Europese alliantie moet einde maken aan chiptekorten

• Aïda Brands en Nando Kasteleijn

  redacteur Brussel en redacteur Tech

De Europese Commissie wil een samenwerkingsverband opzetten met de chipindustrie. Het is de bedoeling dat zowel bedrijven uit de sector als de academische wereld hier deel van uitmaken. Het initiatief is onderdeel van een groter industrieel plan.

Hoe de samenwerking er precies uit zal zien, is nog niet duidelijk. De commissie hoopt daar de komende weken meer duidelijkheid over te geven. De Verenigde Staten maakten eind maart bekend zo'n 50 miljard dollar te reserveren voor de Amerikaanse chipindustrie.

Te afhankelijk van China

De coronacrisis heeft duidelijk gemaakt dat we in aantal sectoren te afhankelijk zijn van kritieke producten en grondstoffen van buiten de EU, vindt de commissie. Ze heeft in kaart gebracht dat de EU voor 137 strategische en essentiële producten te afhankelijk is van bedrijven buiten de EU. Meer dan de helft van deze producten komt uit China.

Het gaat bijvoorbeeld om mondmaskers maar ook computerchips. Zo legt de Nederlandse autofabriek VDL NedCar deze week voor de tweede keer in korte tijd de productie stil. Het bedrijf wordt ook geraakt door het wereldwijde tekort aan chips. Aan deze situatie wil de commissie snel een einde maken. Welke bedrijven gaan meedoen met de 'chipalliantie' is nog niet bekend.

Gesprekken in de industrie

De afgelopen dagen heeft Eurocommissaris Thierry Breton (Interne markt) gesprekken gevoerd met grote partijen in de chipindustrie, vermoedelijk om te zorgen voor draagvlak. Zo is er rond het weekend contact geweest met TSMC, een van de belangrijkste producenten van chips, en Intel. Gisteren stond er onder meer een gesprek met de Nederlandse chipmachinemaker ASML op het programma.

Een woordvoerder van ASML wilde hier enkel over kwijt dat topman Peter Wennink een "constructief" gesprek heeft gehad met de Eurocommissaris over plannen die de commissie heeft. Volgens persbureau Reuters is er ook gesproken met de Nederlandse chipmaker NXP. Vermoedelijk verliep die conversatie langs dezelfde lijnen.

Al eerder bleek uit gesprekken die NOS voerde met ingewijden in de industrie dat er twijfel is over de ambities van Europa. Uiteindelijk is het doel zelfs om in 2030 chips van 2 nanometer te produceren. "Een fabriek voor 2 nanometer-chips willen bouwen, is hetzelfde als zeggen dat je een raket wil bouwen om mensen naar de maan te sturen", zei Wennink vorige week in gesprek met Politico Europe.

De nieuwssite heeft daarnaast de hand weten te leggen op een brief die de machinemaker begin januari naar Breton stuurde met dezelfde boodschap. "Europa hoeft niet de hele keten van chips voor zijn rekening te nemen. Het moet focussen op de gebieden waar al een koppositie is verkregen."

De plannen die nu worden gemaakt, zijn gericht op de middellange termijn. Terwijl de industrie juist nu kampt met grote tekorten. Chipfabrikanten TSMC en Intel lieten eerder al weten rekening te houden met problemen die tot volgend jaar kunnen duren. Aangekondigde mega-investeringen voor de komende jaren, samen goed voor 120 miljard dollar, zullen pas over langere tijd effect hebben.