VS staat achter voorstel om patenten coronavaccins vrij te geven
De Verenigde Staten willen dat het patent op coronavaccins wordt vrijgegeven. De Amerikaanse handelsgezant Katherine Tai zegt tegen het internationale persbureau Bloomberg dat president Biden andere leden van de Wereldhandelsorganisatie (WTO) wil overhalen om een voorstel daarover te steunen.
Dat voorstel komt van ontwikkelingslanden binnen de WTO. Zij pleiten al langer voor het vrijgeven van de patenten. Dat zou betekenen dat andere bedrijven bestaande coronavaccins kunnen namaken zonder daarvoor beboet te worden. Inwoners van ontwikkelingslanden kunnen dan sneller worden ingeënt, betogen zij.
Vooral India en Zuid-Afrika maken zich hard voor een tijdelijke opheffing van de patenten. Die twee landen zijn zwaar getroffen door de coronapandemie.
Koerswijziging
Eerder wees de VS het voorstel van de ontwikkelingslanden nog af. Maar nu zegt Tai: "Wij zijn voor het opheffen van de bescherming, wij zijn voorstanders van wat de indieners van dit voorstel willen bereiken. Dat is meer toegang, meer productie en meer injecties."
De Europese Unie, het Verenigd Koninkrijk, Japan, Zwitserland, Brazilië en Noorwegen zijn tegen het voorstel. Het is nog onduidelijk of zij hun standpunt aanpassen na de koerswijziging van de VS.
Volgens jurist Ellen 't Hoen, gespecialiseerd in het intellectueel eigendom van medicijnen, moet er bij de WTO altijd consensus zijn onder alle lidstaten. "De VS en de EU liggen normaal bij dit soort onderwerpen dwars. Als een van de twee van koers verandert, kan dat snel resultaat opleveren."
Topman Tedros Adhanom Ghebreyesus van wereldgezondheidsorganisatie WHO toont zich optimistisch: op Twitter spreekt hij van "een cruciaal moment in de strijd tegen corona".
Volgens critici van het voorstel en de farmaceutische industrie zelf is het vrijgeven van de vaccinpatenten niet effectief, onder meer doordat landen dan nog altijd het 'recept' van een vaccin niet hebben. Verder zou slechts een klein aantal landen genoeg capaciteit en de middelen hebben om de vaccins daadwerkelijk te produceren. Ook zijn de farmaceuten bang dat ze zonder patent minder geld overhouden om te kunnen innoveren.
Voorstanders zeggen echter dat de vaccins eigenlijk publiek goed moeten zijn, zegt jurist 't Hoen. "De vaccins zijn allemaal ontwikkeld dankzij grote publieke investeringen. Het financiële risico van de ontwikkeling van de vaccins lag niet op de schouders van bedrijven."
