Tegenslag voor Biden: adviespanel vindt boosters nog niet nodig voor álle Amerikanen

Niet alle Amerikanen, maar alleen 65-plussers, mensen met een kwetsbare gezondheid en zorgmedewerkers moeten een extra coronavaccinatie krijgen. Dat is de conclusie van een adviespanel van de Amerikaanse medicijnwaakhond FDA, dat gisteravond stemde over de goedkeuring van een derde Pfizer-dosis voor 16-plussers.

Officieel is de uitkomst slechts een advies, maar de FDA neemt de adviezen van het panel meestal over. Het zou een tegenvaller betekenen voor de Amerikaanse president Biden. Hij kondigde in augustus aan alle volledig gevaccineerde Amerikanen acht maanden na hun laatste dosis een boosterprik aan te willen bieden. Dat had overmorgen moeten beginnen.

Maar de FDA-commissie vindt dat er niet genoeg bewijs is dat het nu al nodig is. De meeste onderzoeken tonen aan dat de bescherming van twee doses Pfizer of Moderna, de twee meest gebruikte vaccins in de VS, tegen ziekenhuisopnames en overlijden hoog blijven, ook na een paar maanden en ook tegen de deltavariant.

Stevige discussie

De discussie over de boosterstrategie ging er stevig aan toe. Afgelopen week publiceerde een internationaal onderzoeksteam een overzichtsstudie in The Lancet naar de noodzaak van extra prikken. Onder hen bevonden zich ook twee onderzoekers die verbonden zijn aan de FDA.

Voorafgaand aan de publicatie hadden ze al aangekondigd te vertrekken bij de FDA, naar verluidt omdat ze het oneens zijn met Bidens boosterplan. Conclusie van de overzichtsstudie was dat bescherming van de vaccins tegen ernstige ziekte nog steeds heel erg hoog ligt. Boosters zijn daarom niet nodig voor de hele bevolking.

Het CDC, het Amerikaanse equivalent van het RIVM, kwam dan weer met een onderzoek waaruit zou blijken dat de bescherming van Pfizer tegen ziekenhuisopnames na vier maanden af zou nemen tot 77 procent. Kanttekening daarbij is dat de patiënten in dat onderzoek gemiddeld 68 jaar oud waren. Bij ouderen kan het immuunsysteem in het algemeen minder goed werken, dus het is de maar de vraag wat de resultaten zeggen over de noodzaak van een extra prik bij iedereen.

Data uit Israël

Min of meer tegelijkertijd werd er ook een Israëlische studie gepubliceerd die de effecten van een derde coronaprik lieten zien. In Israël kunnen alle 12-plussers een extra prik halen. De kans op ziekenhuisopname zou na een derde prik tot wel twintig keer lager zijn dan bij mensen die twee keer gevaccineerd waren. Maar volgens verschillende experts zegt die studie weinig over de lange termijn. Israël deelt pas sinds augustus derde prikken uit.

Vanwege de Israëlische data zouden verschillende adviseurs van Biden ook hebben opgeroepen tot boostershots. Het aantal coronagevallen en ziekenhuisopnames in de VS stijgt sterk. De regering van Biden staat daarom onder druk om in te grijpen. Maar het panel van de FDA zegt dat de Israëlische en Amerikaanse situatie niet helemaal vergelijkbaar zijn. In Israël werd het grootste deel van de bevolking in een hele korte tijd ingeënt, al aan het begin van dit jaar.

Bekijk ook deze video over de Israëlische boostercampagne:

Ook hanteren Israëlische en Amerikaanse onderzoekers een andere definitie van ernstige ziekte, waardoor het opnamebeleid in ziekenhuizen anders kan zijn, zeiden FDA-onderzoekers. Dat zou kunnen verklaren waarom in Israël op een zeker moment de helft van alle coronapatiënten in het ziekenhuis volledig gevaccineerd was, terwijl in de VS slechts 2 procent van de ziekenhuispatiënten volledig gevaccineerd is.

Volgens veel Amerikaanse experts toont dat aan dat het veel belangrijker is om ongevaccineerden, in Amerika en wereldwijd, te prikken dan nu al derde doses uit te delen aan de hele bevolking. Het FDA-panel volgt daarmee deels de visie van veel internationale wetenschappers.

Gezondheidsraad

De Wereldgezondheidsorganisatie heeft westerse landen gevraagd om voorlopig te wachten met boosters, zodat er meer geprikt kan worden in landen met een lage vaccinatiegraad. Hoe meer mensen immuniteit opbouwen tegen corona, hoe kleiner de kans dat er nog besmettelijkere varianten van het virus opduiken, of varianten die helemaal niet vatbaar zijn voor de vaccins.

In Nederland heeft de Gezondheidsraad geadviseerd nog geen boosters uit te delen. Alleen mensen met een verzwakt immuunsysteem die na twee prikken geen of onvoldoende bescherming hebben opgebouwd, moeten vooralsnog in aanmerking komen voor een derde prik, zegt de Gezondheidsraad. Dat moet niet als booster gezien worden, maar als onderdeel van de primaire serie prikken. Naar schatting gaat het daarbij om 200.000 tot 400.000 Nederlanders.

Er moeten wel vast voorbereidingen getroffen worden om boosters uit te delen als blijkt dat de werking van de vaccins tegen ernstige ziekte na verloop van tijd afneemt, aldus de Gezondheidsraad.