Ollongren: voortaan op meer dagen stemmen, maar minder volmachten

Kiezers zouden voortaan altijd op meer dagen moeten kunnen stemmen. Dat vindt demissionair minister Ollongren van Binnenlandse Zaken. Afgelopen maart konden mensen al vanaf twee dagen voor de eigenlijke verkiezingsdatum stemmen in sommige stembureaus.

Toen ging het om een coronamaatregel, maar Ollongren wil het standaard mogelijk maken. Tegelijk moet dan het aantal volmachtsstemmen dat iemand kan uitbrengen omlaag van twee naar een.

Stemgeheim opgeven

Door het aantal volmachten terug te brengen, komt de minister tegemoet aan kritiek van de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE). Die is kritisch over de volmachten, omdat een kiezer daarmee zijn of haar stemgeheim moet opgeven en er het risico bestaat van stemmen ronselen.

Volgens Ollongren blijkt uit onderzoek dat twee op de tien kiezers gebruik willen maken van vervroegd stemmen. Van de mensen van 70 jaar en ouder geeft zelfs bijna een derde aan er gebruik van te zullen maken.

Rechter

De kosten van vervroegd stemmen worden geschat op 11 tot 13 miljoen euro per verkiezing. Het voornemen is om bij de Provinciale Statenverkiezingen in 2023 meerdaags stemmen mogelijk te maken.

De OVSE stelt verder dat een rechter zich moet kunnen uitspreken over de geldigheid van de verkiezingsuitslag. In Nederland kunnen alleen volksvertegenwoordigers daarover beslissen.

Ollongren wil erover nadenken om ook dat aan te passen, schrijft ze in een reactie op een rapport van de OVSE, die met waarnemers aanwezig was in maart. De minister komt volgend jaar met een standpunt hierover.