Opeens is er corona in Noord-Korea: 'Land toont zich altijd kwetsbaar én krachtig'

Ruim twee jaar na het uitbreken van de coronapandemie meldde Noord-Korea deze week voor het eerst een corona-uitbraak en één coronadode. Slaagde het land er al die tijd in om het virus buiten de deur te houden? Daar wordt met flinke scepsis naar gekeken. Deskundigen denken niet dat het toevallig is dat deze informatie juist nu wordt gedeeld.

"Noord-Korea heeft vaak een hele berekende motivatie waarom ze dingen naar buiten brengen", zo legt journalist en Noord-Korea-deskundige Casper van der Veen uit. "Allereerst kan het zijn dat het regime denkt: het is zo'n grote uitbraak, die valt niet meer te ontkennen of tegenop te werken met lockdowns", zegt hij.

In dat geval zou het een schreeuw om humanitaire hulp zijn, zegt Remco Breuker, hoogleraar Koreastudies aan Universiteit Leiden bij NOS Met Het Oog Op Morgen. "Mogelijk is de ernst zodanig dat het regime bang is om de controle te verliezen. Dat willen ze voorkomen en dan krijgen ze liever buitenlandse hulp."

Tegelijk zou er een andere reden kunnen zijn voor het melden van de corona-uitbraak: een charmeoffensief. Noord-Korea heeft deze week rakettesten uitgevoerd. "Op het moment dat het land zich kwetsbaar toont, zie je vaker dat ze zich tegelijkertijd presenteren als een sterk land. Noord-Korea heeft zich bij mijn weten nog nooit kwetsbaar opgesteld zonder zich ook krachtig op te stellen. Dat zie je nu ook gebeuren", zegt Breuker.

Mogelijk meer coronadoden

Het Noord-Koreaanse staatspersbureau KCNA liet gisteren weten dat er sinds april 350.000 mensen met coronasymptomen zijn geregistreerd. Ruim 187.800 mensen worden nu in isolatie behandeld. Mogelijk zijn er nog vijf andere coronadoden, zegt het staatspersbureau. Als mogelijk super-spreading event wordt de militaire parade van 25 april genoemd, waar de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un een speech gaf.

Daarvoor hield Noord-Korea vol dat er geen corona was in het land. Noord-Korea-kenner Van der Veen betwijfelde die claim: "Het land deelt een 1400 kilometerlange grens met China, dus de kans dat het virus nooit het land binnen is gekomen, is klein. Maar hoe ernstig het om zich heen greep, blijft onduidelijk."

Volgens hoogleraar Breuker telde het land de eerste coronagevallen al in december 2019, maanden voordat Wereldgezondheidsorganisatie WHO sprak van een pandemie. Breuker: "Daar zijn aanwijzingen voor door verhalen die naar buiten zijn gekomen bij de grens met China. Zo was een legerbasis afgesloten vanwege een uitbraak en gingen dorpen en steden in lockdown, blijkt uit documenten die naar buiten zijn gesmokkeld."

Als het coronavirus nu om zich heen grijpt in het land, dan is Noord-Korea daar volgens Casper van der Veen niet goed op voorbereid. "Er zijn in hoofdstad Pyongyang wel een paar moderne ziekenhuizen, maar veel andere zorginstellingen hebben niet eens elektriciteit. Laat staan beademingsapparatuur. Dat is ook een van de redenen waarom het land zich hermetisch afsloot van de buitenwereld. Dat was ook het geval met de uitbraak van ebola, ook al was er in Azië geen enkele besmetting vastgesteld."

Voor de pandemie kampte Noord-Korea al met een crisis en die problemen zijn alleen maar groter geworden. Zo zijn er grote tekorten aan medicijnen en voedsel. Van der Veen: "Veel mensen zijn ondervoed, zij hebben minder weerstand. Daarnaast is Noord-Korea een van de twee landen in de wereld waar ze niet zijn begonnen met vaccineren, waardoor de bevolking geen antistoffen tegen het virus heeft."

Andere landen hebben hun hulp meermaals aangeboden, bijvoorbeeld door vaccins aan te bieden. "Daar hebben ze nee tegen gezegd. Waarschijnlijk omdat de vaccins overduidelijk niet uit Noord-Korea komen", zegt Remco Breuker. "Maar ze hebben geen eigen vaccins, dus nu zullen ze wel moeten als ze de pandemie onder controle willen krijgen."

Er is in Noord-Korea een nationale lockdown afgekondigd om het virus onder controle te krijgen. Daarbij zijn maatregelen ingesteld als het houden van voldoende afstand, zegt Breuker. Verder mag er enkel gekookt water gedronken worden, moeten mensen met zout water gorgelen en wordt ze opgedragen handen te wassen. Breuker denkt dat het land er wel in kan slagen om de bevolking snel te vaccineren als de vaccins er eenmaal zijn. Onder meer Zuid-Korea en China hebben hulp al aangeboden.