Discussie in Italië over antidiscriminatiewet lhbti: 'We doen geen stap terug'

• Fiorella Opromolla

  redacteur Buitenland

In de Romeinse straten wapperen regenboogvlaggen en heeft zich een feestende menigte verzameld. Dit weekend wordt in Rome Pride gevierd. Maar een paar kilometer verderop in het parlementsgebouw, wordt al maandenlang gepraat over een wetsvoorstel dat de gemoederen in het land flink bezighoudt.

Nu staat nergens in de Italiaanse grondwet dat discriminatie, haat zaaien en aanstichting van geweld op basis van sekse, seksuele voorkeur en genderidentiteit strafbaar is. Een wetsvoorstel, in de volksmond bekend als de DDL Zan, moet daar verandering in brengen. De naam is afkomstig van initiatiefnemer Alessandro Zan, politicus van de Democratische Partij en lid van het Huis van Afgevaardigden.

Het idee is om een bestaande wet uit te breiden, zodat homo- en transfobie gelijk worden gesteld aan discriminatie en haat op basis van iemands ras, religie of politieke voorkeur. "Er gebeurt nu te weinig in Italië om dit soort discriminatie te voorkomen", vertelt Angelo Schillaci, universitair docent publiekrecht aan de Sapienza Universiteit in Rome. Hij is de juridisch adviseur van Zan en werkte mee aan de tekst van het wetsvoorstel.

"Het uitgangspunt is om discriminatie en geweld tegen lhbti'ers te bestraffen en tegen te gaan. Dat laatste kan bijvoorbeeld door projecten te financieren, onderwijs te geven en een nationale dag tegen homo- en transfobie, jaarlijks op 17 mei", vertelt Schillaci.

Het Huis van Afgevaardigden keurde het voorstel afgelopen november goed. Nu is het dus de beurt aan de Senaat om te stemmen. Een aantal rechtse partijen is tegen de wet, waaronder de Lega en Fratelli d'Italia. Zij zeggen onder meer dat de vrijheid van meningsuiting in het geding komt. Het is nog onduidelijk wanneer de Senaat zich over dit voorstel buigt, maar mogelijk volgende maand al.

Demonstraties

Van noord tot zuid en van de eilanden tot het vasteland, waren er de afgelopen maanden demonstraties van voorstanders van de wet. Onder meer in Turijn, Milaan, Rome, Cagliari en Palermo kwamen duizenden mensen samen, die de Senaat opriepen zo snel mogelijk over het voorstel te stemmen.

Onder de bevolking is er ook weerstand tegen de wet. Zo was er afgelopen mei een grote demonstratie in Milaan waarbij de politie moest ingrijpen. Veelal conservatieve organisaties zoals Il popolo per la famiglia en Pro Vita e Famiglia Onlus scharen zich achter de rechtse partijen, onder het mom restiamo libero (we blijven vrij). De organisaties maken zich onder meer zorgen over het (katholieke) onderwijs.

Correspondent Mustafa Marghadi sprak de leider van Il popolo per la famiglia en ging langs bij een feest voorafgaand aan Pride, waar mensen vooral hopen dat de wet er snel komt:

De situatie voor lhbti'ers in Italië is ten opzichte van andere Europese landen, nog altijd niet goed. Volgens de Rainbow Index van ILGA staat Italië van de 49 landen op plaats 38, Nederland staat op de twaalfde plaats. "Dat komt vooral door het gebrek aan rechten voor de groep", vertelt Schillaci. "Geregistreerd partnerschap is bijvoorbeeld wel toegestaan, maar een wet om homofobie tegen te gaan is er nog niet."

Uit onderzoek van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OECD) blijkt dat de acceptatie van lhbti'ers in Italië laag is ten opzichte van andere landen die onderdeel uitmaken van het samenwerkingsverband. Daardoor is de kans om gediscrimineerd te worden groter, schrijft OECD.

'Geen stap terug'

Deze week tekende het Vaticaan formeel protest aan tegen het wetsvoorstel. Het zou de vrijheden van de Rooms-Katholieke Kerk ernstig ondermijnen, staat in de brief. Premier Mario Draghi reageerde kort: "Italië is een seculiere staat. Het parlement kan vrijelijk discussiëren en wetten uitvaardigen."

Terug naar de Pride, die vandaag en morgen wordt gevierd in Rome. Het wetsvoorstel blijft niet onopgemerkt, denkt Schillaci. "Het wordt denk ik hét gespreksonderwerp van deze Pride. Maar tegelijkertijd zal de lhbti-gemeenschap ook willen laten zien wat er allemaal al bereikt is. Het motto is: we doen geen stap terug."