Peloton voor de Omloop in gedachten bij Pieters: 'Amy is erbij, elke dag'
"Ik stond bovenop een berg. Opeens zie ik Amy aankomen, een beetje slingerend op de fiets. Ze deed een speurtocht met de ploeg en was aan het hannesen met haar navigatie. 'Echt iets voor jou', zei ik. We moesten allebei lachen en spraken af om koffie te drinken. Die afspraak staat nog steeds."
Zo herinnert Roxane Knetemann zich haar laatste ontmoeting met Amy Pieters, half december in het Spaanse Calpe.
Niet veel later, vlak voor Kerst, komt Pieters zwaar ten val tijdens een trainingsrit met de baanselectie. Ze loop ernstig hersenletsel op, er moet een traumahelikopter aan te pas komen. Nog altijd bevindt Pieters zich in een coma, de situatie 'stabiel, maar kritiek'.
Het rood-wit-blauw ontbreekt vandaag in Gent aan de start van Omloop Het Nieuwsblad, de koers die Pieters aan het begin van haar loopbaan tot veler verrassing won. Vorig jaar werd ze nog derde.
"Natuurlijk gaat het heel veel over Amy in het peloton", vertelt Ellen van Dijk. "In onze gedachten is ze erbij, elke dag."
Als we Van Dijk bellen, heeft ze net de eerste etappe van de Wielerweek van Valencia achter de rug. Een koers in het gebied waar Pieters haar ongeluk kreeg. "Kort na het ongeluk reed ik op training langs de plek. Dat was heel moeilijk. Je vraagt je af: wat doen we hier nog? Maar intussen is iedereen toch weer aan het koersen. Ja, dat is confronterend."
Daags na het gesprek wint Van Dijk de tweede etappe. Vervolgens pakt Annemiek van Vleuten uit met een machtige solo in de derde rit. Van Vleuten rijdt de slotrit met een handgeschreven boodschap op de mouw van haar leiderstrui: Stay Strong Amy. Met een hartje.
Aan de vooravond van Omloop Het Nieuwsblad vertelt Annemiek van Vleuten over Amy Pieters en haar eerbetoon in Valencia.
Pieters komt uit een echt wielernest. Vader Peter was een topper op de baan, werd Nederlands kampioen op de Posbank en won Parijs-Tours. Een paar maanden na Amy's geboorte op 1 juni 1991 werd hij tweede in Omloop Het Volk. En ook broer Roy hoorde jarenlang bij de Nederlandse top in het baanwielrennen.
Meisje met strik en mooi jurkje
"Mijn eerste kennismaking met Amy was op de wielerbaan in Alkmaar", vertelt Knetemann. "Zij zat naast haar moeder op de tribune om te kijken naar haar vader. Amy was een jaar of zes en had van dat prachtige, rossige haar met een strik en een mooie jurk. Na de wedstrijden gingen we samen de baan op. In de bocht omhoogklimmen en dan op je billen naar beneden."
In dat speelse meisje met die strik in het haar herkende de vier jaar oudere Knetemann zichzelf. Al werd ze zich daar vooral van bewust na het plotselinge overlijden van haar beroemde vader Gerrie Knetemann tijdens een fietstochtje in Bergen.
"Bij de junioren keek ik tegen Amy op, al was ik vier jaar ouder", vertelt Knetemann. "Ze was zo goed en zo gedreven. Hoe jong ze ook was, het leek of ze alles al wist van het wielrennen. Ik zag ook hoe Amy met haar vader omging en zag mezelf daarin terug. We hadden een klik, al was het soms ook pijnlijk."
Knetemann was naar eigen zeggen "zielsgelukkig" toen Pieters haar vroeg om een duo te vormen in de koppelkoers. In 2010 werd het duo zelfs Nederlands kampioen.
Een jaar eerder reed Pieters als 18-jarig broekie zelfs al het WK ploegenachtervolging met tempobeulen Van Dijk en Vera Koedooder. "Amy was jong, maar ontzettend taai", vertelt Van Dijk. "Als zij eenmaal in het wiel zat, liet ze nooit meer los."
Het grote doel waren de Olympische Spelen van Londen, waar het trio met de inmiddels aangesloten Kirsten Wild als zesde eindigde.
Daarna ging de focus op de weg, waar ze eerst Knetemann en later Wild als ploeggenoot kreeg.
2014: De Omloop van Amy
Met een brede glimlach bekijkt Wild de beelden van de Omloop Het Nieuwsblad voor vrouwen in 2014. "Kop omlaag, staartje in de lucht. En rammen. Dat is Amy."
