Vaccin, test of voormalige besmetting: hoe jij deze zomer op vakantie kunt

• Carmen Dorlo

  redacteur Online

De kogel is door de kerk: het EU covid-reiscertificaat gaat er echt komen. De afgelopen weken is er veel bekendgemaakt over deze pas. Zie je door alle coronareisregels het vliegveld niet meer? Dan zetten we op een rij hoe een vakantie er deze zomer uit gaat zien.

Gisteren werden het Europees Parlement en de Europese Commissie het eindelijk eens. De bedoeling is dat er vanaf 1 juli gereisd kan worden met het certificaat.

Het certificaat is geen stempel in je paspoort, maar een QR-code op je telefoon. In de video legt correspondent Sander van Hoorn uit hoe het systeem werkt, en hoe het zit met de privacy:

Wat moet ik weten als ik op reis wil?

Allereerst even de basisvoorwaarden. Als je een certificaat wil, moet je gevaccineerd zijn tegen corona, negatief zijn getest of een besmetting achter de rug hebben. We bekijken even per voorwaarde hoe dat eruit gaat zien.

Voor de gevaccineerden

De gevaccineerden die willen reizen, hebben in de meeste landen aan één vaccinprik genoeg. Het maakt daarbij niet uit welk vaccin je hebt gekregen, zolang dat maar goedgekeurd is door het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA). In de EU zijn dat nu AstraZeneca, Pfizer, Moderna en Janssen.

Toch kan het gebeuren dat een land andere voorwaardes stelt. Zo kan een land toch twee vaccinprikken vragen. Maar het kan ook dat de regels minder streng zijn en dat reizigers die zijn ingeënt met een vaccin dat nog niet is goedgekeurd ook welkom zijn.

Het is dus relevant om deze voorwaarden te checken voordat je een vakantie boekt.

Voor de mensen met een negatieve testuitslag

Niet gevaccineerd? Dan blijven er nog twee opties voor je over. Een ervan is een negatieve testuitslag regelen. Als je een vakantie boekt via een reisorganisatie helpt die je vaak, maar het kan ook voorkomen dat je dit zelf moet regelen. Belangrijk om te weten is dat je een PCR-test moet laten doen, en voor het certificaat de uitslag maximaal 72 uur oud is. Dit kan verschillen per land, check dit dus.

Na afname van de test krijg je bij een negatieve uitslag een gezondheidsverklaring. Let op: de uitslag van een sneltest is geen geldige uitslag.

Een test moet je zelf betalen en kost tientallen euro's. Mogelijk worden deze testen goedkoper of zelfs gratis, zoals de Tweede Kamer wil. Minister van Volksgezondheid De Jonge zei vandaag na afloop van de ministerraad dat het kabinet daar later een besluit over neemt.

"Het hangt af van het tempo van de vaccinaties. Als er geen noodzaak voor de tests is, is er geen reden het gratis te maken (...). Er blijkt pas op de rand van de zomer of we ze gratis moeten aanbieden. Het gaat om veel geld en je moet wel bereid zijn dat uit te geven."

Een land kan zelf beslissen vanaf welke leeftijd een negatieve testuitslag nodig is. Dat is vooral relevant voor mensen met jonge kinderen bijvoorbeeld, check dat dus ook.

Wat nou als je test positief is? Dan mag je jammer genoeg niet op vakantie. Het verschilt per verzekeraar of je dan het geld van je vakantie terugkrijgt.

Voor de mensen die besmet zijn geweest met corona

Voor deze voorwaarde heb je een positieve (PCR-)testuitslag van de afgelopen zes maanden nodig, melden bronnen binnen de Europese Commissie aan de NOS. Dus ben je het afgelopen half jaar positief getest op corona met een PCR-test en heb je die uitslag nog bij de hand, dan kun je die gebruiken om het certificaat te krijgen.

Het is nog niet duidelijk of dat ook geldt voor een positieve testuitslag van de GGD. Waarschijnlijk wel, maar daar wordt binnenkort meer over bekend.

En dan?

Hoe je aan een certificaat kan komen als je voldoet aan bovenstaande voorwaarden, is nog niet duidelijk. Ook dat wordt de komende weken vastgesteld en daarna gecommuniceerd.

"De kunst is om er afspraken over te maken met 27 Europese collega's. Er moet wel eenheid zijn in Europa. Het lijkt me bijvoorbeeld logisch dat je elkaars prikken erkent", aldus minister De Jonge.

Het certificaat wordt beschikbaar in de vorm van een QR-code. Door het scannen van de QR-code, op papier of op je telefoon, kan een grensbeambte uitlezen of je 'groen' bent. Als je vliegt, wordt die controle bij de douane in Nederland al gedaan.

Wat moet ik verder nog weten?

EU-landen blijven de mogelijkheid houden om reizigers te vragen bij aankomst in quarantaine te gaan. Maar daar zijn wel voorwaarden aan verbonden. Zo moet een land bij de Europese Commissie aantonen dat de maatregelen noodzakelijk zijn om verspreiding van het virus tegen te gaan. Hoelang de quarantaine duurt, kan ook per land verschillen.

Reizigers die met de auto op vakantie gaan, krijgen waarschijnlijk niet te maken met grenscontroles. In het land zelf kun je wel gecontroleerd worden op een certificaat, maar het is nog niet duidelijk hoe dat in zijn werk gaat.

Bij het contactcentrum van het ministerie van Buitenlandse Zaken komen de hele dag vragen binnen over onder meer het reisadvies voor een land:

Sinds afgelopen weekend is het negatieve reisadvies voor de hele wereld versoepeld. Nederland kijkt nu per land of het als veilig kan worden aangemerkt. Dat is al voor meerdere landen gebeurd.

Voor landen die nog het oranje reisadvies hebben, geldt een negatief advies. Momenteel betekent dit dat je bij thuiskomst in Nederland een negatieve testuitslag moet kunnen tonen. Ook wordt reizigers dringend geadviseerd om tien dagen in quarantaine te gaan. Na vijf dagen kan de quarantaine beëindigd worden als er sprake is van een negatieve testuitslag.

En hoe zit het met reizen buiten Europa?

Voor bijna alle landen buiten Europa geldt nu een oranje reisadvies. Dat betekent dat je er alleen naartoe mag reizen als het noodzakelijk is. Ook hebben verschillende landen inreisbeperkingen, soms zelfs inreisverboden, ingesteld voor reizigers uit Nederland.

Sommige landen, zoals Thailand, hebben een geel reisadvies, maar hebben daarnaast strenge regels. Zo moeten Nederlandse reizigers bij aankomst in Thailand verplicht veertien dagen in quarantaine in speciale hotels. De kosten voor dit hotel zijn voor eigen rekening.

Check dus niet alleen of het reisadvies geel is, maar ook wat de regels in het land zelf zijn.