind het heel vervelend voor mensen die hun baan verliezen en voor de oprichters met stress, maar ik zie het uiteindelijk wel als iets positiefs." Niessen: "Het is niet alleen maar doomsday, maar wel heel vervelend. To put it mildly."