Belastingdienst zette mensen met 'niet-westers voorkomen' op fraudelijst

Mensen met een 'niet-westers voorkomen' zijn door medewerkers van de Belastingdienst op een zwarte lijst geplaatst, die bedoeld was om mensen extra te controleren op fraude. Ook werd door de dienst gekeken naar het bezit van bijvoorbeeld een dure auto. Geslacht en leeftijd werden eveneens bijgehouden. Dat schrijft staatssecretaris Van Rij aan de Tweede Kamer.

De Kamer had om meer informatie gevraagd nadat uit eerder onderzoek bleek dat de Belastingdienst nationaliteit en uiterlijk een rol liet spelen bij besluiten over extra fraudecontroles.

Van Rij schrijft aan de Kamer dat hij nog niet kan zeggen of er sprake was van racisme. Daarvoor is volgens hem verder onderzoek nodig. Van Rij noemt de situatie wel zorgelijk. "Risico-inschattingen op basis van uiterlijk of andere volstrekt irrelevante kenmerken vind ik volkomen ontoelaatbaar." Hoe vaak het voorkwam wordt nog verder onderzocht.

Het bestaan van de zwarte lijst kwam twee jaar geleden aan het licht door onderzoek van RTL Nieuws en Trouw. Een vermoeden of een signaal van fraude was al voldoende om op de lijst te komen. Mensen op de lijst wisten van niets.

Het gebruik van de zwarte lijst werd in 2020 stopgezet. Zo'n 60.000 mensen hebben inmiddels een excuusbrief gekregen van de Belastingdienst omdat zij in de zogenoemde Fraude Signalering Voorziening (FSV) voorkwamen. Hoeveel mensen in totaal in aanmerking komen voor compensatie wordt nog onderzocht.