Ziekenhuizen: grijp in en voorkom overbelasting door corona

De overheid moet meer doen om de verspreiding van het coronavirus tegen te gaan. Dat zeggen ziekenhuisbestuurders tegen Trouw. Het aantal ziekenhuisopnames is nu vergelijkbaar met mei, waardoor in bijvoorbeeld Tiel de IC weer nagenoeg volledig bezet is.

De vaccinatiegraad stijgt niet zo hard meer en driekwart van patiënten is ongevaccineerd. "Dus dan zul je andere maatregelen moeten doorvoeren, want in de zorg dreigt overbelasting", zegt Wim van Harten, bestuursvoorzitter van het Arnhemse ziekenhuis Rijnstate, tegen de krant.

Lokale lockdowns

Hij denkt daarbij bijvoorbeeld aan het herinvoeren van de mondkapjesplicht, strengere controles op QR-codes of het sneller zetten van een derde prik. "Ik heb als ziekenhuisbestuurder het antwoord niet", zegt Van Harten. "Maar in Den Haag moet men wel het nodige doen om ervoor te zorgen dat ziekenhuizen de winter zonder overbelasting doorkomen."

Ook Ernst Kuipers, voorzitter van het Landelijk Netwerk Acute Zorg (LNAZ) is bezorgd over stijgende cijfers, schrijft het AD. Volgens hem kan het nodig zijn om lokale lockdowns in te stellen aan de hand van de besmettings- en vaccinatiegraad. Kuipers zegt tegen de krant dat het aantal opnames in Nederland is verdriedubbeld in drie weken tijd.

'5 november is te laat'

Het demissionaire kabinet evalueert op 5 november de huidige coronamaatregelen. Internist-infectioloog Chantal Bleeker-Rovers, die bij het Radboudumc baas is voorzitter van het crisisteam, vindt dat te laat.

"Want ik zie geen enkele reden om te denken dat de stijging in een keer gaat stoppen als we niet veranderen in ons gedrag. Waarom zou je dan wachten tot 5 november, als je dit nu al ziet aankomen en overbelasting in de zorg creëert?", zegt ze in het NOS Radio 1 Journaal.

Ze denkt bij eventuele maatregelen aan het herinvoeren van de anderhalvemeterregel, mondkapjes of aanpassingen aan groepsgrootten.

Minder draagvlak

In haar ziekenhuis is met name in de afgelopen twee weken het aantal opnames van patiënten met covid sterk toegenomen. "Zo'n 70 procent is ongevaccineerd", zegt Bleeker-Rovers. "De rest is voor een deel mensen met ernstig verstoorde afweer, waardoor het vaccin zijn werk niet heeft kunnen doen. Maar we zien de laatste tijd ook weer vaker de oudste ouderen en mensen met een zwakkere gezondheid in het ziekenhuis terechtkomen."

Bij elke nieuwe coronapatiënt neemt de druk op de reguliere zorg toe, omdat die weer volop is opgestart. Bleekers-Rovers: "En er is duidelijk een hoger ziekteverzuim, vooral onder verpleegkundigen. Zij zijn al overbelast, dus we kunnen ze niet zoals eerder hen vragen om extra te werken. Dus elk bed dat we openen voor covid is er eentje minder voor de reguliere zorg."

Hoogleraar sociale psychologie Arie Dijkstra, gespecialiseerd in gezondheid en ziekte en verbonden aan de Rijksuniversiteit Groningen, zegt dat het demissionaire kabinet bij het afkondigen van eventuele nieuwe maatregelen moet beseffen dat hier mogelijk aanzienlijk minder draagvlak voor is dan eerder in de coronacrisis.

"Want toen voelden mensen zich bedreigd", zegt hij in het NOS Radio 1 Journaal. "Dat was een goede motivatie om te investeren in mondkapjes of het houden van afstand. Inmiddels zijn de meesten gevaccineerd en dat betekent dat je een belangrijke mogelijkheid om te motiveren, namelijk zelfbescherming, niet meer hebt."

Hij vergelijkt het met de pogingen jongeren vorig jaar te bewegen zich aan de maatregelen te houden. Die groep bleek lastig te bereiken, omdat ze zelden ernstig ziek worden na besmetting.

"Je zult dus andere dingen moeten doen dan alleen maar herhalen: 'Doe het met z'n allen, doe het voor de zorg'. Voor veel mensen zijn dat waarschijnlijk geen sterke motieven meer", zegt hij. Dijkstra stelt dat het mensen bij een eventuele aanscherping van de coronaregels zo gemakkelijk mogelijk gemaakt moet worden.

"Want je moet op de een of andere manier het gedrag van mensen niet meer aan zichzelf overlaten, waardoor ze allerlei keuzes hebben. Je moet ze ergens heen leiden", zegt hij. Daar is recent veel ervaring mee opgedaan, bijvoorbeeld met spatschermen, borden met aanwijzingen en de dreiging van boetes als regels niet worden opgevolgd. "Dat zijn allemaal dingen om het gedrag van mensen te reguleren als ze niet ze niet heel erg gemotiveerd zijn."