Recordaantal drugsuithalers in Rotterdamse haven, OM wil snel nieuwe wet

• David van Hulzen

  redacteur Binnenland

Het Openbaar Ministerie maakt zich grote zorgen over het toenemende aantal 'uithalers' in de Rotterdamse haven. Dat zijn vaak jonge criminelen die het haventerrein op gaan om drugs uit zeecontainers te halen. Het OM noemt de huidige situatie 'onbeheersbaar', en wil dat de Eerste Kamer vaart maakt met het behandelen van een nieuwe wet die bestraffen makkelijker maakt.

Dit jaar zijn er al 325 aanhoudingen verricht, een stuk meer dan de 281 aanhoudingen in heel 2020. "De problematiek wordt steeds groter", zegt een woordvoerder van het Rotterdamse OM. "Ruim een derde van die aanhoudingen deden we deze maand."

Maar het straffen van die uithalers blijkt lastig: na 110 aanhoudingen deze maand, zitten er nog slechts 15 personen vast. "We moeten bewijzen dat ze op het haventerrein zijn om drugs uit containers te halen. Dan kunnen we ze aanklagen voor het overtreden van de Opiumwet. Maar die connectie is vaak moeilijk aan te tonen."

Vaak alleen boete

Zonder hard bewijs kan aan deze uithalers nu alleen een boete worden opgelegd voor het betreden van een verboden terrein. Dat moet snel veranderen, vindt het OM. Er ligt inmiddels een wetsvoorstel bij de Eerste Kamer dat het onbevoegd aanwezig zijn op de terminals van de haven strafbaar maakt. "Het is van groot belang dat deze wetswijziging met spoed behandeld wordt in de Eerste Kamer en dat de wet er snel komt, om de golf aan uithalers effectiever aan te kunnen pakken."

Als het nieuwe wetsartikel (138aa sr) wordt ingevoerd, kan de rechter maximaal een jaar gevangenisstraf opleggen aan iedereen die zich zonder goede reden rond de containers begeeft. "En bij zwaardere omstandigheden, zoals het gebruik van valse passen of misleiding van de bewaking, kan die straf worden verhoogd", zegt het OM. Ook wil het OM zaken van uithalers via het snelrecht afdoen.

Hachelijke situaties

De toenemende aantallen uithalers leidt regelmatig tot hachelijke situaties, zegt Koen Keehnen, die lange tijd op containerterminals werkte in de haven en nu voorzitter is van de sector Havens van vakbond FNV. "Het aantreffen van insluipers, ontruimingen van het personeel, zwaarbewapende arrestatieteams op de terminals. Noem maar op."

Maandag nog werden er negen personen uit een container in het havengebied geplukt. Volgens de politie waren dat ook uithalers. Zij zaten in een container met een 'zuurstof absorberende lading', die er voor zorgde dat ademhalen steeds moeilijker werd. Daarnaast werd de deur van de container geblokkeerd door een andere container, zodat die niet meer open kon. De uithalers kregen ademhalingsproblemen en belden 112.

Daarnaast ontdekte de politie deze week een zogenoemde 'hotelcontainer', waarin uithalers langere tijd hun moment konden afwachten:

Keehnen merkte eerder al dat bestraffen lastig blijkt: "Wij troffen er eentje aan op een plek waar hij niet thuishoorde, maar die verklaarde vervolgens dat hij enkel wilde solliciteren bij ons bedrijf. De volgende dag stond hij weer buiten."

Ook maakt hij zich zorgen over de veiligheid van het havenpersoneel. "Er worden schroevendraaiers en dat soort materieel bij insluipers gevonden", vertelt hij. "Dat kun je natuurlijk als steekwapen gebruiken. Je weet nooit hoe wanhopig die jongens zijn."