Een paar weken eerder had Wild de eerste profzege van Pieters gevierd in de Ronde van Qatar. Kopvrouw Wild - in die jaren de koningin van de woestijn - won de andere drie ritten en het eindklassement. Maar vooral de zege van haar ploeggenoot Pieters is bijgebleven. "Ze zat in een kopgroep met ook Anna van der Breggen. En Amy won!"
In de Omloop is ze op pad met twee van de beste rensters van dat moment: de Zweedse Emma Johansson en de Engelse Lizzie Armitstead. "Of ik dacht dat ze van die twee toppers kon winnen? Nee, natuurlijk niet. Omdat ik als sprinter achter haar zat, kon Amy wel wat meer haar benen sparen. Hoe ze dit afmaakt, ongelooflijk!"
Geen veelwinnaar
Een echte veelwinnaar op de weg is Pieters nooit geworden. "Amy was altijd al goed", bezweert Van Dijk. "Als je ziet hoeveel ereplaatsen ze bij elkaar heeft gefietst, dan zul je versteld staan, denk ik. De laatste jaren heeft ze zelf leren winnen; dat was echt mooi om te zien."
Denk maar aan het Europees kampioenschap in Alkmaar in 2019. En vorig jaar, kort voor de Spelen nog wel, werd ze na een lange, imposante solo Nederlands kampioen op de VAM-berg.
Ze genoot van de zeges, maar de spotlights gunde ze liever aan een ander. Van Dijk: "Toen ik Europees kampioen werd in Trento kwam ze me na de finish zoeken. Ik moest natuurlijk allerlei plichtplegingen doen, maar Amy gaf niet op tot ze mij een knuffel had gegeven. 'Ik vind dit zo mooi', zei ze. Dat is ook Amy."
Geneuzel
Op de wielerbaan stapelden de successen zich wel op. Vanaf 2017 vormden Pieters en Wild een bijna onverslaanbaar duo op de koppelkoers.
"Amy leek zich nooit druk te maken", aldus Wild. "Ik was altijd heel planmatig bezig, wilde controle houden. Amy was meer van 'we zien het wel'. 'Al dat geneuzel', zei ze dan, 'je moet gewoon hard fietsen'. Maar in haar koppie legde ze zichzelf heel veel druk op. Ze wilde niemand teleurstellen."
Bij de WK in Apeldoorn in 2018 lukte het net niet: zilver. "Na afloop kwam Amy naar me toe: 'Kirsten, sorry. Door mij heb je goud verloren'. Onzin natuurlijk, maar zo voelde ze het wel."
"Weet je wat typisch Amy is?", bewandelt Wild even een zijpaadje. "Als ik tijdens een race vroeg of het goed ging, zei ze eigenlijk altijd 'nee'. Meestal was ze dan gewoon goed. Maar bij de WK in Polen een jaar later zei ze opeens: ja! Toen wist ik dat het die dag niet fout kon gaan."
Zegetocht
Het was het begin van een zegetocht van het duo: drie keer wereldkampioen, één keer zilver, vier keer brons op de EK. Maar geen olympische medaille.
"In Tokio verpestte ik het", vertelt Wild met spijt in haar stem. "Ik maakte een heel domme val en daardoor werden we vierde. Of ik me daar schuldig over voelde? Nou en of. Verschrikkelijk schuldig. Het was onze laatste kans."
Eerder had de 38-jarige Wild besloten dat 2021 haar laatste seizoen zou zijn. "Na de Spelen was ik er wel klaar mee. Er kwam nog een WK aan, maar daar had ik helemaal geen zin in. Ik wilde niet meer, maar ik durfde het niet te zeggen tegen Amy."
Omdat de Nederlandse baanploeg geen wereldbekerwedstrijden had gereden leek het probleem zichzelf op te lossen. Tot de internationale wielerunie UCI besloot wereldkampioenen toch toe te laten. "Amy appte mij", vertelt Wild. "Ze schreef: we mogen toch! Ze wilde zo graag. Ik durfde haar niet teleur te stellen."
Op 28 oktober stonden Wild en Pieters voor het derde jaar op rij te stralen in hun regenboogtrui. "We hebben met een knuffel gedag gezegd. Dat was ook de laatste keer dat ik Amy heb gezien."
"Dat zij nu door die stomme val in coma ligt, voelt heel onrechtvaardig. Als ze de kans krijgt en ontwaakt uit de coma, dan zal ze vechten. Amy is een vechter, altijd geweest."
De ploeg van Amy Pieters, SD Worx, start met een speciaal eerbetoon op de fietsen aan Omloop Het Nieuwsblad. Titelverdedigster en hartsvriendin Anna van der Breggen zit voor het eerst dit seizoen in de ploegleiderswagen.
