Chinese ouders 'mogen' nu drie kinderen, maar willen ze dat wel?

De Chinese regering staat het formeel toe dat ouders drie kinderen krijgen. Vijf jaar na het afschaffen van de strenge eenkindpolitiek, moet deze verruiming de verwachte scherpe bevolkingsafname tegengaan. Maar de kans op succes lijkt klein: sinds in 2015 twee kinderen per gezin zijn toegestaan, is het geboortecijfer in China alleen maar verder gedaald, naar inmiddels 1,3 kind per vrouw.

Het politbureau van de Communistische Partij maakte de aanpassing van het bevolkingsbeheersingsbeleid afgelopen mei bekend, maar het is nu officieel ingevoerd.

Duur en veeleisend

Vorig jaar werden in China, met ruim 1,4 miljard inwoners, ruim 10 miljoen baby's geboren, het laagste aantal in 60 jaar. "In landen waar de welvaart toeneemt, neemt het aantal geboortes af", zegt correspondent Garrie van Pinxteren op het NOS Radio 1 Journaal.

"Daarnaast is in China het opvoeden van een kind erg duur en veeleisend. Er is grote concurrentie om naar de beste scholen te gaan, kinderen moeten daarvoor zware examens halen en krijgen daarom dure bijlessen. Een groot deel van de inkomsten gaat dus naar die kinderen." Veel ouders geven aan dat ze het om die reden niet zien zitten om nog een extra kind op te voeden.

Nieuwe aanwas is nodig, omdat de pensioenen en zorgkosten van de snel vergrijzende bevolking betaald moeten worden. Ook zijn er steeds meer arbeidskrachten nodig om voor deze ouderen te zorgen en de economie draaiende te houden. Om de omvang van de bevolking stabiel te houden, moeten er zeker 2 kinderen per vrouw worden geboren. Maar de mensen van de huidige generatie zijn gewend aan de kleine gezinnen en zijn daar tevreden mee, aldus Van Pinxteren. "Er is nu een hele generatie die zelf geen broers en zussen heeft en daar de lol en ook de meerwaarde vaak niet van inziet."

Gedwongen abortus

China voerde in 1979 de eenkindpolitiek in om te voorkomen dat de bevolking explosief zou groeien en er tekorten zouden ontstaan. Vrouwen werden gedwongen tot abortus als ze al een kind hadden en stellen in overtreding kregen hoge boetes. Veel kinderen, vooral meisjes, werden te vondeling gelegd of verkocht. Daardoor ontstond er in sommige gebieden een jongensoverschot en is het voor veel mannen nu moeilijk om een partner te vinden. Volgens de overheid heeft de strikte eenkindpolitiek het aantal geboorten met 400 miljoen beperkt.

In 2015 schafte China de fel bekritiseerde eenkindpolitiek af en stond ouders toe om twee kinderen te krijgen. Er volgde een stijging van het aantal geboorten, maar die was maar van korte duur.

Vergrijzing

Volgens Van Pinxteren moet de echte klap nog komen. "De vergrijzing is nu al groot, maar dat wordt nog erger. Als er niet meer kinderen bij komen, dan wordt het moeilijk. Want de huidige groep werkenden is te klein om de monden van die grote groep ouderen te voeden."

De overheid kijkt ook naar andere maatregelen om de bevolkingskrimp tegen te gaan, zoals financiële tegemoetkomingen voor ouders, een verruiming van het zwangerschapsverlof en een vergoeding voor de kinderopvang. Maar die regelingen zijn er nog niet.