Fransen in de ban van omstreden Éric Zemmour: 'Ik zeg wat mensen denken'
Pas over zes maanden zijn de presidentsverkiezingen in Frankrijk, maar nu al loopt de spanning op. In de peilingen is een onverwachte nieuwkomer als een komeet omhooggeschoten: Éric Zemmour.
Hij is journalist en schrijver, immens populair bij rechtse kiezers, en omstreden vanwege anti-islamuitlatingen. Zemmour (63) heeft zich nog niet eens kandidaat gesteld, maar nu al voeren jongeren in heel Frankrijk campagne voor hem.
Génération Z
Cris Pajon (21) steekt een dikke kwast in een emmer vol lijm. Hij smeert een elektriciteitskastje vol, haalt een opgerolde poster tevoorschijn en plakt die op het kastje. 'Zemmour, président', staat erop. "Hij moet het worden hè!", zegt Pajon lachend.
"Ik heb me pas een paar maanden geleden aangesloten bij Génération Z, de jongerenbeweging van politiek commentator Zemmour. Ik denk dat Zemmour de enige is die alle kiezers weer naar de stembus kan krijgen die de afgelopen decennia zijn afgehaakt, omdat ze geen vertrouwen meer hebben in de politiek."
Pajon is samen met zo'n tien andere jongeren een avond lang op pad in de straten van Orléans, om posters van hun nieuwe politieke idool op te hangen. En ze zijn niet de enigen. In steden en departementen in heel Frankrijk zijn de laatste weken lokale comités opgericht van Génération Z. Het zijn allemaal jongeren die zich achter Zemmour scharen. En allemaal gaan ze regelmatig 's avonds de straat op om posters te plakken.
Die plakacties staan niet op zichzelf. Éric Zemmour is de laatste weken onverwacht uitgegroeid tot de politieke held van veel Fransen.
Uit een peiling die vorige maand verscheen, bleek dat geen enkele leeftijdsgroep zó enthousiast is over Zemmour als de jongeren. Van de 18- tot 25-jarigen zegt 10 procent 'zeker' op hem te willen stemmen en 18 procent 'misschien'.
Dat is mede opvallend omdat Franse jongeren hun belangstelling voor de politiek leken te verliezen. Ze gingen steeds vaker niet stemmen. Bij de laatste presidentsverkiezingen, in 2017, bleef 25 procent van de kiezers thuis. Dat was het hoogste percentage niet-stemmers sinds 1969. Van de jongeren (18 tot 35) bleef in 2017 zelfs 33 procent thuis.
Ik zeg wat heel veel mensen denken. Daarom stijg ik in de peilingen.
Zemmour boort een doelgroep aan die door andere politici al was afgeschreven. "Hij is radicaal en provocerend en mobiliseert daarmee mensen die normaal niet in actie zouden komen, die niet meer stemden", zei politicoloog Benjamin Morel tegen dagblad Les Echos.
Maar zijn aanhang is breder. Uit peilingen blijkt dat het naast de niet-stemmers de rechtse kiezers zijn die nu met hem weglopen. De grootste groep Zemmour-aanhangers komt bij de mensen vandaan die bij de verkiezingen in 2017 nog op de rechts-populistische Marine Le Pen stemden, berekende onderzoeksbureau Ifop.
Maar een bijna net zo grote groep komt van de gematigd rechtse partij Les Républicains, die vroegere presidenten leverde zoals Nicolas Sarkozy en Jacques Chirac.
Kritiek
Tegelijkertijd leveren de provocaties van Zemmour hem ook veel kritiek op. Zo zei hij in 2010 in een televisie-uitzending dat werkgevers het recht hebben om zwarte en Arabische sollicitanten te weigeren. In 2016 zei hij op tv dat moslims moeten kiezen tussen Frankrijk en de islam. En vorig jaar sprak hij tijdens een tv-interview over alleenstaande minderjarige asielzoekers: "Het zijn dieven, moordenaars en verkrachters."
De hashtag BoycottZemmour is inmiddels populair op Twitter. De rechter veroordeelde hem al een aantal keren wegens haatdragende opmerkingen jegens moslims en migranten. Minister van Justitie Éric Dupond-Moretti noemde Zemmour recent "een racist die veroordeeld is wegens het aanzetten tot rassenhaat".
Volgens Zemmour maken zijn uitspraken hem juist zo populair. "Ik zeg wat heel veel mensen denken. Daarom stijg ik in de peilingen."
'Niet alleen over islam'
"Éric Zemmour is helemaal niet radicaal. Hij zegt wat veel anderen niet durven benoemen", vertelt Valentin Blelly (29), die in Orléans meeloopt met Génération Z. "Hij is bijvoorbeeld voor assimilatie: buitenlanders moeten zich aanpassen. Maar als ze dat niet doen én als ze crimineel zijn, ja, dan moet je ze het land uitzetten."
Eva Berroyer (20) doet ook mee met het plakken van posters. "Het is helemaal niet zo dat Zemmour het alleen maar over de islam of immigranten heeft. Hij heeft veel boeken geschreven en daarin komt van alles aan bod: onderwijs, de cultuur, de geschiedenis van Frankrijk. En juist daarom weet hij allerlei kiezers aan zich te binden", zegt Berroyer.
"Maar Frankrijk is historisch nou eenmaal een katholiek land. En er komen nu veel mensen naar hier met een andere religie. Dat onderwerp zet Zemmour op de agenda."
