Burgemeester Groningen schaamt zich voor Ter Apel: 'Ons eigen Lampedusa'

Burgemeester Schuiling van Groningen schaamt zich voor de leefomstandigheden in het aanmeldcentrum voor asielzoekers in Ter Apel. "Kinderen spelen er tussen het afval. Op een festivalterrein zijn oneindig betere sanitaire voorzieningen", zegt Schuiling na een bezoek aan het aanmeldcentrum in Binnenlands Bestuur.

Volgens hem buitelen gemeenten over elkaar heen om bij te springen als het gaat om de opvang van vluchtelingen uit Oekraïne, maar hebben statushouders (asielzoekers met een verblijfsvergunning) het nakijken. "Het is een andere categorie mensen of zo, ik weet het niet. Aan alle kanten overtreden we de wet. Het is beschamend."

Vorig jaar schreef de GGD twee rapporten over de leefomstandigheden in de noodopvang, zegt Schuiling. "Er hangt een penetrante rioollucht in de opvangtenten, en urinoirs zitten vol met urine en bruine drab. Er is kans op besmettingen en infectieziekten, er is nul privacy en het is brandgevaarlijk."

De burgemeester, die ook voorzitter is van de veiligheidsregio Groningen, stelt dat collega's in het land, die zelf genoeg opvangmogelijkheden hebben, geen vinger uitsteken.

Doorstroom hard nodig

Het is niet voor het eerst dat Schuiling de noodklok luidt. Samen met andere Groningse bestuurders trok hij de afgelopen maanden tevergeefs aan de bel over de situatie in Ter Apel, blijkt uit een reconstructie op basis van documenten die RTV Noord en de NOS hebben opgevraagd.

Omdat het kabinet niet wilde ingrijpen, werkten de Groningse bestuurders zelf aan mogelijkheden om Ter Apel te sluiten als de situatie verder uit de hand zou lopen. Duizenden nieuwe crisisnoodopvangplekken in de stad Groningen, Pekela en Leek zouden dan worden ingericht om asielzoekers onder te brengen.

Schuiling: "Het gaat gewoon niet meer in Ter Apel, er moet doorstroom komen." Collega's zeiden tegen hem dat ze geen opvangplaatsen hadden, dat er woningnood was en dat hij niet moest polariseren.

Door de oorlog in Oekraïne is er nu "godzijdank" beweging, zegt Schuiling. "Er worden duizenden opvangplekken voor Oekraïense vluchtelingen gecreëerd."

Schuiling spreekt van een stap vooruit dat het Rijksvastgoedbedrijf lege kantoorgebouwen gaat inzetten voor de opvang. En hij vindt het hartverwarmend dat Oekraïners een fatsoenlijk onderkomen krijgen. Maar het staat volgens hem in schril contrast met de moeite die gemeenten doen om statushouders te huisvesten.

De opvanglocatie in Ter Apel ligt in het zuidoosten van Groningen in de gemeente Westerwolde. Voor de bestuurders in de Randstad is dat de andere kant van de wereld, zegt Schuiling. "Ik vind niet dat Den Haag Groningen minacht, maar we zijn wel ver weg."

Hij vindt dat collega-bestuurders hun wijsheid niet moeten halen uit dossiers, maar langs moeten komen om zelf te zien water mis is. "Dan zie je met eigen ogen ons eigen Lampedusa."

Het Italiaanse eiland Lampedusa is berucht vanwege de slechte leefomstandigheden voor vele duizenden migranten die er terechtkwamen na een gevaarlijke tocht over zee.