Van Lienden geeft verklaring over mondkapjesdeal, zegt niets over winst
Opiniemaker Sywert van Lienden heeft een verklaring vrijgegeven over de mondkapjesdeal die hij vorig jaar heeft gesloten met de overheid. Daarin gaat hij niet expliciet in op de vraag of hij al dan niet winst heeft gemaakt. De Volkskrant schreef dit weekend dat hij moet hebben verdiend aan de deal, terwijl hij het voor de buitenwereld deed voorkomen alsof alles non-profit was.
In de verklaring, die hij uitbracht na een gesprek met ambtenaren van het ministerie van VWS, staat dat de prijzen bestonden uit productiekosten "plus een post om risico's op te vangen". Of hij er, met zijn compagnons, winst op heeft gemaakt staat er niet in. Ook in een toelichting aan de NOS zegt hij daar niets over te kunnen zeggen, naar eigen zeggen vanwege een geheimhoudingsplicht. Hoe hoog de risico-opslag was, is niet duidelijk.
De Volkskrant meldde zaterdag dat Van Lienden met twee compagnons vermoedelijk flink verdiend heeft aan de import van de mondkapjes uit China, terwijl hij naar buiten toe de indruk wekte niets eraan te verdienen. Met de deal, die 40 miljoen mondkapjes betrof, was zo'n 100 miljoen euro gemoeid.
BV opgericht in overleg met VWS
Van Lienden richtte tijdens de eerste coronagolf samen met twee zakenvrienden de non-profitorganisatie Stichting Hulptroepen Alliantie op. Op 12 april 2020 bood die stichting de levering van de mondkapjes aan bij het ministerie van VWS.
Volgens de Volkskrant bleef geheim dat hij voor die import een BV oprichtte, samen met dezelfde zakenvrienden. In het statement schrijft Van Lienden vandaag dat het oprichten van die BV juist in overleg met het ministerie is gebeurd.
De stichting had te weinig werkkapitaal om het risico voor de deal te dragen. Ook het Landelijk Consortium Hulpmiddelen (LCH) van het ministerie wilde het risico niet dragen "en heeft het verzoek gedaan aan de initiatiefnemers om zelf het ondernemersrisico te dragen in China rondom productie en kwaliteit", staat in de verklaring.
Winstmarge
De Volkskrant haalde zaterdag bronnen aan op het ministerie, die zeggen dat de winstmarge op de FFP2 en KN-95 maskers tussen de 15 en 20 procent moet zijn geweest.
Van Lienden reageerde afgelopen weekend nog zeer summier op het artikel in de Volkskrant. Hij zei toen dat er allerlei juridische haken en ogen aan de kwestie zaten en dat er een geheimhoudingsclausule was afgesproken met VWS. Vandaag overlegde hij met het ministerie en kwam hij naar buiten met wat hij "een eerste statement" noemt.
Niet op het matje
Een woordvoerder van VWS kan geen mededelingen doen over de inhoud van het overleg, maar noemt het wel een goed gesprek. Hij benadrukt dat Van Lienden niet op het matje is geroepen, maar dat het overleg juist op zijn verzoek plaatsvond. Wel leefden er vragen bij het ministerie naar aanleiding van het artikel in de Volkskrant.
De woordvoerder wijst erop dat de vraag naar mondkapjes destijds heel groot was. "Wij wilden zo snel mogelijk mondkapjes geleverd krijgen die aan de kwaliteitseisen voldeden tegen een goede prijs. Dat was bij deze deal het geval."
Overigens zijn de 40 miljoen mondkapjes nooit in de zorg terechtgekomen. Ze liggen nog in de opslag, omdat er inmiddels een overschot aan dit soort beschermingsmiddelen is. Ook werd een deel aanvankelijk afgekeurd, omdat er grafeen in zit dat gevaarlijk zou kunnen zijn voor de gezondheid. Uiteindelijk werden de mondkapjes toch toegelaten.
Van Lienden schrijft in zijn verklaring dat hij meer openheid wil geven en onderzoekt "wat de mogelijkheden hiertoe zijn".
