Schuldhulpverleners: 'Steeds meer ondernemers kloppen aan'

• Gidi Pols

  redacteur Economie

Schuldhulpverleners zien het aantal ondernemers dat aanklopt voor schuldhulp oplopen. Veel van hen kunnen niet meer terugvallen op overheidssteun, terwijl schuldeisers wel steeds actiever zijn geworden. Hulpverleners verwachten komend jaar een nog grotere toestroom, als ondernemers hun belastingschuld moeten gaan aflossen.

Op het Hilversumse kantoor van Zuidweg & Partners stapelen de coronagerelateerde schulddossiers zich op. Het bureau verzorgt de schuldhulp voor ondernemers uit ruim 150 gemeenten. Van januari tot augustus kwamen er gemiddeld twaalf dossiers per week binnen van ondernemers met coronaschulden; inmiddels zijn dat er 35 per week.

Ook Menzing & Partners, dat voor enkele tientallen gemeenten de schuldhulp voor ondernemers uitvoert, zag het de laatste weken drukker worden. "Mensen worden wakker nu de ondersteuning stopt en de crediteuren weer wat beginnen te bewegen", zegt eigenaar Martin Menzing.

'In slaap gesust'

Vooral het wegvallen van de steun aan zelfstandigen (Tozo) zien Zuidweg en Menzing als het kantelmoment. Die steun stopte op 1 oktober en kwam niet meer terug in het nieuwe steunpakket dat vorige maand werd aangekondigd. Menzing: "Doordat ondernemers nog steun kregen was een deel in slaap gesust. Zij voelden geen noodzaak om in actie te komen en hun schulden aan te pakken."

In de coronacrisis was het tot nog toe rustiger dan voorheen bij de schuldhulpverleners, ook doordat veel schuldeisers uitstel van betaling gaven. Nu die weer actiever achter ondernemers aan gaan, merkt de schuldhulpverlening dus een toeloop.

148.000 ondernemers met belastingschuld

En de echt grote toestroom moet volgens hen nog beginnen. Ondernemers hoeven hun opgebouwde belastingschuld nog niet terug te betalen. Sterker nog, sinds eind november is het opnieuw mogelijk om uitstel van betaling aan te vragen.

Die belastingschulden hangen als een donkere schaduw boven de hulpverlening. Ruim 148.000 kleine ondernemers hebben hun belasting uitgesteld en daarmee samen een schuld van 3,4 miljard euro opgebouwd. Die schulden moeten ze in uiterlijk vijf jaar terugbetalen, vanaf 1 oktober 2022.

"Het moment dat de Belastingdienst gaat invorderen is meestal het omslagpunt", zegt Jacqueline Zuidweg, van het gelijknamige schuldhulpbureau. "Ik voorzie dat wij als schuldhulpverleners dan voor tienduizenden ondernemers schuldregelingen met de Belastingdienst moeten treffen."

Horeca-ondernemer Frank Loois heeft inmiddels een belastingschuld van ruim 160.000 euro. Die loopt door de huidige coronamaatregelen verder op. "De vraag is of we op de basis van de cijfers in het verleden dit bedrag nog wel kunnen dragen", zegt Loois.

Voor hem hangt alles af van hoe de Belastingdienst met zijn schuld zal omgaan. "Nu mag je het vanaf oktober volgend jaar in vijf jaar terugbetalen. Maar daarvoor moet onze winst verdubbelen en dat is niet haalbaar. Het zou ons enorm helpen als de afbetaling wordt uitgesteld en op de lange termijn deels wordt kwijtgescholden."

Stoppen is voor Loois ook geen optie. "Verkopen zou voor mij een persoonlijk faillissement betekenen. Ik kan me niet voorstellen dat we zoveel staatssteun hebben uitgegeven, en dan nu ondernemers één voor één gaan omtrekken. Het is hopen dat andere bedrijven eerder omvallen dan ik en de overheid met een generieke regeling komt om belastingschulden aan te pakken."

Zuidweg betwijfelt of de Belastingdienst wel de capaciteit heeft om al die dossiers af te handelen. "Ik vrees dat we stil komen te staan doordat we moeten wachten op de Belastingdienst. Dan krijg je een nieuwe affaire die mensen dieper in de schulden stort. Dat vind ik echt zorgelijk."

De Belastingdienst laat weten dat het extra mensen werft en opleidt om de capaciteit te verhogen. Daarnaast gaat de dienst schuldoverzichten naar ondernemers sturen, zodat ze inzicht hebben in hun Belastingschuld en zich zo vroeg mogelijk melden als zij schuldproblemen hebben.

'Klapband van het systeem'

Ook Menzing vreest voor een "klapband van het systeem" als alle ondernemers tegelijk hulp zoeken. "Je kan beter het ventiel rustig laten leeglopen", zegt hij. Hij is daarom blij dat er geen nieuwe Tozo-regeling is gekomen. "Dat zou een hele groep weer in slaap sussen. Die komen nu rustig aan binnen, zo blijft het beheersbaar. Ik roep daarom ondernemers met financiële problemen op om niet hun kop in het zand te steken."

Om de kans op schuldsanering te vergroten gaat de Belastingdienst zich tot september 2023 soepeler opstellen als schuldeiser. "Soms zijn bedrijven in de kern gezond, maar hebben ze toch een problematische schuldenlast. Schuldsanering kan dan in uiterste nood een oplossing zijn om te voorkomen dat de ondernemer failliet gaat", zegt een woordvoerder van de Belastingdienst.