Europese landen dienen herstelplannen in, maar voor wat hoort wat

• Aida Brands

  redacteur Brussel

Europese landen kunnen uiterlijk vandaag nog hun nationale herstelplannen indienen om aanspraak te maken op miljarden aan EU-geld. Tot op het laatste moment krijgt de Commissie plannen binnen. Er is 800 miljard euro te verdelen, maar om het geld te bemachtigen, moeten landen wel hervormen.

Deze week dienden onder meer Duitsland, Frankrijk en Griekenland al hun plan in. Portugal deed dit al een week eerder. De stapel met herstelplannen wordt vandaag nog groter. Alleen het plan van Nederland laat op zich wachten. Het kabinet heeft laten weten de formatie af te wachten voordat het een plan indient.

De belangrijkste speerpunten zijn verduurzaming en digitalisering. De Commissie stelde vast dat minstens 37 procent van de miljarden moet worden uitgegeven aan verduurzaming. Daarnaast moet 20 procent van het geld worden ingezet voor digitalisering en innovatie.

Mede op aandringen van Nederland is het motto: voor wat hoort wat. Landen kunnen ambitieuze plannen indienen, zoals het bouwen van windmolenparken of het aanleggen van een 5G-netwerk, maar daarbij moet een land ook aangeven welke hervormingen het gaat doorvoeren om de economie te stimuleren of de staatsschuld terug te dringen.

Zo is Griekenland onder meer van plan overheidsinstanties te digitaliseren en met elkaar te verbinden. Zo moet het in de toekomst onmogelijk worden een huis te bezitten zonder dat de Griekse belastingdienst daarvan op de hoogte is.

Tot nu toe hebben vijf landen officieel een plan ingediend. Landen als Spanje en Italië hebben ook al gesproken over hun herstelplan, maar hebben dat nog niet opgestuurd naar de Commissie. Beide landen kunnen aanspraak maken op elk bijna 70 miljard euro.

Alle plannen moeten nauwkeurig worden opgesteld. Zo moet er zijn uitgezocht wat de kosten zijn. Tussentijdse doelen van de hervormingen moeten op papier worden vastgelegd. Het is dan ook niet zo gek dat het plan van bijvoorbeeld Griekenland meer dan 4000 pagina's telt.

Ambtenaren van de Commissie hebben de komende maanden dus flink wat werk voor de boeg. Eerst beoordeelt de Commissie of de plannen wel hout snijden, vervolgens wordt er een advies naar de lidstaten gestuurd. Het is uiteindelijk aan de ministers van Financiën van de EU-landen of een plan definitief wordt goedgekeurd.

Bij groen licht kan een land aanspraak maken op de miljarden uit het steunfonds. Maar zelfs dan zal het tussentijds moeten blijven aantonen dat de hervormingen daadwerkelijk worden doorgevoerd. En ook dan kunnen de andere EU-landen aan de noodrem trekken. Pas als een meerderheid van de EU-landen de hervormingen goed genoeg vindt, ontvangt een land het eerste deel van de subsidies.

De komende maanden wordt duidelijk welke herstelplannen het zullen halen en welke worden afgekeurd. Wil je weten hoe de EU dit allemaal wil betalen: lees dan dit artikel.