Toch covid-stempel in het gele boekje, maar wat heb je eraan?

• Maartje Geels

  redacteur Online

Alle GGD's gaan vanaf komende week het coronavaccin opnemen in het 'gele boekje', het vaccinatieboekje. Veel Nederlanders vroegen al om een stempel, in afwachting van een Europees vaccinatiebewijs.

Sommige GGD's gaven al stempels uit, maar dat gebeurde niet overal. Wie al is geprikt en alsnog een stempel wil, kan daar op korte termijn bij de GGD - en in sommige gevallen bij de huisarts - voor terecht.

Opmerkelijk genoeg wilde demissionair minister De Jonge van Volksgezondheid er eerder niet aan, omdat het boekje volgens hem geen internationale status heeft en het GGD-medewerkers te veel werk op zou leveren. Waarom komt die stempel er nu dan toch, en wat kun je ermee?

'Extra service'

SDU, de uitgeverij van het boekje, ziet vooral de voordelen en denkt dat het boekje goed zou kunnen werken als vaccinatiebewijs. "Het is een bewijs dat al jarenlang geaccepteerd wordt door de Wereldgezondheidsorganisatie", zegt uitgeefmanager Willeke de Groot. "De douane herkent het en het is in meerdere talen uitgeven."

Volgens De Groot is het boekje ook een prettig middel voor mensen die digitaal niet zo vaardig zijn en moeite hebben met apps, zoals de CoronaCheck-app. De SDU lobbyt in het Europees Parlement al langere tijd om het boekje erkend te krijgen voor covid.

Ook de GGD is positief, al gaat het de organisatie vooral om de waarde die mensen er zelf aan hechten, erkent directeur Sjaak de Gouw van koepelorganisatie GGD GHOR. "Je kunt er op een aantal plaatsen mee terecht, en dat is een extra service die wij geven."

Huisartsen zijn kritisch

Positieve signalen, maar om met de deur in huis te vallen: veel heb je voorlopig niet aan een covid-stempel. Hoewel het vaccinatieboekje erkend wordt door de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), is het geen officieel erkend bewijs dat je gevaccineerd bent met een covid-19-vaccin.

Alleen een paar landen - op dit moment Duitsland, Oostenrijk en IJsland - accepteren de covid-stempel als bewijs van vaccinatie. Verwacht dus niet dat je overal aan de grens terecht kunt met je gele boekje, ook al ben je volledig gevaccineerd.

De Landelijke Huisartsen Vereniging is daarom kritisch. De belangenvereniging ziet geen meerwaarde in het boekje, zeker omdat patiënten al een registratiebewijs bij hun vaccinatie krijgen.

"Er wordt op Europees niveau gewerkt aan een vaccinatiebewijs dat wel rechtsgeldig is, mogelijk vanaf juli. Het gaat dus slechts om één maand", zegt woordvoerder Luuk Huizinga. "Het genereert bovendien extra verkeer naar de huisarts, die al druk genoeg is."

Maar waarom gaat de GGD nu dan alsnog stempels uitdelen? Dat heeft verschillende redenen. Koepelorganisatie GGD GHOR ziet de stempel als een service aan klanten. "Veel mensen vonden het prettig om ook een stempel in het boekje te krijgen", zegt directeur De Gouw. "De GGD heeft uit klantvriendelijkheid besloten daaraan tegemoet te komen."

Maar een stukje klantenservice is het maar voor een deel. Op 18 mei stemde een meerderheid van de Tweede Kamer namelijk om het covid-19-vaccin ook in het gele boekje bij te laten schrijven. Met die aangenomen motie had dus op den duur sowieso iets moeten gebeuren.

Beter dan niets

Ook vanuit de reisbranche is er druk. De zomervakantie is in aantocht en veel Europeanen zullen op reis gaan. De EU is het inmiddels eens over een EU-certificaat, dat op 1 juli in gebruik genomen zou moeten worden. Lidstaten kunnen hierop nog een paar weken uitstel krijgen.

Volgens de ANVR zit Europa dus momenteel in een tussenfase. Er is nog geen officieel, door de EU-erkend covidcertificaat, en dus is een boekje met stempel voor de vroege vakantiegangers beter dan niets, beredeneert de brancheorganisatie.

Een Europees afgestemd coronacertificaat blijft de beste optie, benadrukt directeur Oostdam. "Als dat niet kan, dan zou een boekje of los formulier ervoor kunnen zorgen dat je op vakantie kan." Toch verwacht Oostdam dat als het covidcertificaat niet op tijd van de grond komt, landen eerder elkaars toegangsapp zullen gaan gebruiken en dus niet het gele boekje.

Het belangrijkste is volgens Oostdam nu dat er snel iets beschikbaar komt. "Even plat gezegd zal het ons een zorg zijn wat het is, als reizigers maar op pad kunnen."