Dit weten we over raketaanval in Kramatorsk, stad van groot strategisch belang

Lege perrons, achtergelaten bagage, bloedsporen en tientallen lichamen: een raketaanval op het treinstation van Kramatorsk heeft een spoor van dood en vernieling achtergelaten. Bij het bloedbad in de Oost-Oekraïense stad zijn zeker vijftig mensen om het leven gekomen en bijna honderd mensen gewond geraakt.

Wat weten we over de aanval?

Op het moment van de raketaanval waren naar schatting enkele duizenden mensen op het station aan het wachten op hun evacuatie uit Kramatorsk en omgeving. Zij hadden gehoor gegeven aan een oproep van lokale Oekraïense autoriteiten om het gebied te ontvluchten.

Volgens de Oekraïense spoorwegen ging het om een aanval met twee raketten. Direct erna werd online volop gespeculeerd over de lanceerlocatie, maar daarover is nog geen duidelijkheid.

Deze beelden van het treinstation zijn na de raketaanval in Kramatorsk gemaakt:

Onder de tientallen doden zijn vijf kinderen, zegt de Oekraïense gouverneur van de regio Donetsk, waar Kramatorsk ligt. In Donetsk ligt een van de twee zelfverklaarde volksrepublieken in de oostelijke Donbas, waar pro-Russische separatisten sinds 2014 vechten tegen het Oekraïense leger.

Kramatorsk ligt in het deel dat nog altijd onder Oekraïens gezag staat. Volgens de gouverneur gaan de evacuaties vanuit de regio Donetsk ondanks de aanval op het station door.

Hoe reageren Rusland en Oekraïne (en weten we of hun claims kloppen)?

Wie de raketten heeft afgevuurd en vanuit welke locatie is nog niet onomstotelijk vast te stellen. Rusland en Oekraïne geven elkaar de schuld, veel westerse landen wijzen naar Rusland, maar tastbare bewijzen voor de claims van beide partijen zijn er (nog) niet.

Volgens president Zelensky en andere Oekraïense autoriteiten hebben Russische troepen doelbewust een burgerdoel aangevallen. "De Russen wisten dat het treinstation in Kramatorsk vol stond met burgers die op hun evacuatie aan het wachten waren", zegt bijvoorbeeld de Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken op Twitter. Hij spreekt van een "opzettelijke slachtpartij", waaraan Rusland schuldig is.

Pro-Russische separatisten in de zelfverklaarde volksrepubliek Donetsk geven juist Oekraïne de schuld van de aanval. Ze stellen dat "Oekraïense nationalisten" burgers als menselijk schild gebruiken, zonder daar bewijs voor te leveren.

Ook het Kremlin spreekt alle beschuldigingen tegen en noemt de raketaanval een "provocatie". Kremlin-zegsman Peskov zei vanmiddag dat Rusland geen militaire inzet had gepland in Kramatorsk. Bovendien zet de Russische krijgsmacht het gebruikte type raket niet in, stelde hij. Het zou gaan om een Totsjka-U-raket, die volgens het Russische ministerie van Defensie alleen door Oekraïense troepen wordt benut.

Maar ook Russische troepen bezitten dat rakettype in elk geval wel, blijkt onder meer uit door de NOS geverifieerde beelden van een colonne Russische legervoertuigen in Belarus, die op 30 maart online zijn gezet.

De militaire voertuigen zijn te herkennen aan de voor het Russische leger kenmerkende witte V:

Ook in een recent nieuwsbericht op het Russische staatskanaal Zvezda, dat wordt beheerd door het ministerie van Defensie, wordt de Totsjka-U-raket genoemd. In het artikel staat dat militairen uit Rusland en Belarus in februari lanceringen hebben uitgevoerd met het betreffende raketsysteem, als onderdeel van een gezamenlijke militaire oefening.

Hoe belangrijk is Kramatorsk?

Die stad ligt in het oosten van Oekraïne, in de provincie Donetsk. Het is een van de meest oostelijk gelegen plaatsen in het land waarvandaan nog treinen vertrekken. Volgens Oost-Europadeskundige Bob Deen van Instituut Clingendael is de stad van grote strategische waarde voor Oekraïne. "Het is een centrale plek in de Oekraïense verdediging van de hele Donbas. Daar komen de troepen samen, waarna ze de rest van de regio proberen te verdedigen."

De spoorverbindingen in de streek zijn cruciaal voor de aanvoer van Oekraïense troepenversterking, zegt Deen. "Die verbindingen helpen de Oekraïense strijdkrachten om hun troepen en manschappen snel te verplaatsen, terwijl de Russen vanuit Charkov een veel langere omweg moeten maken."

Daarom is Kramatorsk ook voor de Russen van strategisch belang. "Rusland wil de stad innemen om te voorkomen dat Oekraïne er troepen naar kan aanvoeren. In de Russische militaire strategie is Kramatorsk belangrijk om de hele Donbas in handen te krijgen." Deen wijst erop dat de stad op de route ligt tussen de iets noordelijker gelegen plaats Izium en Marioepol in het zuiden van Oekraïne.

Hij verwacht dat er nog zwaar zal worden gevochten in het gebied. "Kramatorsk en het nabijgelegen Slovjansk zijn steden waar in 2014 en 2015 ook heel hard om is gevochten. De Oekraïense strijdkrachten geven die niet zomaar op. Dus dit zal nog een bloedige strijd worden de komende dagen."