Start proces moord Peter R. de Vries: 'Iets om naar uit te kijken en tegen op te zien'

Vandaag begint in de rechtbank van Amsterdam het proces tegen de twee mannen die verdacht worden van de moord op Peter R. de Vries. De misdaadverslaggever werd op 6 juli neergeschoten in het centrum van Amsterdam, vlak nadat hij de studio van RTL Boulevard had verlaten. Negen dagen later overleed hij.

1. Wat kunnen we bij deze zitting verwachten?

Het proces begint met een inleidende zitting. Het Openbaar Ministerie zal vertellen hoe ver het politieonderzoek is gevorderd en wat er de komende tijd nog moet gebeuren. De advocaten van de twee verdachten mogen ook om nader onderzoek vragen. Een vraag die bijvoorbeeld aan bod zou kunnen komen, is of er een psychologische rapportage over de verdachten nodig is.

De rechtbank houdt rekening met grote belangstelling voor de zaak en heeft verschillende zittingszalen ingericht waar publiek kan meekijken. Familieleden en vrienden van Peter R. de Vries zullen in ieder geval bij de zitting aanwezig zijn.

Voor de twee kinderen van De Vries wordt het een moeilijke dag, zegt hun advocaat Annemiek van Spanje. "Aan de ene kant kijken ze ernaar uit, omdat het een begin is van het strafproces tegen de twee mannen die verantwoordelijk worden gehouden voor de dood van hun vader. Aan de andere kant kijken ze er heel erg tegen op, omdat het een zware en emotionele dag gaat worden."

Nederland leeft nog steeds mee, merkt ze. "Er worden nog dagelijks bloemen, cadeautjes, schilderijtjes en steunbetuigingen bezorgd."

Ook enkele nabestaanden van cold cases hebben aangegeven dat zij de rechtszaak willen bijwonen, omdat De Vries voor hen zo veel betekend heeft. En natuurlijk zal er veel pers zijn, zowel uit binnen- als buitenland.

"Er is internationaal heel veel belangstelling voor dit proces, omdat Nederland in Europa toch wordt gezien als een narcostaat waar de zaken nu uit de hand beginnen te lopen", zegt Peter Schouten, advocaat van kroongetuige Nabil B. en goede vriend van De Vries.

De twee verdachten zijn zelf niet verplicht om aanwezig te zijn.

2. Wie zijn de twee verdachten?

De vermoedelijke schutter is de 22-jarige Delano G. uit Tiel. De 35-jarige Kamil E. uit Maurik zou zijn chauffeur zijn geweest.

De Telegraaf schreef eerder dat Delano G. een neef is van een contactpersoon van Ridouan Taghi. Daarmee zou er een mogelijke link zijn naar het Marengo-proces, waarin Taghi en zijn medeverdachten terechtstaan.

De krant sprak familieleden van G., die stellen dat hij anderhalve ton zou krijgen voor de liquidatie van De Vries. Ze omschreven Delano G. als iemand die houdt van rappen en dansen, en erg gevoelig is voor status en aandacht.

Als tiener kwam Delano G. meerdere keren in aanraking met de politie. Hij zat op 17-jarige leeftijd al vast voor straatroven en inbraken.

Ook Kamil E. heeft een strafblad. Hij komt uit Polen en woonde de laatste tijd in Maurik, waar hij net een klusbedrijf was begonnen. Een paar dagen voor de aanslag op De Vries werd hij nog door de Nederlandse politie opgepakt; hij zou zijn huisbaas hebben bedreigd.

Het Openbaar Ministerie verdenkt beide mannen van de moord op De Vries.

3. Wat ligt er tot nu aan bewijs?

Veel, zo lijkt het. Het centrum van Amsterdam hangt vol camera's en de verdachten zijn dan ook snel getraceerd dankzij bewakingsbeelden. Bovendien waren er tientallen getuigen, die iets van de schietpartij op de Lange Leidsedwarsstraat hebben gezien of beelden hebben gemaakt met hun telefoon.

Zo zag iemand de verdachten op de Prinsengracht wegrijden in een Renault Kadjar. Het lukte de politie de auto in beeld te krijgen en te volgen. De mannen werden kort na de aanslag aangehouden op de A4 bij Leidschendam.

Bij de arrestatie van Delano G. en Kamil E. zijn ook wapens gevonden: een omgebouwd alarmpistool en een automatisch vuurwapen. Het ligt voor de hand dat ook het moordwapen boven water is, maar het Openbaar Ministerie wil daar pas op zitting iets over zeggen.

Kamil E. zou een week voor de moord ook al de studio van RTL Boulevard in de gaten hebben gehouden en hebben gekeken waar De Vries zijn auto parkeerde. Kort voor de aanslag zou hij Delano G. in het centrum hebben afgezet en hem ook weer hebben opgepikt.

Advocaat Peter Schouten zegt het proces op de voet te gaan volgen: "Ik wil precies weten wat er aan bewijs op tafel komt, wie deze mensen zijn, waarom ze dit hebben gedaan en of er nog iets duidelijk wordt over de opdrachtgever."

4. Is al iets bekend over wie opdracht gaf voor de moord op De Vries?

Nee. De rechtszaak die vandaag begint, gaat puur over de uitvoering van de moord. Of de twee verdachten enige opheldering geven over andere betrokkenen, is de vraag. De ervaring leert dat verdachten van liquidaties meestal bitter weinig loslaten.

Het Openbaar Ministerie zei eerder wel dat het waarschijnlijk is dat De Vries is vermoord vanwege zijn rol in het Marengo-proces, de zaak tegen Ridouan Taghi en zijn medeverdachten. De Vries trad op als adviseur van de kroongetuige in die zaak. Concreet bewijs voor de stelling van het OM is er echter niet.

5. Hoe staat het met het onderzoek naar de beveiliging van De Vries?

Dat is pas net begonnen. Er was voor aanvang veel gedoe over. Aanvankelijk zou Tjibbe Joustra het onderzoek leiden, maar dat stuitte op weerstand. Joustra stond eerder aan het hoofd van (de voorganger van) de NCTV. Dat is de organisatie die de beveiliging van ernstig bedreigde personen coördineert. Joustra zou daardoor niet onafhankelijk genoeg zijn.

Daarom gaat nu de Onderzoeksraad voor Veiligheid de beveiliging van De Vries onder de loep nemen, ook al heeft hij die zelf geweigerd. De raad kijkt ook naar andere incidenten die samen lijken te hangen met het Marengo-proces: de moord op de broer van kroongetuige Nabil B. en de moord op advocaat Derk Wiersum.

Na de dood van Peter R. de Vries is de beveiliging van mensen rond het Marengo-proces in allerijl weer opgeschroefd. De overheid moet uitgaan van welk gevaar voorstelbaar is, zeggen experts. Het lastige daarbij is dat inmiddels vrijwel alles voorstelbaar is.

Een nieuwe realiteit waar de diensten zelf nog aan moeten wennen, merkt advocaat Onno de Jong. Ook hij wordt beveiligd vanwege zijn betrokkenheid bij het Marengo-proces. Het beveiligen gaat volgens hem steeds beter, al zijn "kinderziektes en aanloopproblemen" nog altijd de wereld niet uit.

"Ik hoop wel dat de overheid nu doordrongen is van de noodzaak van beveiliging. Dat ze dat voortvarend blijven doen en niet na een halfjaar denken: er is niets meer gebeurd, dus het zal wel goed zijn."

Bekijk hier een terugblik op het leven van De Vries: