Atletes spreken zich uit tegen kledingvoorschriften, 'verandering gaande'

In meerdere sporten staan de laatste tijd de kledingvoorschriften voor vrouwelijke atleten ter discussie. Een aantal vrouwelijke atleten heeft zich de laatste weken tegen de voorschriften uitgesproken. Het Noorse beachhandbalteam droeg tijdens een wedstrijd een korte broek in plaats van een bikinibroekje en tijdens de Olympische Spelen zullen de Duitse turnsters een broek met lange pijpen dragen in plaats van de hoog opgesneden pakjes.

Het thema krijgt de laatste tijd steeds meer aandacht, zegt een woordvoerder van de Koninlijke Nederlandse Gymnastiek Unie (KNGU). Ook in Nederland, en bij meerdere sporten. "De discussie rondom keuzevrijheid wordt heviger gevoerd. Bij de KNGU vinden wij dat de regie bij de sporter moet liggen en deze zich prettig moet voelen bij wat hij of zij draagt. Als een pakje een issue is, moet je je niet blind staren op de regels, maar bedenken hoe je het kunt oplossen."

Niet overal zijn ze zo open minded. Het Noorse beachhandbalteam kreeg een boete van de Europese handbalbond (EHF) voor het dragen van de korte broekjes in plaats van de bikinibroekjes. De kleding van de Noorse atleten ging volgens de bond tegen de officiële kledingvoorschriften in van de Internationale Handbal Federatie: beachhandbalsters moeten een top en bikinibroekje dragen.

Gisteren werd bekend dat de Amerikaanse zangeres Pink die boetes ter waarde van 1500 euro wil betalen. Pink zegt trots te zijn op het team "dat protesteert tegen de heel seksistische regels omtrent hun uniform". Volgens de zangeres zou juist de Europese handbalbond beboet moeten worden wegens seksisme.

Nog voor de financiële toezegging van Pink zei de Noorse handbalbond eventuele boetes te zullen betalen voor de speelsters. Steun kwam er ook van het Franse team, dat de gang van zaken "oneerlijk" vond. "Boetes zouden geen onderdeel van deze discussie moeten zijn. Om verandering te creëren moeten landen samen staan en dat doen we nu", aldus bondscoach Valérie Nicolas tegen de pers.

Uit alle aandacht en de hoeveelheid steun die de Noorse dames krijgen is te concluderen dat er maatschappelijk gezien veel aandacht is voor dit thema, zegt de woordvoerder van de KNGU. "Het is goed dat Pink zich uitspreekt, omdat het laat zien hoe mensen in deze discussie staan."

De discussie rondom de kledingvoorschriften wordt niet alleen gevoerd bij de beachhandbalsters, en gaat ook over andere voorschriften. Zo stuurden vorige week twaalf Europarlementariërs een brandbrief aan voorzitter Bach van het Internationaal Olympisch Comité en de voorzitter van de wereldatletiekbond, waarin zij oproepen om te stoppen met het stigmatiseren van met name zwarte vrouwen in de sport, meldde NRC vorige week. Een van de aanleidingen voor die brief was het niet toestaan van de Soul Cap, een speciaal voor afrohaar ontworpen badmuts, tijdens de Spelen.

Volgens de internationale zwemfederatie en het IOC zou de badmuts niet aansluiten bij de 'natuurlijke vorm' van het hoofd. "Het weigeren van de Soul Cap met de bijbehorende uitleg is niets anders dan onwetendheid en racisme", zei een van de ondertekenaars van de brief, Samira Rafaela (D66) tegen NRC.

Lange pijpen

Daarnaast barstte in april al een discussie los over de Duitse turnsters. Zij turnen niet langer wedstrijden in de korte, hoog opgesneden pakjes, maar in een wedstrijdtenue met lange pijpen. Ze toonden die voor het eerst op het EK in Basel en dragen de tenues nu dus ook op de Olympische Spelen.

"Als kind vond ik de pakjes niet zo erg, maar toen ik in de puberteit kwam begon ik het wel ongemakkelijk te vinden. Je voelt je soms heel naakt", lichtte turnster Sarah Voss haar keuze toe. Een aantal van haar landgenoten sloot zich al snel bij Voss aan.

Een pak dat de benen bedekt is inmiddels toegestaan in het turnen, maar werd tot dusver nauwelijks gedagen bij wedstrijden. Dat verandert nu, mede door de Duitse ploeg. Maar ook in Nederland werden er eerder al stappen gezet. Zo droegen de Nederlandse turnvrouwen dit voorjaar allemaal een broek tijdens een oefenwedstrijd in Heerenveen.

In 2018 werden bij de KNGU de kledingvoorschriften al versoepeld. "Je hoeft bij ons niet meer alleen een gympakje aan, een broekje eroverheen mag ook. Dit is een heel belangrijk onderwerp en gaat over de elementen waarmee je een sportcultuur kunt veranderen", zegt de woordvoerder.

Die verandering is nodig, gaat ze verder. "Vaak beginnen kinderen al heel jong aan een sport, ook op hoog niveau, zeker bij turnen. Je moet als bond heel bewust zijn van die essentiële ontwikkelingsfase en daar op de juiste manier mee omgaan. Als jij je fijn voelt, heeft dat effect op hoe je je sport uitoefent. Maar andersom ook."

Niet alleen in de turnwereld zijn er veranderingen te zien. Zo veranderde de internationale basketbalbond Fiba in 2017 de kledingvoorschriften zodat vrouwelijke spelers met een hoofddoek kunnen basketballen.

In Tokio is nu voor het eerst een hoofddoek-dragende scheidsrechter te zien bij het 3x3-basketbal. De Egyptische Sarah Gamal zegt dat ze in haar carrière als scheidsrechter nooit commentaar heeft gekregen op haar hoofddoek. "Vanaf het begin van mijn carrière als scheidsrechter heb ik geen enkel negatief commentaar gekregen of ben ik tegen obstakels aangelopen. De hoofddoek is normaal voor mij en creëert geen problemen."