Meer sancties van de EU en VS tegen regime Wit-Rusland

De Europese Unie en de Verenigde Staten stellen nieuwe sancties in tegen het Wit-Russische regime. De EU-ministers van Buitenlandse Zaken hebben besloten om 78 Wit-Russen niet meer toe te laten tot de EU. Ook worden hun tegoeden in de EU bevroren.

Zeven mensen die op de sanctielijst komen, hebben volgens de EU-buitenlandministers een rol gehad bij de gedwongen landing van het Ryanair-toestel waarin de journalist Protasevitsj zat. Onder de gestraften zijn de Wit-Russische minister van Transport en de minister van Defensie. Daarnaast kunnen acht Wit-Russische organisaties niet meer bij hum tegoeden in de Europese Unie.

Ook de Verenigde Staten hebben nieuwe strafmaatregelen aangekondigd. Zestien Wit-Russen en vijf organisaties zijn op de Amerikaanse sanctielijst gezet. Daaronder zijn onder meer de veiligheidsdienst KGB en de Okrestina-gevangenis in Minsk, waar meerdere bekende Wit-Russische oppositiefiguren vastzitten en waar martelingen plaatsvinden.

Economische maatregelen

De Europese ministers willen met de maatregelen ook de Wit-Russische kalium- en kunstmestindustrie, de olie-industrie en de financiële sector raken.

De sancties volgen op de arrestatie van journalist Roman Protasevitsj en zijn vriendin Sofa Sapeg. Ze zaten eind mei aan boord van een Ryanair-vliegtuig dat op weg was van Griekenland naar Litouwen, toen het door het Wit-Russische regime werd gedirigeerd naar de hoofdstad Minsk. Het tweetal zit nog steeds vast. De actie leidde tot verontwaardiging bij Europese leiders.

Duimschroeven aandraaien

"Het is de bedoeling het regime de duimschroeven verder aan te draaien", zegt demissionair minister Kaag (D66) van Buitenlandse Zaken. "Iedereen die op een positie van macht en invloed zit, moet geraakt worden."

Volgens haar ziet het er op dit moment "niet hoopvol uit" in Wit-Rusland. Eventuele versoepeling van de sancties is volgens Kaag pas aan de orde als het land alle politieke gevangenen vrijlaat, en ruimte geeft aan democratisering. Ook moet er wat haar betreft een einde komen aan de repressie en de onderdrukking. "Dat vergt nogal een totaalverandering, en dat zie ik dit regime op dit moment niet doen."

Loekasjenko ook niet welkom

De EU heeft het afgelopen jaar al vaker strafmaatregelen ingesteld tegen Wit-Rusland. President Loekasjenko, andere mensen uit de regering, hooggeplaatste leden van de rechterlijke macht en verschillende functionarissen uit het bedrijfsleven zijn op de sanctielijst geplaatst. Ook besloot de EU na het kapen van de Ryanair-vlucht tot het weren van Wit-Russische luchtvaartmaatschappijen uit het Europese luchtruim.

De leiders van de EU-landen moeten nog wel formeel instemmen met de sancties. Dat gebeurt naar verwachting later deze week.