Ministerie van VWS gaf onrechtmatig miljarden uit aan coronamateriaal
Het ministerie van Volksgezondheid heeft vorig jaar onrechtmatig 5,1 miljard euro belastinggeld uitgegeven aan coronamateriaal, zoals mondkapjes, beademingsapparatuur en testen. Voor 40 procent is niet duidelijk aangetoond wat ermee is gebeurd. "Wij constateren dat het financieel beheer onder het vereiste niveau was", schrijft de Algemene Rekenkamer, die spreekt van "een ernstige onvolkomenheid".
De Algemene Rekenkamer heeft de jaarcijfers van de ministeries van vorig jaar onder de loep genomen en stelt dat het ministerie van Volksgezondheid in 2020, tijdens de coronapandemie, de verantwoordingsregels niet goed heeft nageleefd. Het heeft miljarden uitgegeven aan persoonlijke beschermingsmiddelen zoals mondkapjes, plastic handschoenen en spatschorten en aan beademingsapparatuur voor zorginstellingen. Ook is er een grote voorraad testmateriaal ingeslagen.
De coronaspullen, die vaak beperkt houdbaar zijn, liggen deels als 'ijzeren voorraad' in magazijnen, schreef minister Van Ark in april aan de Kamer. Hier kan dan in noodgevallen uit worden geput. Maar waar bijvoorbeeld de beademingsapparatuur is gebleven, is onduidelijk. De ontvangstbewijzen voor de levering aan zorginstellingen ontbreken. Ook is niet duidelijk of de aantallen ingekochte coronatesten die de minister betaalde, ook zijn geleverd.
Volgens de Algemene Rekenkamer was in september 2020 al duidelijk dat het financieel beheer wat betreft de bestrijding van de pandemie grote tekortkomingen vertoonde, maar is het ministerie pas begin dit jaar hard aan de slag gegaan om greep te krijgen op de uitgaven. Inmiddels ligt er een verbeterplan van minister Van Ark, dat de rekenkamer heeft goedgekeurd. President Visser van de Algemene Rekenkamer zei in een toelichting dat de uitvoering hiervan goed in de gaten moet worden gehouden.
Het ministerie van VWS zegt in reactie dat de coronacrisis ervoor zorgde dat er ongekende maatregelen genomen moesten worden. "Deze nieuwe werkwijze, die noodgedwongen onder hoge druk vorm kreeg, vergde snel en slagvaardig handelen, waardoor ordentelijk financieel beheer niet de eerste prioriteit was." Dat leidde tot problemen bij het opstellen van het jaarverslag. "De Algemene Rekenkamer heeft het ministerie hier terecht op gewezen."
Ook fouten bij andere ministeries
Ook bij andere ministeries zijn er fouten gemaakt. Zo constateert de rekenkamer bij het ministerie van Defensie een "ernstige onvolkomenheid" met betrekking tot het vastgoed. De kazernes, kantoren en oefenterreinen zijn hard aan onderhoud toe, ook voor de veiligheid van het personeel. "De minister heeft hier onvoldoende zicht op", stelt de rekenkamer. En zonder dat inzicht kunnen de achterstanden niet goed worden opgelost.
In totaal is er 9,1 miljard onrechtmatig uitgegeven. Van dat geld is met andere woorden niet goed duidelijk gemaakt hoe het is besteed. Daarmee is de "tolerantiegrens van 1 procent fouten en onzekerheden' die de Algemene Rekenkamer hanteert, fors overschreden. "Dit is sinds 2008, de kredietcrisis, niet meer voorgekomen."
Visser wijst erop dat het een bijzonder jaar was, maar dat het toch belangrijk was om de verantwoordingsregels goed na te leven en de Tweede Kamer goed te informeren. "Wij moeten de normen goed naleven, we gaan de regels niet veranderen gedurende de rit"
