'We filmden het verborgen proces, Epke vroeg ons dat geheim te houden'

De verslaggevers van NOS Sport blikken vlak voor de jaarwisseling terug op een voor hen gedenkwaardige klus in 2021. Vandaag: Vlado Veljanoski en zijn lange samenwerking met Epke Zonderland.

"44 seconden. Dat was mijn filmische afscheidsgroet aan Epke Zonderland. Na een bijzondere, professionele samenwerking van zestien jaar. Ik belde cameraman Martijn Tuinman in oktober en vroeg hem onze Epke-wereldreis op een speciale manier af te sluiten in Lemmer."

"Het resultaat is een snoezig gemonteerde familievideo van zestien shots in 44 seconden. We zien zijn oudste zoon Bert (3) in de tuin van de ouders van Epke aan een fierljepstok hangen (briljante vondst van opa). Het is een geïmproviseerde rekstok tussen een glijbaan en een boom. Op een frisse middag in november hebben we deze plaatjes in het diepste geheim in drie kwartier gedraaid."

"Het idee is drie maanden geleden ontstaan. Ik kreeg een uitnodiging voor een privéafscheid van Zonderland. Het vriendelijke verzoek van de organisatie was om enkele NOS-beelden te vertonen op het projectiescherm in het theater van Heerenveen."

"Toen zei ik brutaal dat ik een veel beter idee had: Epke junior aan een kunststof speelrekstok, bij opa Huite en oma Sophie. In combinatie met bekend archiefmateriaal. Vervolgens hebben we met collega Maaike van den Broek verder zitten brainstormen. Dat Epke-feest werd op het laatste moment door de nieuwe coronaregels afgelast."

Verklapt

"Een paar weken geleden informeerden Rene van Rijswijk, de eindredacteur van het Sportgala, en regisseur Astrid Wisman of ik nog een ingeving had hoe Epke te verrassen tijdens dat gala. Ik wilde niet meteen het mooiste plan aanbieden, omdat er een hele duidelijke afspraak lag met de familie: het filmpje alleen te vertonen tijdens een besloten bijeenkomst."

"Maar uiteindelijk verklapte ik wat er al klaarlag voor een uitgestelde viering. De vertederende blikken in de ogen van de eindredacteur, regisseur en overige redactieleden waren duidelijk."

"Na over en weer appen, geduld, diplomatiek verkeer met het management van Zonderland, wachten, toch nog een keer bellen met Friesland gaat de grootste dank uit naar Linda. De vrouw van Epke gaf groen licht. Epkes hart werd op tv veroverd, hij was overrompeld door de beelden, genoot glunderend."

Operatie Zonderland

"Ik zat thuis op de bank en keek verstild naar de geschakelde live-versie, naar een zichtbaar geëmotioneerde Epke. Alle belevenissen, de hoogte- en dieptepunten, blessures, twijfels, valpartijen en zijn onuitputtelijke drang en strijdvaardigheid flitsten in mijn gedachten voorbij."

"Bijvoorbeeld de wonderlijke tocht richting de Olympische Spelen van 2012. We volgden hem acht maanden voor een documentaire, met als titel 'Operatie Zonderland'. Ruim vijftig uur aan filmmateriaal, elke gespotte scene en zin is tijdens het editen in de eindversie teruggebracht tot 44 minuten en 10 seconden. De kern van die documentaire was dat hij in een concurrentiestrijd met Jeffrey Wammes was verwikkeld voor het enige Nederlandse olympische ticket bij de mannen."

"Een half jaar voor de Olympische Spelen had Zonderland iets unieks bedacht: de latere fenomenale 'triple' van Londen. Hij vroeg ons dat geheim te houden. Want anders zouden de buitenlandse toppers wakker worden geschud."

"Maandenlang filmden we gedetailleerd dat verborgen proces. Het was kicken toen hij het met de drie gedroomde vluchtelementen achter elkaar ook flikte in de olympische finale en de gouden plak veroverde. 'En hij staat!' Het legendarische commentaar van Hans van Zetten."

Eerste ontmoeting

"De eerste ontmoeting met Epke was in Australië, op het WK van 2005 in Melbourne. Het was ook mijn eerste WK turnen. De schijnwerpers waren gericht op de kersverse wereldkampioen aan de ringen, Yuri van Gelder. Suzanne Harmes won een bronzen medaille op vloer. Jeffrey Wammes werd vijfde op vloer. In de turnhiërarchie van die tijd kwam de 19-jarige Zonderland bij ons als laatste voor de camera. Hij eindigde over zes toestellen prima als elfde in de meerkampfinale."

"Sindsdien mocht ik tot aan juli 2021 in Tokio van de NOS in zijn spoor mondiaal alles van dichtbij meemaken met verschillende cameramannen. De meeste keren was Martijn Tuinman mee."

"Terug naar het nu. Na het klim-, kracht- en zwaaiwerk van de driejarige Bert zaten we aan de keukentafel van Epkes ouders. Koffie, speculaas, pepernoten, bladerend door fotoalbums, mappen vol met krantenartikelen en een berg medailles, bekers en vaantjes. Ons Epke-avontuur eindigde na 192 maanden in huize Zonderland. Dit was het. Het was altijd uitzonderlijk. Oftewel: Dit wie it. It koe minder.