'Rabobank stond met krediet klaar voor mondkapjesdeal Van Lienden'
De Rabobank was een belangrijke steun voor de mondkapjesdeal van Sywert van Lienden en zijn kompanen. De bank had een krediet geregeld van 115 miljoen euro en een team van bankiers dat de deal met het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport moest begeleiden. Dat staat in het boek Sywerts miljoenen, van Follow the Money-journalisten Jan-Hein Strop en Stefan Vermeulen.
De steun van de bank was voor het ministerie volgens de auteurs belangrijk om met de Stichting Hulptroepen Alliantie in zee te gaan. Er was in het voorjaar van 2020 een groot tekort aan mondkapjes en de stichting zei snel miljoenen te kunnen regelen. Van Lienden zei dat 'om niet' te doen. Uiteindelijk bleek dat de hij en zijn twee kompanen er via een commerciële BV toch miljoenen winst op maakten.
In ruil voor het krediet vroegen de Rabo-bankiers een "onvoorwaardelijke" afnamegarantie van VWS, blijkt uit interne stukken in handen van FTM. Dat was geen probleem voor het ministerie. Toenmalig minister Van Rijn voor Medische Zorg zou tegen Van Lienden hebben gezegd: "Als iemand bij ons binnenkomt met 40 miljoen mondkapjes, zeggen wij: 'Fijn, we nemen [die] gegarandeerd af.'"
Rabobank wil niets zeggen
Uiteindelijk werd het geld van de Rabobank niet gebruikt; VWS besloot de 100 miljoen euro zelf te betalen. Bij de deal zou Barbara Baarsma hebben bemiddeld. Zij was in het voorjaar van 2020 directeur van Rabobank Amsterdam en kent Van Lienden al jaren. Zo waren ze in het verleden regelmatig samen te gast bij het tv-programma De Wereld Draait Door.
De Rabobank zegt in een reactie tegen de NOS dat er "vanwege de vertrouwensrelatie met klanten geen gegevens worden gedeeld met media". Ook stelt de bank dat niet alle financieringsaanvragen daadwerkelijk leiden tot het verstrekken van een lening. "Daar kunnen diverse redenen voor zijn, zoals twijfel bij een aanvraag." Over de rol van Baarsma zegt de bank dat ze "bij de start van het goede-doeleninitiatief uitsluitend als bankier betrokken is geweest".
Post onvoorzien
Uit interne mails blijkt dat Rabobank-bankiers vragen stelden over de relatief hoge post 'onvoorzien' die Van Lienden en zijn partners in de kostencalculatie hadden opgenomen. Die bedroeg 20 procent en daarmee werd de prijs van de mondkapjes verhoogd. Een van de bankiers vroeg via Baarsma aan de partners wat er met dat geld zou gebeuren als er geen onvoorziene kosten zouden optreden.
"Er kunnen zaken fout gaan in het proces. Daarom accepteert de overheid ook een risico-opslag. 'Winst' is dus geen issue voor de overheid", reageerde een van de partners, Bernd Damme. Hij zou de Rabobank verzekerd hebben dat het geld in geval van winst een ideële bestemming zou krijgen.
Dat Van Lienden, Damme en de derde kompaan, Camille van Gestel, verzwegen dat winst in hun eigen BV zou belanden, is volgens Follow the Money saillant. Er loopt een onderzoek van het OM naar misleiding door de drie van hun zakelijke partners. Aanleiding voor het onderzoek van het OM was een aangifte van uitzendbureau Randstad.
Van Lienden werd eind vorige maand aangehouden door de fiscale opsporingsdienst FIOD. De drie zijn inmiddels weer op vrije voeten, maar het onderzoek loopt nog.
Baarsma zegt tegen Follow the Money dat ze als "privépersoon niet betrokken is geweest en geen mededelingen kan doen over eventuele betrokkenheid van Rabobank".
