Sjoemelen en trage testuitslagen: het eerste clubweekend was 'bewogen'

Het was een "bewogen weekend", schrijft Stichting Open Nederland in een persbericht. Na maanden van lockdown konden de clubgangers en kroegtijgers weer - zonder anderhalve meter afstand - feesten met een toegangstest. Maar sommigen moesten teleurgesteld afdruipen: na een hackpoging bij Stichting Open Nederland, de organisatie achter Testen voor Toegang, had niet iedereen de uitslag op tijd binnen. Wat gesjoemel met QR-codes en zelftesten aan de deur was het gevolg.

Achter de poort van Testen voor Toegang moet het echt veilig zijn, benadrukt demissionair minister De Jonge vandaag. "En dan moet je ervan uit kunnen gaan dat iedereen in de club is getest of is gevaccineerd. De kinderziektes moeten uit het systeem worden gehaald."

Volgens Stichting Open Nederland zijn 227.000 mensen dit weekend getest via de organisatie. Vooral zaterdagavond waren er problemen; enkele duizenden van de 130.000 mensen die zaterdag testten, ontvingen de uitslag pas zaterdagnacht of zondagochtend. Zo'n 2500 kregen de uitslag helemaal niet meer. "We begrijpen heel goed dat mensen daarvan balen", schrijft de organisatie.

De Jonge gaat samen met Stichting Open Nederland om de tafel om te kijken wat de verbeterpunten zijn. De stichting zelf doet aangifte van de hackpoging en gaat stresstesten uitvoeren om de IT-systemen te beproeven.

Om de lange rijen mensen tegemoet te komen, gingen sommige clubs aan de slag met zelftesten. "Wij accepteerden op gegeven moment elk bewijs. Ook vaccinatieboekjes of snelzelftesten", zegt Amsterdamse horeca-ondernemer Pim Evers. Hij noemt het "kiezen tussen twee kwaden". "Die snelzelftesten zijn formeel niet betrouwbaar genoeg, maar we hadden ook een grote groep jongeren in toom te houden."

Daarnaast hadden niet alle clubs de tijd om de geboortedatum van de app te vergelijken met de datum op het ID-bewijs. "Geboortedata checken kost veel tijd", beaamt Evers. "Dat is niet te doen." Sommigen zagen daarin kans om wat te sjoemelen: mensen die hun testuitslag te laat binnen hadden, helemaal niet waren getest, of misschien zelf positief waren getest, konden de regels omzeilen. Door een screenshot van de QR-code van een vriend of vriendin te gebruiken, kon je - als een uitbater je ID-bewijs niet checkte - tóch naar binnen.

Maar dat is niet zo makkelijk als het klinkt. Een van de appontwikkelaars zegt op Twitter dat veel telefoons geen screenshot kunnen maken van de app. Op iPhones kan dat echter weer wel. Daarnaast wisselen de QR-codes om de paar minuten en is in de app een bewegend fietsje te zien, dat natuurlijk niet beweegt in een screenshot. Het is dus de vraag of het gesjoemel ook op grote schaal is gebeurd.

De check bij de poort moet "heel strak" gebeuren, benadrukt De Jonge. Demissionair minister Grapperhaus noemt het gesjoemel zonde. "Je laat anderen een risico lopen. Dat is buitengewoon onverstandig. Dat moet je niet doen."

Niettemin konden veel mensen na maanden wél weer feesten. "Ik vind het gewoon zalig dat het weer mag, al die mensen weer zien, knuffelen, feesten", zei een kroegbaas eerder. De Jonge noemt het weekend "een startschot van een goede zomer". "Komend weekend zal het beter gaan dan dit weekend."

Zo zag het eerste clubweekend eruit: