Statiegeld op kleine plastic flesjes verplicht per 1 juli, maar je betaalt soms nu al
Na jaren van discussie is het over een paar weken een feit. Vanaf 1 juli moet je op plastic flessen van minder dan een liter ook statiegeld betalen: 15 cent. Op flessen van een liter en groter betaal je al jarenlang 25 cent statiegeld. Statiegeld voor kleine flessen wordt ingevoerd omdat er nog steeds te weinig wordt gerecycled.
Vanaf 1 juli is het dus verplicht, maar het kan zijn dat je al een statiegeldflesje hebt gekocht. Die komen al op de markt en stapsgewijs zijn er steeds minder oude flesjes zonder statiegeld in de winkels te vinden. Nieuwe statiegeldflesjes kun je herkennen aan het logo:
Ook kan het nog zijn dat je na 1 juli nog een flesje zonder statiegeld koopt, want de verplichting geldt vanaf dan voor producenten en importeurs die aan winkels leveren. Supermarkten mogen hun voorraden flesjes zonder statiegeld gewoon opmaken.
Streepjescode
Oude flesjes zonder statiegeld kun je niet inleveren. Of een flesje wel of geen statiegeld heeft zie je dus aan het logo. En Statiegeld Nederland, de organisatie die het statiegeldsysteem coördineert, heeft ook een app gemaakt (voor iOS en Android). Daarmee kun je de streepjescode van een fles scannen en zien of en hoeveel statiegeld erop zit.
Om je 15 cent te krijgen is het wel cruciaal dat het etiket met streepjescode nog op de fles zit. "De innamemachines in supermarkten scannen die streepjescode, staat die er niet op dan wordt de fles niet geaccepteerd", zegt Raymond Gianotten van Statiegeld Nederland.
(Benzine)stations
Behalve in supermarkten kan je ook bij benzinestations langs de snelweg je flesje inleveren. "Op al onze snelweglocaties is het nu al mogelijk om statiegeldflesjes in te leveren", zegt een woordvoerder van Shell. "We nemen de flesjes handmatig in bij de kassa."
Omdat een innamemachine een forse investering is en er op benzinestations naar verwachting minder ingeleverd zal worden, kun je flesjes daar alleen bij de kassa kwijt. Ook daar moet de streepjescode gescand kunnen worden voor betaling.
Ook op de grotere treinstations kan je over een tijd je flesje kwijt, is de bedoeling. Daar komen wel machines om flesjes in te nemen. In de loop van dit jaar verschijnen die op de vijf grootste stations en dat wordt dan uitgebreid naar de vijftig grootste stations in 2023. Op de stations krijg je geen bonnetje zoals in de supermarkt, maar wordt het statiegeld direct op je rekening gestort.
900 miljoen flesjes
Milieuorganisaties als Greenpeace en Natuur & Milieu, verenigd in het Recycling Netwerk Nederland, drongen al lange tijd aan op de invoering van statiegeld op flesjes. Ruim een jaar geleden hakte het kabinet de knoop door omdat pogingen om de hoeveelheid zwerfafval terug te dringen te weinig resultaat hebben.
Jaarlijks worden er maar liefst zo'n 900 miljoen plastic flesjes van minder dan een liter verkocht. Dat zijn er meer dan de flessen van een liter of groter; daarvan komen er jaarlijks zo'n 600 miljoen in omloop.
Het statiegeld moet ertoe leiden dat er minder flesjes op straat of in het milieu terechtkomen. Na inzameling worden de flessen op kleur gesorteerd, in balen geperst en gebruikt als grondstof voor nieuwe flesjes.
Het statiegeldsysteem kost de sector geld. Voor een groot deel wordt het bekostigd door het statiegeld voor de flesjes die toch niet worden ingeleverd. Ook moeten producenten een bijdrage per flesje betalen van 1,6 cent.
En het statiegeld geldt alleen voor flesjes met frisdrank en water. Op kleine plastic flessen met sap, melk of olijfolie zit nog steeds geen statiegeld. Maar het statiegeldverhaal is nog niet voorbij. Vanaf eind 2022 krijgen ook blikjes statiegeld, net als flesjes 15 cent.