Doxing is een groeiend probleem, maar strafbaar is het niet

Anti-coronamaatregelenactivist Willem Engel zette afgelopen zondag de adresgegevens van Sigrid Kaag online. De D66-leider doet aangifte tegen Engel, maar waar ze hem eigenlijk voor vervolgd zou willen zien, is nog niet strafbaar. Dat is het openbaar delen van gevoelige persoonsgegevens om te intimideren, iets wat bekend is geworden als doxing.

Waarvan Kaag nu precies aangifte gaat doen, is niet duidelijk. De aangifte is nog in voorbereiding, laat een woordvoerder weten.

Wetgeving tegen doxing is wel in de maak. Omdat het nog niet strafbaar is, houden de politie en het Openbaar Ministerie er geen cijfers over bij. Wel staat vast dat het een groeiend probleem is. De politie verzocht vorig jaar om deze vorm van online intimidatie strafbaar te stellen, omdat agenten er steeds vaker last van hebben.

Wat is doxing?

Doxing is dus het online verspreiden van gevoelige persoonsgegevens met het doel te intimideren. Het gaat dan bijvoorbeeld om het delen van iemands werkplek, van een foto van een paspoort, van een telefoonnummer of zoals in Kaags geval van adresgegevens.

Dat kan grote schade aanrichten voor het slachtoffer en de samenleving, staat in een rapport van het Rathenau Instituut. De gedeelde informatie kan bijvoorbeeld worden misbruikt om iemand online te bedreigen of om een werkgever lastig te vallen. Een doelwit kan ook thuis of op straat worden lastiggevallen.

Het delen van gevoelige privé-informatie is nu niet strafbaar, omdat er in beginsel geen sprake is van bedreiging met een ernstig misdrijf of stalken.

De overheid erkent dat het online intimideren van mensen een vlucht heeft genomen. Opiniemakers, journalisten en politici worden in toenemende mate online lastiggevallen en ook gewone burgers en medewerkers van gemeenten hebben er last van.

D66 diende vorig jaar een motie in waarin het kabinet werd opgeroepen wettelijk te regelen dat doxing strafbaar wordt. De motie werd aangenomen met 144 stemmen voor: alleen FvD stemde tegen.

Minister Grapperhaus van Justitie en Veiligheid diende vorig jaar zomer een wetsvoorstel in. "Het grote gemak waarmee sommigen denken te kunnen intimideren door privégegevens over anderen te verspreiden is meer dan schofterig", zei hij erover.

'Schadelijk voor de democratische rechtsstaat'

De wet tegen doxing laat volgens D66-Tweede Kamerlid Joost Sneller veel te lang op zich wachten. "Beloofd was dat de wet voor het einde van vorig jaar in de Kamer zou liggen, maar het voorstel is er nog steeds niet."

Het delen van persoonsgegevens van politici en journalisten is volgens Sneller schadelijk voor de democratie en de rechtsstaat. "Als journalisten een onderwerp preventief gaan mijden omdat ze geen slachtoffer willen worden van doxing, dan is dat een groot probleem." Datzelfde geldt voor politici.

En als de wet eenmaal is ingevoerd dan is dat slechts het begin, stelt Sneller. "Er moet ook voldoende capaciteit zijn voor opsporing en vervolging."

Minister van Justitie en Veiligheid Dilan Yesilgöz-Zegerius belooft dat de wet voor de zomer in de Kamer ligt:

Ook PvdA-Kamerlid Barbara Kathmann vindt het zorgelijk dat de wet er nog niet is. "Het is echt een gigantisch probleem en het moet zo snel mogelijk hard worden aangepakt. Dat mensen worden gehinderd bij de uitoefening van hun beroep schaadt de maatschappij."

Ook preventie is volgens haar belangrijk. Mensen moeten bewust gemaakt worden van wat ze allemaal op internet zetten en wat voor gevolgen het kan hebben als die informatie op bepaalde plekken wordt gedeeld.

Welke straf?

Het idee is om op doxing een maximale gevangenisstraf van een jaar te zetten. Voor een veroordeling moet worden bewezen dat iemand persoonsgegevens deelt met het doel om iemand angst aan te jagen, ernstige overlast te bezorgen of te hinderen in het werk.

Voor journalisten en klokkenluiders wordt het volgens het wetsvoorstel niet strafbaar als ze persoonsgegevens delen, als dat nodig is voor het algemeen belang. De bedoeling is dan immers niet om anderen te intimideren.