Onderzoek naar grensoverschrijdend gedrag in de hele topsport

Er komt een breed, onafhankelijk onderzoek naar misstanden in de hele topsportwereld. Dat heeft demissionair staatssecretaris Blokhuis toegezegd aan de Tweede Kamer.

Een meerderheid wil dat grensoverschrijdend gedrag breder wordt onderzocht dan alleen in de turnsport. Daar bleek dat sporters, vooral meisjes, op grote schaal slachtoffer zijn geweest van ongewenst gedrag door trainers en coaches, zoals manipulatie, chantage en vernedering.

Andere sporten

Blokhuis denkt net als de Tweede Kamer dat deze misstanden ook in andere takken van sport voorkomen. Zo komen er ook uit de danswereld en het vrouwenvoetbal verhalen over seksueel misbruik en mishandeling door trainers en juryleden.

Blokhuis zei in een debat dat het brede onderzoek naar de sportcultuur zal worden gedaan door bureau Verinorm, dat ook het rapport 'Ongelijke Leggers' over de turnmisstanden maakte. Ook de Hogeschool Utrecht zal bij het onderzoek worden betrokken.

Het onderzoek zal niet zo diepgaand zijn als dat naar de turnsport, want daarvoor is het aantal sportbonden te groot, zei Blokhuis. De onderzoekers zullen bij alle 77 sportbonden in kaart brengen wat de cultuur is, en of sprake is van misstanden. Het moet volgend jaar afgerond zijn.

Kamerlid Westerveld van GroenLinks vroeg zich in het debat af of de term 'grensoverschrijdend gedrag' de lading wel dekt. "Is hier geen sprake van kindermishandeling? Dat durf ik hier wel te zeggen."

Zaken kunnen wat haar betreft niet altijd afgedaan worden via het tuchtrecht, maar zouden ook voor de strafrechter moeten worden gebracht. Volgens Westerveld is de financiering van de sport nu te veel gericht op prestaties. "Maar wat is een gouden medaille waard?"

Turnsters op publieke tribune

"Jullie hebben geen schijn van kans gehad", zei D66-Kamerlid Van der Laan tegen turnsters die aan de bel hebben getrokken en nu op de publieke tribune zaten. "Hoe kun je als ouders je kind nog veilig afzetten voor een training?", constateerde Kamerlid Maeijer van de PVV.

Turnbond KNGU en sportkoepel NOC*NSF kwamen deze week met excuses aan de slachtoffers in de turnwereld. Ze kunnen allemaal een tegemoetkoming van 5.000 euro krijgen, het standaardbedrag in dit soort zaken. "Maar wat is 5.000 euro waard als je dagelijks opstaat met psychische klachten?", stelde GroenLinkser Westerveld.

Ook andere partijen vinden het bedrag erg laag en vinden dat de staatssecretaris daar iets aan moet doen.

Blokhuis zou dat ook wel willen, maar wees erop dat het standaardbedrag ook geldt voor slachtoffers van misbruik in andere sectoren, zoals de jeugdzorg. "Ik wil geen onderscheid maken in ellende. Het is allemaal shit." Hij vindt dat je de tegemoetkoming niet alleen voor slachtoffers in de topsport kunt verhogen.

Jaarlijks monitoren

VVD'er Heerema weet zeker dat het niet een turn-specifiek probleem is en daarom steunt ook hij een breed onderzoek. "We moeten niet wachten totdat iemand naar buiten treedt", zei hij. Blokhuis deed verschillende verbetervoorstellen, zoals het professionaliseren van het tuchtrecht en preventie van misstanden. Hij wil jaarlijks gaan monitoren hoe het gaat.

De Kamer vroeg nog apart aandacht voor de danssport, waar zich ook nadrukkelijk slachtoffers van misbruik hebben gemeld. Blokhuis zegde toe dat daar een diepgaand onderzoek naar komt. Hoe dat precies gaat gebeuren, wil hij later bepalen. Probleem daarbij is dat dans niet alleen als sport wordt gezien, maar ook als cultuur. Volgens de staatssecretaris loopt er ook al een MeToo-onderzoek vanuit de cultuursector naar de danswereld.