Vierde dag van rellen in Zweden, 'Paludan succesvol in aanwakkeren onrust'
Ook gisteren zijn er weer hevige onlusten geweest in twee Zweedse steden. Woedende betogers gingen de straat op nadat ze waren geprovoceerd door de extreemrechtse politicus Rasmus Paludan.
De Deens-Zweedse rechtsextremist is bezig aan een controversiële tour door Zweden, waarbij hij op bijeenkomsten in multiculturele wijken korans verbrandt. Gisteren besloot hij zijn demonstratie af te blazen, volgens hem omdat de politie niet in staat is hem te beschermen.
In de avond bleef het rustig, maar eerder op de dag en de drie dagen ervoor waren er ongeregeldheden in enkele steden.
Het is uitzonderlijk dat er al vier dagen op rij ongeregeldheden zijn, zegt de Zweedse criminoloog Manne Gerell. "Ik denk dat we nooit eerder hebben gezien dat één persoon hier zo veel rellen teweegbrengt."
Wat gebeurde er gisteren?
Paludan had op Eerste Paasdag in Norrköping en Linköping, in het zuiden van Zweden, een manifestatie gepland. Maar nog voor die konden beginnen, liep de situatie uit de hand doordat woedende jongeren met een migratie-achtergrond de confrontatie met Paludan en zijn aanhangers en met de politie zochten.
Agenten werden bekogeld met stenen en auto's werden in brand gestoken. Net als in de voorgaande dagen zocht in beide steden een groep van tussen de 100 en 200 mensen de confrontatie met de politie. In Norrköping werden volgens de politie drie mannen geraakt door afketsende kogels bij het lossen van waarschuwingsschoten. Het drietal is naar het ziekenhuis gebracht, maar verkeert niet in levensgevaar. De mannen zijn aangehouden.
Hier zie je beelden van de rellen op zondag:
Aan het begin van de avond waren er in Norrköping veertien arrestaties verricht, melden Zweedse media. In Linköping was er op hetzelfde moment sprake van acht aanhoudingen en een lichtgewonde agent.
De 40-jarige Paludan kreeg eerder in Malmö een steen tegen zijn been, maar zijn verwondingen lijken mee te vallen.
Wie is Rasmus Paludan en waarom doet hij dit?
Paludan is jurist en richtte in 2017 de partij Stram Kurs (Harde Koers) op in Denemarken. Hoewel hij bij gemeenteraadsverkiezingen en de landelijke verkiezingen geen zetels kreeg, haalde hij met zijn provocaties regelmatig het nieuws. In 2020 werd hij veroordeeld tot een maand celstraf vanwege racistische uitspraken.
Op Paludans Facebookaccount wordt duidelijk hoe extreem zijn opvattingen zijn. Hij wil dat de islam wordt verboden en alle moslims het land uit worden gezet. "Er is genoeg tijd om veel korans te verbranden en we nemen ook varkensbloed mee om eroverheen te gieten", is te lezen.
"Hij is heel erg succesvol in het aanwakkeren van demonstraties en rellen", zegt criminoloog Gerell. Volgens politiek analisten heeft Paludan nu zijn pijlen op Zweden gericht, waar zijn vader vandaan komt, omdat daar veel meer mensen met een migratieachtergrond leven dan in Denemarken. Hij heeft aangekondigd om in september mee te doen aan de Zweedse parlementsverkiezingen.
Hoe bijzonder zijn deze rellen?
Zweden krijgt wel vaker te maken met hevige rellen. Onder meer in 2008, 2009 en 2015 waren er meerdere dagen onlusten in verschillende steden, legt Gerell uit. "Maar de aanleiding daarvoor was vaak te vinden in het handelen van de politie, wat volgens sommigen niet door de beugel kon."
Het is volgens de criminoloog uniek dat de provocaties van één man tot zoveel onrust leiden. Overigens waren er ook twee jaar geleden rellen in Malmö vanwege een geplande actie van Stram Kurs, maar dat bleef toen beperkt tot een avond en nacht.
Nu zijn in vier dagen tijd in zes steden onlusten uitgebroken. In Norrköping en Linköping was het gisteren voor de tweede keer raak: ook donderdag waren daar al rellen.
Bij de ongeregeldheden werden eerder al tientallen mensen opgepakt, raakten zeker zestien agenten gewond en zijn diverse politieauto's uitgebrand. Ook een stadsbus en talloze personenauto's zijn door toedoen van relschoppers afgebrand. Daarnaast zijn een aantal omstanders gewond geraakt en is een journalist aangevallen.
