'Zeker 300 doden', steeds meer duidelijk over gruwelijkheden in Boetsja

In Boetsja heeft zich een drama voorgedaan. Dat wordt steeds duidelijker. Gisteren verschenen er al beelden van vele doden op straat in de plaats ten noordwesten van Kiev. De slachtoffers dragen geen uniform, maar houden een boodschappentas vast of liggen naast een fiets.

Tientallen lichamen zijn er op straat geteld. Hoelang ze er al liggen is niet bekend. Bij meerdere mensen zijn de handen op hun rug gebonden. Burgemeester Anatoli Fedoroek van Boetsja zegt dat er in totaal meer dan 300 inwoners om het leven zijn gebracht. Volgens Oekraïense autoriteiten zijn ze geëxecuteerd vlak voor de Russen vertrokken.

'Klootzakken'

Onafhankelijke media, zoals persbureau Reuters, zijn inmiddels in de stad die 30.000 inwoners telt. Daar tekenen ze ooggetuigenverslagen op van een maandlange bezetting door de Russen.

"Klootzakken", zegt de 66-jarige Vasili tegen Reuters over de Russische militairen die volgens hem de peetoom van zijn zoon hebben gedood. "We zaten twee weken in een kelder. Er was eten, maar geen licht en geen verwarming. We verwarmden ons water boven kaarsen en sliepen met onze vilten laarzen aan."

Beelden vanuit Boetsja tonen de lichamen op straat. "Mensen liepen daar gewoon, en ze schoten hen zonder reden dood", zegt een man over de gruwelijkheden:

Terwijl hij zijn verhaal doet ligt er links van hem een man naast een fiets in de berm. Zijn gezicht is bleek met ingevallen ogen. Een ander slachtoffer ligt midden op de weg, een paar meter van zijn voordeur. Vasili zegt dat dat zijn vriend was, de peetvader van zijn zoon.

Ook de 74-jarige Mariia Zhelezova vertelt over de ontberingen gedurende de Russische bezetting. Tot drie keer toe is ze aan de dood ontsnapt, zegt ze in tranen tegen Reuters.

"De eerste keer ging ik de kamer uit en schoot er een kogel door het raam, zo het dressoir in. De tweede keer kreeg ik bijna rondvliegende glasscherven in mijn been. En de derde keer was tijdens een wandeling. Toen had ik niet gezien dat er iemand stond met een geweer. Toen gingen de kogels rakelings langs me heen. Eenmaal thuis kon ik niet meer praten."

Fotografen van internationale persbureaus legden vast hoe Boetsja na het vertrek van Russische troepen werd achtergelaten:

Eind februari werden Russische elitetroepen in Boetsja onder vuur genomen. Ze reden de stad in met pantservoertuigen en tanks, maar het konvooi werd op een lange rechte weg onder vuur genomen door drones. De kapotgeschoten tanks staan nog op straat. Lichamen liggen over de straten met puin verspreid.

Volgens ooggetuigen en de autoriteiten ter plaatse zijn er tussen de wrakken mijnen verstopt. Journalisten van AP zagen hoe Oekraïense soldaten kabels gebruiken om lichamen van straat te slepen uit angst voor boobytraps.

De strategie van het Russische leger de afgelopen weken was om Kiev te omsingelen en binnen te trekken door voorsteden van de hoofdstad te belegeren. Een van die steden was dus Boetsja. Vorige week liet het stadsbestuur weten dat verschillende dorpen in de regio op de rand van een humanitaire ramp stonden. Op meerdere plekken was gas, elektriciteit en internet afgesloten. Verder zouden "Russische indringers huizen plunderen op zoek naar voedsel en alcohol, vee slachten en honden doodschieten", aldus het stadsbestuur.

Op 29 maart kondigde de Russische onderminister van Defensie aan dat de militaire activiteiten bij Kiev zouden verminderen. De Russen verplaatsen zich naar het zuiden en oosten, bevestigde president Zelensky. In de regio rond Kiev keert de rust terug. Daardoor komen de gruwelijke beelden nu naar buiten.

Jeremy Bowen, oorlogsverslaggever van de BBC, was in Boetsja. Hij zag de restanten van de strijd in de voorstad van Kiev en maakte daar dit verslag:

De Britse minister Truss van Buitenlandse Zaken reageert geschokt op de beelden van vermoorde burgers. "De berichten over Russische militairen die onschuldige burgers hebben aangevallen, zijn weerzinwekkend", schrijft ze op Twitter.

Truss schrijft dat het Verenigd Koninkrijk samen met andere landen en organisaties bewijs van mogelijke oorlogsmisdaden zal verzamelen, zodat dat gebruikt kan worden door het Internationaal Strafhof in Den Haag. "De verantwoordelijken zullen verantwoording moeten afleggen", schrijft ze.

"Wat we zien in Boetsja is gruwelijk. En erger nog: Boetsja is niet uniek", zegt woordvoerder Andrew Stroehlein van Human Rights Watch (HRW). "Het gaat volgens een patroon."

HRW zegt op basis van interviews met slachtoffers en ooggetuigen dat Russische militairen zich rond Kiev en Charkov schuldig hebben gemaakt aan oorlogsmisdaden. Zo vertelde een vrouw over de standrechtelijke executie van haar zoon en vijf anderen en beschreef een andere vrouw hoe ze meerdere malen onder bedreiging van wapens werd verkracht.

"Iedereen die opdracht geeft voor dit soort daden, zich eraan schuldig maakt of hulp biedt, is verantwoordelijk voor een oorlogsmisdaad", onderstreept Stroehlein.