Dit zijn de 25 duurste coronadeals van het ministerie van Volksgezondheid
Coronatests, vaccinaties, mondkapjes, callcenters en het bron- en contactonderzoek. Aan zaken die inmiddels onlosmakelijk zijn verbonden met de coronapandemie, heeft het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport miljarden euro's aan belastinggeld uitgegeven.
Van lang niet al het geld is bekend waar het precies is gebleven. De Algemene Rekenkamer constateerde vorige maand dat het ministerie 40 procent van de 5,1 miljard euro die in 2020 is besteed, onrechtmatig heeft uitgegeven. Ook de Auditdienst Rijk noemt de financiële gang van zaken bij het ministerie "ernstig".
Op verzoek van de Tweede Kamer gaf het ministerie afgelopen week iets meer duidelijkheid over waar het geld is gebleven. Daartoe werd een lijst gepubliceerd met de 25 duurste overeenkomsten. Het gaat bij elkaar om 5,8 miljard euro, waarvan de meeste overeenkomsten doorlopen tot in 2021. Het geld ging grofweg naar vier zaken: hulpmiddelen, testen, vaccins en de GGD.
De vijf grootste uitgaves zie je in dit plaatje, een overzicht van alle uitgaves vind je onderaan dit artikel:
Het ministerie erkent overigens dat niet altijd bekend is waar het geld voor de coronabestrijding heen is gegaan, maar beroept zich op het feit dat de deals werden gesloten tijdens een crisissituatie. "Daarbij heeft het kabinet de afweging gemaakt dat de gezondheid van de medewerkers in de zorg belangrijker was dan administratieve correctheid", schrijven de verantwoordelijk demissionair ministers De Jonge en Van Ark.
Hulpmiddelen
De deal die met stip op 1 staat, is die met het Landelijk Consortium Hulpmiddelen (LCH). Dat ontving in totaal 1,95 miljard euro van het ministerie. Met dit geld zijn bij allerlei leveranciers mondkapjes, schorten, brillen en handschoenen gekocht. Zorginstellingen konden deze essentiële producten vervolgens inkopen tegen een gereduceerd tarief.
Het grootste deel van de 1,95 miljard ging naar het bedrijf Mediq. Dat kreeg 1,2 miljard aan voorschotten om de inkoop, verkoop en distributie van de producten te regelen. Er zijn met dit geld door Mediq en het LCH weer aparte contracten gesloten met leveranciers van mondkapjes. Hierover is nog weinig bekend, behalve dan de deal met Sywert van Lienden.
Er zijn door het ministerie ook verschillende andere grote overeenkomsten gesloten met leveranciers om (de toen schaarse) hulpmiddelen te bemachtigen. Die deals lijken buiten het LCH en Mediq om te zijn gesloten door het ministerie. Zo kreeg een partij, die door het ministerie "Leverancier N" wordt genoemd, 56 miljoen euro voor mondkapjes. Een ander ontving 38 miljoen euro voor mondkapjes. "Leverancier U" ontving 23 miljoen voor het veiligstellen van verbruiksartikelen.
Voor beademingssystemen kreeg "leverancier S" 27 miljoen euro. "Leverancier X" kreeg 11 miljoen voor het inzamelen van bloedplasma van mensen die covid-19 hebben gehad, het gaat hier vermoedelijk om bloedbank Sanquin. Gezamenlijk is aan hulpmiddelen 2,1 miljard euro uitgegeven.
Tests
De op een na grootste uitgavenpost betreft alles rondom coronatests. Het gaat dan om de testmaterialen, die op enig moment erg schaars waren, en om het uitvoeren van de tests door laboratoria. Er is hier door het ministerie een tiental grote overeenkomsten gesloten ter waarde van 1,8 miljard euro.
Het meeste geld voor het testen ging naar het RIVM, dat 835 miljoen euro ontving. Verder kreeg "leverancier P" 40 miljoen voor het leveren van testkits. Een deel van het geld is gegaan naar de microbiologische labs die coronatests uitvoeren in opdracht van de GGD en de aankoop van sneltests.
Een grote kostenpost zijn ook de overeenkomsten met Unilabs en Saltro, met deze twee megalabs zijn afspraken gemaakt voor een gegarandeerde testcapaciteit. Hoeveel de labs precies hebben gekregen per test is niet bekend, maar de bedragen lopen vermoedelijk in de miljoenen.
Vaccins
De op twee na grootste post van het ministerie was het vaccineren tegen covid-19. Hier is in 2020 ten minste 1,1 miljard naartoe gegaan. Het grootste deel, 800 miljoen, was bestemd voor het RIVM voor de uitvoering van de vaccinatiecampagne.
Voor het kopen van de vaccins is 331 miljoen euro overgemaakt naar farmaceuten. Daarmee zijn voor 2021 zo'n 83 miljoen doses vaccin gekocht. Dit komt neer op een paar euro per dosis. Maar zoals eerder bleek zijn er grote prijsverschillen per vaccin: zo kost een dosis Pfizer/BioNTech zo'n 12 euro en een dosis AstraZeneca slechts 1,78 euro.
GGD
De vierde in het rijtje met de 25 duurste deals is de GGD. Er zijn in 2020 vijf grote overeenkomsten gesloten met de gemeentelijke gezondheidsdienst ter waarde van 681 miljoen euro.
Zo kostte het callcenter voor coronavragen 223 miljoen euro. Voor het inhuren van telefonisten voor het bron- en contactonderzoek is 116 miljoen euro overgemaakt. Voor het ict-systeem CoronIT voor de registratie van test- en prikafspraken is 19 miljoen euro overgemaakt.